«Στο καφενείο μας, η ευχή “στην υγειά σας” αποκτά 100% το νόημά της», εξηγεί στην «Κ» με εμφανή συγκίνηση η Φανή, υπεύθυνη εδώ και δύο χρόνια σε ένα καφέ όπου η κοινωνική προσφορά συνδέεται άμεσα με την κοινωνική επανένταξη πασχόντων-εργαζομένων εκεί.
Με τρόπο αθόρυβο αλλά μεθοδικό, το πολιτιστικό καφενείο «Διαδρομές» λειτουργεί τα τελευταία δύο χρόνια ως η πιο πρόσφατη προσπάθεια των Κοινωνικών Συνεταιρισμών να προσφέρουν ευκαιρίες σε άτομα ευάλωτων ομάδων, συγκεκριμένα σε άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Στόχος να ενταχθούν ισότιμα στην αγορά εργασίας, εξηγεί στην «Κ» η πρόεδρος του Κοινωνικού Συνεταιρισμού Περιορισμένης Ευθύνης («Κοι.Σ.Π.Ε. Διαδρομές»), δρ Αθηνά Φραγκούλη, λογοπεδικός με πολυετή δράση σε θέματα εργασιακής αποκατάστασης σε Ελλάδα και Ευρώπη.
Σήμερα στο καφέ που βρίσκει στέγη στην Καλλιθέα, πλησίον του Παντείου, απασχολούνται τέσσερις εργαζόμενοι με ψυχοκοινωνικά προβλήματα που ακολουθούν αυστηρή φαρμακευτική αγωγή. «Είναι τιμητικό να συμμετέχεις στον αγώνα που κάνουν να νικήσουν πρώτα απ’ όλα τον ίδιο τους τον εαυτό», σημειώνει η Φανή.
Το πολιτιστικό καφενείο βρίσκεται υπό τη σκέπη δράσεων του «Κοι.Σ.Π.Ε. Διαδρομές», που λειτουργεί από το 2006 με τη συνεχή συνεργασία και επιστημονική υποστήριξη της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας, και επιστημονικό υπεύθυνο τον ψυχίατρο – καθηγητή κ. Παναγιώτη Σακελλαρόπουλο. Στο Κοι.Σ.Π.Ε. απασχολούνται συνολικά δώδεκα εργαζόμενοι εκ των οποίων οκτώ είναι μέλη με ψυχοκοινωνικά προβλήματα, ενώ οι υπόλοιποι ανήκουν σε κάποια κατηγορία ευάλωτων ομάδων, όπως μακροχρόνια άνεργοι, μετανάστες. Η κ. Φραγκούλη εξηγεί στην «Κ» ότι κάποια από τα άτομα που απασχολούνται έχουν ιατρικό παρελθόν σε ψυχιατρεία όπου νοσηλεύονταν χρόνια.
«Προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε για το κάθε μέλος, εκτός από την εργασιακή του δραστηριότητα, μια ψυχοθεραπευτική σχέση. Δουλεύουμε το εργασιακό κομμάτι χωρίς να εμπλεκόμαστε σε θέματα θεραπευτικά, ανεξάρτητα αν οι χειρισμοί μας είναι τέτοιοι», σημειώνει η κ. Φραγκούλη. Εξάλλου, η εργασιακή στέγη λειτουργεί από μόνη της θεραπευτικά.
Πίσω από τον πάγκο παρεμβαίνει με χαμόγελο και ευγένεια ο Μ., σερβιτόρος: «Πριν δεν δούλευα, έκανα ψυχοθεραπεία, όμως τώρα μπορώ να είμαι λειτουργικός, κοινωνικός, προσπαθώ για τον εαυτό μου».
Ακόμη, η κ. Φραγκούλη βεβαιώνει πως στο πλαίσιο των δράσεων των κοινωνικών συνεταιρισμών δεν έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα υποτροπής των ανθρώπων με σοβαρά ψυχολογικά και ψυχιατρικά προβλήματα, ενώ προσθέτει ότι η Εταιρεία Κοινωνικής Ψυχιατρικής στα τουλάχιστον 35 χρόνια συστηματικής εργασίας στην αγωγή κοινότητας, προτάσσει ως βασικό στόχο την απομυθοποίηση της έννοιας της ψυχασθένειας. Η ίδια τονίζει ότι σοβαρές αγκυλώσεις υπάρχουν στους ανεξάρτητους εργοδότες όταν κληθούν να προσλάβουν ένα άτομο με «βεβαρημένο» ιατρικό ιστορικό.
«Πολλοί μου έχουν ανοίξει την πόρτα τους, όμως όταν καταλάβαιναν το πρόβλημά μου συνήθως με έδιωχναν» λέει η Γεωργία που εργάζεται στις «Διαδρομές». Το καφενείο διοργανώνει τακτικά πολιτιστικά δρώμενα με σκοπό να συνδέσει τον άνθρωπο με διαγνωσμένα ψυχιατρικά προβλήματα με τη γειτονιά, τους ανθρώπους της, την κοινωνία. «Μέσα από την τέχνη και τον πολιτισμό δουλεύουμε την ψυχική υγεία», τονίζει στην «Κ» η κ. Φραγκούλη. Προσεχώς οργανώνεται ημερίδα με θέμα: «Εισήγηση στην Τέχνη και τη Φωτογραφία».