Η Καμεράτα σε μαραθώνιο κοντσέρτων Μότσαρτ

Η Καμεράτα σε μαραθώνιο κοντσέρτων Μότσαρτ

4' 35" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Χαίρεται κανείς να ακούει την Καμεράτα υπό τον Γιώργο Πέτρου. Κάθε συναυλία της διεγείρει τον νου και προκαλεί το συναίσθημα. Στις 17 Μαΐου στη Στέγη του Ωνασείου η ορχήστρα παρουσίασε ένα μίνι «Φεστιβάλ Κοντσέρτων» του Μότσαρτ. Το τετράωρο πρόγραμμα περιλάμβανε ορισμένα από τα πιο αγαπητά έργα του συνθέτη. Καθώς αυτή τη φορά η Στέγη φρόντισε να εξασφαλίσει την κατάλληλη ακουστική, η βραδιά αποδείχτηκε μία από τις απολαυστικότερες των τελευταίων μηνών.

Σήμερα, η Καμεράτα είναι ένα καλά συντονισμένο ομοιογενές σύνολο. Οι μουσικοί της μοιάζει να απολαμβάνουν τη δουλειά τους και, επιπλέον, είναι άριστα εξοικειωμένοι με τους κανόνες ιστορικά ενημερωμένων ερμηνειών. Κατά τη συναυλία, οι επιλογές των διανθισμάτων, τα ποικίλματα και οι παραλλαγές στα μέρη της ορχήστρας φανέρωναν γνώση και μελέτη. Κυρίως, όμως, συνεισέφεραν σε ένα αποτέλεσμα μεγάλης μουσικότητας, στο οποίο κυριάρχησαν φαντασία και στυλ. Ο,τι δεν κατάφερε η Καμεράτα επί δύο δεκαετίες με ακριβοπληρωμένους μαέστρους και επίτιμους αρχιμουσικούς με περγαμηνές, το κατόρθωσε σε λίγα χρόνια με τον Γιώργο Πέτρου. Η ορχήστρα, η οποία του χρόνου έχει προγραμματίσει εμφανίσεις στο Εαρινό Φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ, είναι σήμερα ένα από τα λαμπρότερα δείγματα του «ζωντανού» σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, για το οποίο το κράτος δείχνει αδιαφορία και οι χορηγοί δεν βρίσκουν χρήματα.

Μουσικότητα και φαντασία

Η βραδιά ξεκίνησε με το εντυπωσιακό Κοντσέρτο για φλάουτο και άρπα, στο οποίο ο Μότσαρτ συνδυάζει με ευρηματικό τρόπο τον ήχο του πνευστού και του νυκτού οργάνου. Χάρη στα όργανα εποχής –το φλάουτο τραβέρσο στο οποίο έπαιξε ο Ζαχαρίας Ταρπάγκος και την άρπα του 1804, στην οποία ερμήνευσε τη μουσική η Μαρία Μπιλντέα– το αποτέλεσμα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς τα ηχοχρώματα των δύο οργάνων ήρθαν πλησιέστερα: ο ήχος τους ήταν πιο μαλακός, του φλάουτου λιγότερο οξύς, της άρπας λιγότερο κρυστάλλινος. Οι δύο σολίστες συνομίλησαν εξαιρετικά, ειδικά στο αργό δεύτερο μέρος και πρότειναν εμβόλιμα τμήματα ελεύθερου αυτοσχεδιασμού μεγάλης φαντασίας.

Ακολούθησε το πρώτο από τα τέσσερα ολοκληρωμένα Κοντσέρτα για κόρνο. Ο Κώστας Σίσκος το απέδωσε σε φυσικό κόρνο. Το έργο αποτελείται από δύο ζωηρά μέρη, τα οποία απαιτούν σχεδόν απάνθρωπη δεξιοτεχνία, ειδικά όταν πρέπει να αποδοθούν στο συγκεκριμένο όργανο, καθώς αυτό δεν διαθέτει τις ευκολίες του σύγχρονου «γαλλικού» κόρνου. Ταυτόχρονα, επειδή στο φυσικό κόρνο όλα ελέγχονται άμεσα από το χέρι και όχι με μηχανικό τρόπο (δηλαδή με βαλβίδες), το όργανο έχει διαφορετικό φάσμα από ενδιαφέρουσες αποχρώσεις και διαβαθμίσεις δυναμικής, μέσα από τις οποίες ο Σίσκος χάρισε στη μουσική απρόσμενες φωτοσκιάσεις.

Το πρώτο μέρος της συναυλίας ολοκληρώθηκε με το Κοντσέρτο για φαγκότο. Η ζωηρή ταχύτητα του Πέτρου δεν εμπόδισε τον Αλέξανδρο Οικονόμου να αποδώσει με επιτυχία την περίτεχνη γραφή σε αντίγραφο ιστορικού οργάνου, το οποίο με τον τραχύ, ιδιαίτερο ήχο του συνομίλησε εκφραστικά με την ορχήστρα.

