Αυτή η καταπράσινη, θριαμβευτική μας άνοιξη δεν συμμετέχει καθόλου στο άγχος της διακύβευσης του μέλλοντός μας. Η σκηνογραφία θα ήταν πιο ταιριαστή με τα βάσανά μας αν ακολουθούσε το συννεφιασμένο τοπίο του Ρώσου ή του Ιάπωνα σκηνοθέτη του «Βασιλιά Ληρ». Ο Ληρ της δεύτερης πράξης θα μπορούσε να είναι ο ίδιος ο Αριστείδης Μπαλτάς και μια από τις δύο κακές του κόρες ή, καλύτερα, ο δολοπλόκος Εντμουντ να ερμηνευόταν από τον κ. Κουράκη.
«Την τρελή του Σαγιό» θα υποδυόταν ιδανικά η κυρία Ραχήλ Μακρή, που ρώτησε κάποια μάρτυρα στην ανάκριση του κυρίου Ταγματάρχη και εκείνη απάντησε «όχι». Η κυρία Μακρή συμπλήρωσε με το μοναδικό «αφού δεν πήραμε απάντηση, ψηφίζουμε αρνητικά». Απολύτως συμβατή η αμφιβολία της με εκείνη των βασανιστών που απορρίπτουν κάθε άρνηση ενοχής των θυμάτων τους.
Σε όμορφες και γαλήνιες επαρχιακές μας πόλεις, όπως η Σπάρτη, η Καρδίτσα ή τα Χανιά, οι κάτοικοι αναρωτιούνται τι έπαθαν οι δύο ρέκτες της εκπαίδευσης και ανέλαβαν την αποδόμησή της. Οι κάτοικοι της ελληνικής επαρχίας, που δεν καταλαβαίνουν από τον Μάη του ’68, θέλουν το καλύτερο για τους γόνους τους και απορούν όταν ο υπουργός Παιδείας ταυτίζει την αριστεία με τη «ρετσινιά» και θεωρεί τον ανταγωνισμό υπεύθυνο για τις νευρώσεις των παιδιών τους. Δεν αντιλαμβάνονται βέβαια τη μεγαλοθυμία του κ. Μπαλτά έναντι των κουκουλοφόρων, τους οποίους πιστεύει ότι θα συνετίσει με φιλικό χτύπημα στον ώμο. Επαναφέρει μάλιστα το απαξιωμένο πανεπιστημιακό άσυλο για να δώσει στους παραστρατημένους ακόμα μία ευκαιρία.
Στην «Ανατροπή» του κ. Πρετεντέρη το κοινό ψήφισε με ποσοστό 70% κατά του νόμου Μπαλτά-Κουράκη, αγνοώντας τα επιχειρήματα ενός συνδικαλιστή-δημοσιογράφου που υποδυόταν τον αφοσιωμένο δάσκαλο και ενός ηθοποιού που παρίστανε τον πρύτανη. Βρισκόμαστε ως θεατές του δράματος παγιδευμένοι ανάμεσα σε επαγγελματίες συνδικαλιστές και ιδεοληπτικούς καθηγητές που θέλουν να επαναλάβουν το πείραμα ενός συστήματος ανεκτικού προς τους πάσης μορφής παραβατικούς. Υστερα από τριάντα πέντε χρόνια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπου οι φοιτητές που προσπαθούσαν να σπουδάσουν υφίσταντο την τυραννία των παραβατικών και των πολιτευτών, ο γράφων δεν βλέπει κανένα λόγο γιατί η κατάσταση αυτή πρέπει σώνει και καλά να διαιωνισθεί. Δεν αντιλαμβάνεται επίσης ο γράφων γιατί ο μέσος Ελληνας γονέας πρέπει να επωμισθεί το κόστος της κακής αστικής συνείδησης του υπουργού μας εις βάρος της εκπαίδευσης των δικών του παιδιών.
Καθώς ο εκνευρισμός μας κορυφώνεται, ο κ. Λαπαβίτσας μάς βεβαιώνει ότι θα είμαστε καλύτερα με τις υποτιμημένες δραχμούλες μας σε κάποιον αγροτικό παράδεισο αμεριμνησίας, έξω από τις σκοτούρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η κ. Κωνσταντοπούλου όμως είναι το πιο περίεργο μετεκλογικό φαινόμενο, γιατί πριν καλά καλά κερδίσει με την αξία της την εκτίμηση των πολιτών, απευθύνει σε όλες τις κατευθύνσεις μητρικές παραινέσεις και υποσχέσεις αυταρχικής μέριμνας.
Πολλοί αναρωτιόμαστε από ποια επιτεύγματά τους αντλούν οι κυβερνώντες την τόση αυτοπεποίθησή τους. Ο πρωθυπουργός δεν έχει πειστικό βιογραφικό αλλά διαθέτει επικοινωνιακά χαρίσματα. Οι υπόλοιποι (με εξαίρεση τον κ. Δραγασάκη) μόνο ανησυχία εμπνέουν ως εκπρόσωποι την Ελλάδας στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη. Ο κ. Βαρουφάκης μοιάζει με νευρικό κατοικίδιο που εννοεί να προκαλεί την ενόχληση των επισκεπτών και που μάταια προσπαθεί η οικογένεια να το απομονώσει. Ο κ. Τσακαλώτος θυμάται με μελαγχολία τον στρατηγό που έκανε γνωστό το οικογενειακό του όνομα. Δεν διαθέτει τη σπιρτάδα του προϊσταμένου του, αλλά επιτέλους δεν προκαλεί ζητήματα με τους συνομιλητές του. Οι συνδικαλιστές παίρνουν σε γενικές γραμμές τον χαμηλότερο μέσο όρο από τους κυβερνητικούς, αλλά είναι και οι πιο προβλέψιμοι στις ενέργειές τους. Οι κ. Στρατούλης και Λαφαζάνης φροντίζουν αποκλειστικά τα συνδικαλιστικά τους συμφέροντα και δεν παρεκκλίνουν από τις «κόκκινες γραμμές» τους στις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές μας. Η πιθανή παραίτησή τους σε περίπτωση συμφωνίας, χωρίς μέριμνα για τις ειδικές απαιτήσεις τους, θα αφήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ χωρίς τη δεδηλωμένη στη Βουλή. Σε μια τέτοια περίσταση, η συνδρομή των άλλων κομμάτων ίσως σώσει την κυβέρνηση από την πτώση και οδηγήσει σε νέο συνασπισμό κομμάτων. Η επιψήφιση σωστικής συμφωνίας πάλι δεν εγγυάται για τη μακροημέρευση του κ. Τσίπρα, αφού αρκετοί βουλευτές του θα εκδηλώσουν την άρνησή τους να ταυτιστούν με κάποιο συμβιβασμό πέρα από τα όρια της ανοχής τους. Εκεί βρισκόμαστε, σε αυτήν τη φάση του έργου, με όλο τον θίασο να συγκεντρώνεται πλέον στη σκηνή. Επεται το εντυπωσιακό φινάλε.
*Ο κ. Θάνος Βερέμης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.