Ηταν παραμονές του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου του 1998 στη Γαλλία, όταν ο τότε ομοσπονδιακός τεχνικός της Αγγλίας, Γκλεν Χοντλ, προσέλαβε στην ομάδα την Εϊλίν Ντρούερι, προκειμένου να δουλέψει πάνω στην ψυχολογική προετοιμασία των ποδοσφαιριστών.
Η Ντρούερι, μια Βρετανίδα που υποστήριζε ότι έχει θεραπευτικές ικανότητες μέσω αμφιλεγόμενων μεθόδων, συνήθιζε να ξεκινά τις ατομικές συνεδρίες της με τους παίκτες, ακουμπώντας ελαφρά τα χέρια της στα κεφάλια τους. Δεν ήταν άλλος από τον, γνωστό για το παρορμητικό του χιούμορ, Ρέι Πάρλουρ, ο οποίος μόλις αισθάνθηκε τα δάχτυλα της στα μαλλιά του, της είπε: «Αν έχεις την καλοσύνη, Εϊλίν, θα τα ήθελα λίγο πιο κοντά πίσω και στις άκρες», εκφράζοντας με τον πλέον σαρκαστικό τρόπο την δυσπιστία με την οποία οι διεθνείς ποδοσφαιριστές, αστέρες της Πρέμιερ Λιγκ που αμείβονταν με αστρονομικά ποσά, αντιμετώπιζαν τον ρόλο της στην ομάδα.
Σχεδόν 16 χρόνια αργότερα, λίγους μήνες πριν η Αγγλία ταξιδέψει στη Βραζιλία για το Παγκόσμιο Κύπελλο του περασμένου καλοκαιριού, ο νυν τεχνικός, Ρόι Χότζον, ανακοίνωσε για τον ίδιο σκοπό την πρόσληψη του Δρ. Στιβ Πίτερς, ψυχιάτρου και αθλητικού ψυχολόγου. Αυτή τη φορά, η είδηση όχι μόνο δεν αντιμετωπίστηκε με χλευασμό από τον, πάντα ετοιμοπόλεμο για σαρκασμό, βρετανικό Τύπο και τους ποδοσφαιριστές, αλλά ήταν ο αρχηγός Στίβεν Τζέραρντ που χαρακτήρισε «απαραίτητη» την παρουσία του Πίτερς στην προετοιμασία ενόψει του ταξιδιού στη Νότια Αμερική.
Για πολλούς η τοποθέτηση του Τζέραρντ θα μπορούσε να εκληφθεί ως μια τυπική δήλωση υποστήριξης προς έναν νέο συνεργάτη της Εθνικής, που αποτελούσε άλλωστε επιλογή της Ομοσπονδίας. Ωστόσο, για όσους γνώριζαν την προσωπική συνεργασία των δύο τα τελευταία χρόνια, επρόκειτο απλά για μια αναγνώριση της τεράστιας και ιδιαίτερα θετικής επιρροής που άσκησε ο Πίτερς στον αρχηγό της Εθνικής Αγγλίας και της Λίβερπουλ.
«Δεν θα κάνει τους ποδοσφαιριστές να τρέξουν τα 100 μέτρα πιο γρήγορα, να ντριμπλάρουν καλύτερα ή να πασάρουν με μεγαλύτερη ακρίβεια. Παρόλα αυτά, μπορώ να εγγυηθώ ότι αν τον αφουγκραστούν, θα τους βοηθήσει πολύ στην ψυχολογική προετοιμασία και θα τους δώσει να καταλάβουν πως λειτουργεί το ανθρώπινο μυαλό, ειδικά υπό συνθήκες πίεσης», εξήγησε στους δημοσιογράφους ο Τζέραρντ, ο οποίος είχε ξεκινήσει ατομικές συνεδρίες με τον Πίτερς μερικά χρόνια πριν, έπειτα από παρότρυνση ενός φυσιοθεραπευτή της Λίβερπουλ και σε μια περίοδο που αντιμετώπιζε συνεχόμενα προβλήματα τραυματισμών, με εμφανή επιρροή στην ψυχολογία του.
«Με βοήθησε να καταλάβω τα διαφορετικά μέρη του μυαλού, πώς δουλεύουν και αλληλεπιδρούν και τι μας ωθεί στο να κάνουμε κάποιες σκέψεις. Πλέον, θεωρώ ότι έχω βελτιωθεί σαν προσωπικότητα και έχω γίνει πολύ πιο υπομονετικός, τόσο στη ζωή μου, όσο και μέσα στο γήπεδο», υποστήριξε ακόμη ο διεθνής άσος. Μάλιστα, τα εντυπωσιακά αποτελέσματα από την συνεργασία του Τζέραρντ με τον Πίτερς, είχαν οδηγήσει τον προπονητή της Λίβερπουλ, Μπρένταν Ρότζερς, στην απόφαση να εισηγηθεί την πρόσληψή του στο «Ανφιλντ» ως μόνιμου συνεργάτη το 2012, ώστε να δουλέψει με όλους τους ποδοσφαιριστές της ομάδας.
Από τις ψυχιατρικές κλινικές στην «χρυσή» ομάδα ποδηλασίας
Παρότι έγινε ευρέως γνωστός στη Βρετανία μέσω του αθλητισμού, τα πρώτα επιστημονικά βήματα του Πίτερς έγιναν από εντελώς διαφορετική αφετηρία. Με πτυχία σε Μαθηματικά και Ιατρική και εξειδίκευση στην Ψυχιατρική και την Αθλητική Ψυχολογία, εργάστηκε για πάνω από μια δεκαετία στο ψυχιατρικό νοσοκομείο υψίστης ασφαλείας του Ράμπτον, στην κεντρική Αγγλία, όπου αντιμετώπισε πολυάριθμα οξέα περιστατικά ψυχικών διαταραχών.
Το 2005 ανατέθηκε στο Λονδίνο η διοργάνωση τον Ολυμπιακών Αγώνων του 2012 και, έχοντας ήδη δουλέψει δύο χρόνια περιστασιακά με την βρετανική ομάδα ποδηλασίας, ανέλαβε την προετοιμασία της ενόψει του μεγάλου αθλητικού ραντεβού. «Ηταν η καλύτερη πρόσληψη που έχω κάνει ποτέ», παραδέχθηκε εκ των υστέρων ο προπονητής της ομάδας, Σερ Ντέιβ Μπρέιλσφορντ, με τον συνολικό απολογισμό από τις Ολυμπιάδες του 2008 και του 2012 να είναι εντυπωσιακός: 26 μετάλλια, εκ των οποίων τα 16 χρυσά, καθώς και επτά παγκόσμια ρεκόρ.
«Η φωνή της λογικής» ήταν η απάντηση του Σερ Κρις Χόι, του πλέον επιτυχημένου Βρετανού ποδηλάτη όλων των εποχών, όταν ρωτήθηκε για τον Πίτερς, ενώ από την πλευρά της, η δις χρυσή ολυμπιονίκης Βικτόρια Πέντλτον τον χαρακτήρισε ως τον «άνθρωπο με την μεγαλύτερη επιρροή στην καριέρα της».
Εκτός της ομάδας ποδηλασίας, από την οποία αποσύρθηκε πέρσι έπειτα από εννέα χρόνια γεμάτα διακρίσεις, ο Πίτερς συνεργάστηκε και με τον μεγάλο σταρ του σνούκερ Ρόνι Ο’ Σάλιβαν, ο οποίος προτού ξεκινήσει τις συνεδρίες μαζί του, βρισκόταν ένα βήμα από το να εγκαταλείψει την ενεργό δράση. «Ο πιο ικανός συνεργάτης που είχα ποτέ, μια πραγματική ιδιοφυΐα», έγραψε στο Twitter ο πεντάκις παγκόσμιος πρωταθλητής, τον οποίο πάντα ακολουθούσε η φήμη του προβληματικού και αυτοκαταστροφικού χαρακτήρα, έχοντας ταλαιπωρηθεί από κατάθλιψη και αντιμετωπίζοντας προβλήματα εθισμού στα ναρκωτικά. Τα τελευταία χρόνια, ακόμη και στον περσινό χαμένο τελικό του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος, στις σκοτεινές και σιωπηλές εξέδρες των αιθουσών που διεξάγονταν οι αγώνες του Ο’ Σάλιβαν, ξεχώριζε η φιγούρα του Πίτερς, με την αγωνία ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του.
Το «παράδοξο του χιμπατζή»
Εχοντας πλέον καθιερωθεί στη Βρετανία ως ένας «γκουρού» της αθλητικής ψυχολογίας, ο Πίτερς δεν έχει, παρόλα αυτά, καμία μυστική συνταγή που οδηγεί στην επιτυχία. Η επιστημονική του μεθοδολογία και το σύνολο της τεχνοτροπίας του κινείται γύρω από ένα συγκεκριμένο μοντέλο που ο ίδιος δημιούργησε και περιγράφεται αναλυτικά στο βιβλίο του με τίτλο «Το «παράδοξο του χιμπατζή» («The Chimp Paradox»), το οποίο κυκλοφόρησε το 2012.
Σε αυτό, υποστηρίζει ουσιαστικά ότι το ανθρώπινο μυαλό χωρίζεται σε τρία επίπεδα, το καθένα με τον δικό του τρόπο λειτουργίας: το «ανθρώπινο», που συνδέεται με την λογική σκέψη και βασίζεται σε γεγονότα και αλήθειες, τον «χιμπατζή» που έχει σαν βάση τα συναισθήματα, και το «υπολογιστικό», που λειτουργεί σαν αποθηκευτικός χώρος σκέψεων και συμπεριφορών. «Κλειδί», σύμφωνα με το βιβλίο, αποτελεί ο έλεγχος και η σωστή διαχείριση του «χιμπατζή», που πολλές φορές δρα ανεξάρτητα από την βούλησή μας και προσπαθεί να μας σαμποτάρει, ειδικά υπό συνθήκες πίεσης ή μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις.
Το 2011 ο Πίτερς δημιούργησε την εταιρία «Chimp Management», μια ομάδα επιστημονικών συμβούλων με επικεφαλής τον ίδιο και με δραστηριότητα που έχει απλωθεί πλέον σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο. Στο πελατολόγιό της δεν βρίσκονται μόνο αθλητές, αλλά Βρετανοί κάθε επαγγέλματος και κοινωνικής τάξης, από μαθητές και απλούς υπαλλήλους, μέχρι πολυεθνικές εταιρίες και υψηλόβαθμά στελέχη επιχειρήσεων.
Αλλωστε, ο ίδιος μπορεί να έγινε ευρέως γνωστός μέσω του αθλητισμού, ωστόσο, το βιβλίο του, σύμφωνα με το βρετανικό Amazon, κατατάσσεται πρώτο στην λίστα των best sellers στην κατηγορία «Αναζήτηση Εργασίας» («Job Hunting»), καταδεικνύοντας ότι το μοντέλο που επινόησε μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους πεδία.
Οσο για το αν η επιτυχία της επιστημονικής μεθόδου του σε αρκετές περιπτώσεις, τον κάνει να πιστεύει ότι ισοδυναμεί με «φάρμακο», ο ίδιος είναι κατηγορηματικά αρνητικός:
«Το μόνο που επιθυμώ μέσα από τη δουλειά μου είναι να βοηθώ τους ανθρώπους, ο ρόλος μου είναι καθαρά συμβουλευτικός. Η μεγαλύτερη ικανοποίησή μου είναι να παρέχω μια καλύτερη ποιότητα ζωής, είτε αφορά τον αθλητισμό, είτε απλά την προσωπική ζωή. Δεν υπάρχω μόνο εγώ, πολλοί επιστήμονες κάνουν το ίδιο και η δική μου μέθοδος δεν είναι ο μοναδικός δρόμος. Μπορεί να μην έχει αποτέλεσμα σε κάποιους ανθρώπους. Η συμβουλή μου είναι ο καθένας να αναζητά και να ακολουθεί την μέθοδο που του ταιριάζει».