Ιδού η πρώτη έκπληξη: στην καρδιά της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής, στην οδό Διδότου στο Κολωνάκι, ένας κήπος a l’anglaise, που δίνει –δηλαδή– την εικόνα της ελεύθερης βλάστησης (εν αντιθέσει με τον αυστηρά διαμορφωμένο a la francaise, που υποτάσσει το πράσινο σε σχήματα και δαιδάλους). Και μετά, η δεύτερη έκπληξη: μέσα στα δέντρα και τα φυτά, μερικά εκ των οποίων έχουν φυτευτεί το 1872, ξεπηδούν συστάδες από σύγχρονα γλυπτά.
Σύμπραξη
Ομολογουμένως, η φετινή έκθεση που διοργανώνουν ο οργανισμός ΝΕΟΝ, που ίδρυσε ο συλλέκτης Δημήτρης Δασκαλόπουλος, και η Whitechapel Gallery του Λονδίνου, στην Ecole Archeologique Francaise των Αθηνών, μας αποκαλύπτει μια ωραία συμβίωση εικαστικής δημιουργίας και φύσης. Αλλωστε, ο τίτλος της είναι «Terrapolis» και ο σκοπός της είναι να μας κάνει να στοχαστούμε πάνω στη σχέση ανθρώπων και ζώων, μύθων και επιστήμης, πόλης και περιβάλλοντος. Οποιος είχε επισκεφθεί το εξαιρετικό περσινό αφιέρωμα του ΝΕΟΝ (και πρώτο μιας τριλογίας που απλώνεται από το 2014 ώς το 2016) στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, αντιλαμβάνεται αμέσως τη συνάφεια: ένας χώρος, που έχει ιδιωτικό χαρακτήρα και παραμένει μακριά από το δημόσιο βλέμμα, ξαφνικά γίνεται προσβάσιμος χάρη στην τέχνη. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα.
Η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή ιδρύθηκε το 1846 και έφτιαξε την κομψή της έδρα στις παρυφές του Λυκαβηττού, το 1872. Τότε δημιουργήθηκαν και οι υπέροχοι κήποι της, με δέντρα που έχουν κλείσει πάνω από έναν αιώνα ζωής. Στον ίσκιο τους, τοποθετήθηκαν γλυπτά από 37 ξένους και Ελληνες δημιουργούς. Αυτά που ήρθαν από το εξωτερικό ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές και μουσεία, ενώ αυτά που υπογράφουν οι συμπατριώτες μας έγιναν ύστερα από ανάθεση του ΝΕΟΝ.
Χάρη στη μελετημένη επιμέλεια της Ιβόνας Μπλάζγουικ (επικεφαλής του λονδρέζικου μουσείου), της Πόπι Μπάουερς και της Ελίνας Κουντούρη (διευθύντριας του ΝΕΟΝ), κάθε γλυπτό βρήκε την κατάλληλη θέση, σε μια διαδρομή με ξέφωτα και κρυφά περάσματα.
Το πρώτο που τραβά την προσοχή είναι η εμβληματική εγκατάσταση του Ούγκο Ροντινόνε, ένα μεγάλης κλίμακας γλυπτό που βλέπει κανείς όταν μπαίνει μέσα στον κήπο. Ολοι –μα όλοι όμως– ερωτεύονται τον καταπληκτικό ιπποπόταμο που έχει φτιάξει το δίδυμο Αllora & Calzadilla, ο οποίος θα συνδυάζεται και με μια καθημερινή περφόρμανς. Ξεχωρίζουν, επίσης, το γλυπτό της Σάρα Λούκας και εκείνο του Ανγκους Φέρχερστ, όπως και η εγκατάσταση του Ουίλιαμ Κόμπιν. Οι πέντε συμπατριώτες μας, που έφτιαξαν δημιουργίες ειδικά για την έκθεση, αφήνουν πολύ καλές εντυπώσεις. Είναι η Αλίκη Παλάσκα, ο Διονύσης Καβαλιεράτος, η Ελένη Καμμά, ο Αθανάσιος Αργιανάς και ο Κώστας Σαχπάζης.
Σύζευξη τέχνης και πόλης
Είναι μια πολύ λειτουργική και γοητευτική έκθεση, που επιτυγχάνει πλήρως τον σκοπό της, ο οποίος δεν είναι άλλος από την πολιτική του ΝΕΟΝ: τη σύζευξη της δημόσιας σφαίρας με τη σύγχρονη εικαστική δημιουργία. Θυμίζουμε ότι αυτό είναι το πνεύμα που απηχεί και η περφόρμανς του Τίνο Σίγκαλ που είδαμε στη Ρωμαϊκή Αγορά, το έργο της Αιμιλίας Παπαφιλίππου. Επίσης, εκκρεμεί και η υπόθεση με την έκθεση στον Εθνικό Κήπο που έχει φτάσει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, καθώς υπήρξαν αντιδράσεις κυρίως για την πρόθεση κηποτεχνικών παρεμβάσεων.
Οπως συμβαίνει και σε άλλες εκθέσεις του ΝΕΟΝ, οι εθελοντές παίζουν μεγάλο ρόλο, οπότε μην ξαφνιαστείτε αν βρείτε μπροστά σας έναν χαμογελαστό άνθρωπο που θα σας ξεναγήσει. Η έκθεση θα είναι ανοιχτή ώς τα τέλη Ιουλίου.