Κάτι για τον καθένα

Το δεύτερο μέρος της βραδιάς περιλάμβανε δύο από τα δημοφιλέστερα Κοντσέρτα του Μότσαρτ, το πέμπτο για βιολί και αυτό για κλαρινέτο. Ο Σέρτζιου Ναστάζα, έξοχος βιολιστής, διέθετε την απαραίτητη δεξιοτεχνική άνεση. Ακόμα πιο σημαντικό, έπαιξε με μουσικότητα και αίσθηση του ύφους. Εναρμονισμένος με τον Πέτρου σε ζητήματα αισθητικής και επιλογές διανθισμάτων, έδωσε μια υποδειγματική ερμηνεία γεμάτη χαμόγελο και λάμψη. Η εναλλαγή κοφτών και δεμένων φράσεων, αλλά κυρίως η λεπτομερής στυλιστική φροντίδα κάθε μιας, προσδιόρισαν το υψηλό επίπεδο της ερμηνείας. Ξεχωριστή απόλαυση υπήρξε το ζωηρό «τουρκικό» επεισόδιο του τελευταίου μέρους, στο οποίο η ορχήστρα παρέσχε με γλαφυρό τρόπο τη ζητούμενη αντίθεση ύφους. Με δύο λόγια, έβγαζε σπίθες!

Ακολούθησε ο Σπύρος Μουρίκης, ένας από τους καλύτερους Ελληνες μουσικούς, ο οποίος ερμήνευσε το υπέροχο Κοντσέρτο για κλαρινέτο, που συνέθεσε ο Μότσαρτ λίγο πριν από το θάνατό του. Ηταν η πρώτη φορά που τον ακούσαμε να αποδίδει το έργο σε αντίγραφο ιστορικού οργάνου. Οι δυσκολίες που θέτει το όργανο, διαφορετικές από αυτές ενός σύγχρονου κλαρινέτου, δεν στάθηκαν εμπόδιο: η δεξιοτεχνία του Μουρίκη υπήρξε το ίδιο συναρπαστική και η εκφραστικότητά του ακόμα μεγαλύτερη. Ο τρόπος με τον οποίο σχημάτιζε τις φράσεις, η φυσικότητα με την οποία «τραγουδούσε» τη μουσική και μετέφραζε τη δεξιοτεχνία σε έκφραση, δεν περιγράφονται με λόγια.

Το τρίτο μέρος της βραδιάς ξεκίνησε με ένα ακόμα συναρπαστικό έργο, τη «Συμφωνία Κοντσερτάντε» για βιολί και βιόλα με σολίστ την Οτίλια Αλιτέι (βιολί) και τον Ρόμπερτ Σμαγκούλοφ (βιόλα). Ο Μότσαρτ έχει φροντίσει για έναν γοητευτικό διάλογο ανάμεσα στον λαμπερό ήχο του βιολιού και στα πιο θερμά χρώματα της βιόλας, μία μουσική συνομιλία που υποστηρίχτηκε άριστα από τους δύο σολίστες και την ορχήστρα.

Από τη βραδιά δεν θα μπορούσε να απουσιάζει το πιάνο, συγκεκριμένα ένα φορτεπιάνο αντίγραφο οργάνου του 1780. Ο Θανάσης Αποστολόπουλος απέδωσε ένα ακόμα έργο της ωριμότητας του συνθέτη, το υπέροχο Κοντσέρτο αρ. 27 (Κ. 595). Οπως και στα προηγούμενα έργα, η ισορροπία ανάμεσα στο ιστορικό όργανο και στην ορχήστρα ήταν πολύ καλύτερη, δεν υπήρχε ανταγωνισμός αλλά συνεργασία. Θαυμάσια τα εκφραστικά διανθίσματα στο δεύτερο μέρος, το οποίο παρά τα στολίσματα διέθετε την εκφραστική λιτότητα που επιβάλλει το ίδιο το όργανο.

Κατά τη διάρκεια της συναυλίας έρχονταν διαρκώς στον νου τα λόγια του μέχρι σήμερα αξεπέραστου συνθέτη, ο οποίος το 1782, σε ηλικία μόλις 26 ετών, έγραφε στον πατέρα του ότι συνειδητά συνέθετε μουσική, η οποία να έχει «κάτι για τον καθένα». Επεδίωκε να είναι δεξιοτεχνική, ευχάριστη στο αυτί και να ακούγεται με φυσικότητα, χωρίς όμως να είναι κενή. Ταυτόχρονα, φρόντιζε να υπάρχουν σημεία από τα οποία μόνο ένας γνώστης μπορούσε να αντλήσει ευχαρίστηση. Εξηγούσε, όμως, ότι είναι γραμμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε κι εκείνοι που δεν γνωρίζουν να ευχαριστιούνται χωρίς να ξέρουν γιατί. Με άλλα λόγια, ο Μότσαρτ ενδιαφερόταν για το ιδανικό πάντρεμα ανάμεσα σε ερεθίσματα για το συναίσθημα και για τον νου. Την αίσθηση αυτή της πνευματικής και ταυτόχρονα συναισθηματικής διέγερσης είχε κανείς σε όλη τη διάρκεια της τετράωρης βραδιάς. Δεν συμβαίνει συχνά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή