«H Λίμνη Βουλιαγμένης είναι μοναδική στον κόσμο, τα σπηλαιώματά της είναι τεράστια, τα τοιχώματά τους είναι κατάλευκα, τα νερά τους ζεστά και, σε κανονικές συνθήκες, εξαιρετικά διαυγή, ενώ τα χρώματα που δημιουργούνται στο εσωτερικό τους εξαιτίας της θερμότητας και της καθαρότητας των υδάτων είναι υπέροχα». Ο Σπύρος Κόλλας ακολουθεί εδώ και δεκαέξι χρόνια το πάθος του για τις καταδύσεις, που του έχουν χαρίσει προκλήσεις και εικόνες μοναδικής ομορφιάς. Τον περασμένο Φεβρουάριο, υπό την καθοδήγησή του, η 24μελής ομάδα των InnerSpace Explorers Greece, με δύτες από την Ελλάδα, την Ελβετία, τη Σουηδία, τη Γερμανία, την Ισπανία -κυρίως μαθητές του-, ξεκίνησε να κολυμπά στα «άγνωστα νερά» της Λίμνης Βουλιαγμένης. Το σχέδιο ήταν να συσσωρεύσουν εμπειρίες στη διαδικασία της κατάδυσης, στο σχεδιασμό και στην εκτέλεση ενός ολοκληρωμένου πρότζεκτ. Επίσης να χαρτογραφήσουν, για πρώτη φορά, τα τέσσερα σπηλαιώματά της -είναι ένα είδος «προθαλάμου», το μέρος ενός σπηλαίου που φωτίζεται από το ηλιακό φως- που εδώ και δεκαετίες παρέμεναν στη σκιά του θρυλικού κεντρικού σπηλαίου της, παραγνωρισμένα.
Επί σχεδόν τρεις μήνες τα μέλη των Explorers βουτούσαν ανά ομάδες το πολύ έξι ατόμων -επιχειρούν δυο-δυο- κάνοντας μετρήσεις, συλλέγοντας δεδομένα και εικόνες μέσω φωτογραφικής μηχανής και βιντεοκάμερας. Το ραντεβού δινόταν νωρίς το πρωί, προκειμένου να συγκεντρωθεί ο εξοπλισμός, να φορτωθεί στα αυτοκίνητα και η ομάδα να φτάσει στη λίμνη. Εκεί φορούσαν στολή, μπουκάλες, τα εργαλεία και τις συσκευές των μετρήσεων. Η κατάδυση διαρκούσε το πολύ μιάμιση ώρα την ημέρα, λόγω εξάντλησης του οξυγόνου, και μετά ξεκινούσε η αντίστροφη διαδικασία: έξοδος από το νερό, μεταφορά του εξοπλισμού στα αυτοκίνητα, επιστροφή στη σχολή, καθαρισμός – αποκατάσταση του εξοπλισμού, συγκέντρωση και καταγραφή των δεδομένων και κατάρτιση του φακέλου της ημέρας. Ηταν μια διαδικασία επίπονη, χρονοβόρα αλλά και διασκεδαστική, εκπαιδευτική και… εθιστική για όλους. Ανθρωποι με καθημερινές απαιτητικές δουλειές δεν δίσταζαν να βάζουν πάνω από το κοστούμι τη στολή του δύτη για μια εξερεύνηση πριν από το μεσημεριανό επαγγελματικό ραντεβού, άλλοι ταξίδευαν από το εξωτερικό και όλοι ξεπερνούσαν οποιοδήποτε εμπόδιο για να επιστρέψουν στη μαγεία του βυθού.
Η πρώτη φάση του πρότζεκτ τελείωσε πριν από μερικές εβδομάδες με την ολοκλήρωση της χαρτογράφησης του πρώτου από τα τέσσερα σπηλαιώματα. «Εχει μήκος από την είσοδο 70 μέτρα, πλάτος 30 μέτρα, ύψος από την οροφή έως τον πυθμένα 40 μέτρα, εξαιρετικά διαυγή νερά, δεν έχει σταλακτίτες ούτε σταλαγμίτες, είναι εντυπωσιακά όμορφο», μας περιγράφει ο κύριος Κόλλας.
