Τον περασμένο Δεκέμβρη, όταν κυκλοφόρησε το «Αϊβαλί», το graphic novel του σκιτσογράφου Αντώνη Νικολόπουλου (πιο γνωστού ως Soloup), οι περισσότεροι είχαμε εκφραστεί θετικά, αν όχι με θαυμασμό. Στις 450 εικονογραφημένες σελίδες, ο καλλιτέχνης πέτυχε να μεταφέρει, με σύγχρονο και ελκυστικό στο μάτι τρόπο, την ουσία του έργου σπουδαίων συγγραφέων όπως ο Ηλίας Βενέζης και ο Φώτης Κόντογλου, οι οποίοι είναι και από τους καλύτερους αφηγητές όσον αφορά τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας και την Καταστροφή. Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Νικολόπουλος στις 12 του μήνα θα παρευρεθεί σε δίκη μετά την καταγγελία και την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που υπέβαλαν ο κ. Φώτης Μαρτίνος και ο αδελφός του Παναγιώτης, κληρονόμοι του Φώτη Κόντογλου.
Ο κ. Μαρτίνος μιλά για έλλειψη σεβασμού προς το έργο και την προσωπικότητα του συγγενή του από την πλευρά του καλλιτέχνη αλλά και των εκδόσεων «Κέδρος», απαιτώντας μάλιστα ένα σεβαστό χρηματικό ποσό ως ηθική αποζημίωση, επιπλέον των όποιων κυρώσεων κατά του βιβλίου. Σε πρώτη φάση, τα ασφαλιστικά μέτρα για άμεση κατάσχεση του βιβλίου και απαγόρευση της κυκλοφορίας του απορρίφθηκαν από το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών στις 19/5, όμως είναι φανερό πως η υπόθεση δεν θα κλείσει παρά μόνο με την τελική δίκη, γεγονός που ανησυχεί τον κ. Νικολόπουλο: «Το πρόβλημα είναι πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει ανάλογο δεδικασμένο κι έτσι είμαστε από τις ελάχιστες χώρες που κάποιος μπορεί να βρεθεί καταδικασμένος επειδή το να “πειράξει” ή να διασκευάσει ένα έργο τέχνης ενδέχεται να θεωρηθεί προσβλητικό».
Ο ίδιος, πάντως, ξεκαθαρίζει πως η συγγραφή και η εικονογράφηση του βιβλίου έγινε με απόλυτο σεβασμό προς το ορίτζιναλ υλικό, τόσο του Κόντογλου όσο και των άλλων δύο συγγραφέων από τους οποίους αντλεί. «Εδώ δεν πρόκειται για τη μεταφορά του Κόντογλου σε κόμικς. Το βιβλίο ανθολογεί το έργο του και των άλλων συγγραφέων, παντρεύοντάς το με άλλες μαρτυρίες, προκειμένου να αποδώσει με συγκεκριμένο καλλιτεχνικό τρόπο το κλίμα και τα γεγονότα μιας εποχής. Επιπλέον, στο παράρτημα του βιβλίου υπάρχουν εκτενείς αναφορές και παραπομπές στη βιβλιογραφία του συγγραφέα όπως και βιογραφικό του σημείωμα», αναφέρει o Soloup, ο οποίος θεωρεί πως τα κίνητρα της καταγγελίας είναι κυρίως οικονομικά. Δηλώνει, μάλιστα, πως η όλη υπόθεση είναι πολύ επώδυνη για τον ίδιο και σε προσωπικό επίπεδο, αφού η έρευνα που έκανε τον οδήγησε στα χνάρια του Κόντογλου και σε μια (αναπόφευκτη) ταύτιση μαζί του.
Η ουσία του ζητήματος, όπως καταλαβαίνει κανείς, δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με το βιβλίο του Soloup. Η υπόθεση λειτουργεί μάλλον σαν υπενθύμιση για την κρισιμότητα, ακόμη και εν έτει 2015, του θέματος της ελευθερίας έκφρασης και λόγου.