Εικονική κατάδυση μέσω κινητού
Τα «μυστικά» του δεν θα παραμείνουν για πολύ στο ημίφως των αντανακλάσεων. Από τη συνεργασία των InnerSpace Explorers Greece με την ολλανδική εταιρεία Reef Interactive, η οποία ειδικεύεται στις τρισδιάστατες απεικονίσεις, δημιουργήθηκε η πρώτη εφαρμογή (app) τρισδιάστατης απεικόνισης κλειστού χώρου, μέσω της οποίας οι χρήστες θα μπορούν να πραγματοποιούν εικονική κατάδυση στο συγκεκριμένο σπηλαίωμα της λίμνης Βουλιαγμένης, παίρνοντας μέσω χρωματικών ενδείξεων πληροφορίες για τη θερμοκρασία του νερού, το βάθος του πυθμένα, το είδος των πετρωμάτων.
Η επόμενη φάση της επιχείρησης, κατά την οποία θα χαρτογραφηθεί ο προθάλαμος του κεντρικού σπηλαίου της λίμνης, θα ξεκινήσει στις αρχές του 2016. Ο Νικόλας Μαργαρίτης, ενθουσιασμένος από την εμπειρία, ήδη έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να λάβει μέρος: «Η συμμετοχή μου στο συγκεκριμένο πρότζεκτ συνδυάζει την απόλαυση της δημιουργικής κατάδυσης με εκείνη της παραγωγικής εκπαίδευσης και μου προσφέρει επιμόρφωση σε θέματα περιβάλλοντος, χαρτογράφησης, γεωλογίας αλλά και συντονισμού ομάδας δυτών και διαχείρισης πόρων». Για τον ∆ημήτρη ∆αϊναβά, που είναι νοσηλευτής, ήταν η πρώτη του εμπειρία στη σπηλαιοκατάδυση και η μόνη λέξη που μπορεί να περιγράψει τα συναισθήματά του στις υποβρύχιες εξερευνήσεις είναι «δέος». Παραδόξως, η λέξη «φόβος» δεν υπάρχει στη σκέψη κανενός, παρότι ο κύριος Κόλλας παραδέχεται ότι «η σπηλαιοκατάδυση έχει επικινδυνότητα γιατί υπάρχει οροφή – δεν μπορεί να βγει κανείς κατευθείαν στην επιφάνεια και να αναπνεύσει, πρέπει να κολυμπήσει προς τα έξω και μετά να αναδυθεί. Το φως είναι λιγοστό. Επίσης, όταν κάνουμε χαρτογράφηση, μπαίνουν από πάνω οι κατασκευές για τη συλλογή των δεδομένων, σχοινιά, εργαλεία, μετροταινίες – αυτά περιπλέκουν τα πράγματα. Είναι ένα περιβάλλον που μεταβάλλεται κάθε δευτερόλεπτο, όποιος καταδύεται σε αυτά τα μέρη πρέπει να είναι σε εγρήγορση, σε ετοιμότητα. Αν δεν έχει επίγνωση όλων αυτών, τότε κινδυνεύει».
Καταδυτικός τουρισμός
Η αποκάλυψη των «μυστικών» της λίμνης, ωστόσο, δεν είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουν να αντιμετωπίσουν οι InnerSpace Explorers Greece και ο επικεφαλής τους: «Στόχος μας είναι οι δύτες να συνδυάζουν την προσωπική απόλαυση της κατάδυσης με την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο. Εμείς χαιρόμαστε βουτώντας στη λίμνη, αλλά ταυτόχρονα συμμετέχουμε σε μια επιχείρηση η οποία καταλήγει στη χαρτογράφησή της για πρώτη φορά. Οι χάρτες θα βοηθήσουν όσους θα την επισκεφτούν στο μέλλον να προετοιμαστούν κατάλληλα και να γνωρίζουν τι θα αντιμετωπίσουν, ενώ θα ταξιδέψουν και στο εξωτερικό προσελκύοντας καταδυτικό τουρισμό. Ξένοι δύτες θα μάθουν ότι μπορούν να αποκτήσουν εμπειρία εξερευνώντας σπήλαια μοναδικής ομορφιάς στην Ελλάδα».