Για χρόνια, οι αρχαιολόγοι, όταν διενεργούσαν ανασκαφές, ήταν φειδωλοί σε δηλώσεις και περιγραφές. Σπανίως μιλούσαν για τα ευρήματα, συχνά αποδυναμώνοντας τη σημασία τους, μόνο και μόνο για να εξασφαλίσουν την ασφάλειά τους σ’ ένα κράτος που αδυνατούσε να τα προστατέψει.
Η ανασκαφή της Αμφίπολης είναι αλήθεια ότι άνοιξε το στόμα πολλών. Ολοι μιλούσαν για όλα, μέχρι υπερβολής, για το σπουδαίο οικοδόμημα που ήρθε στο φως και άρπαξε αμέσως η τηλεόραση μέσα στην ξερή από ειδήσεις περίοδο του Αυγούστου. Την ίδια ώρα, άλλοι αρχαιολόγοι έσκυβαν πάνω από τις δικές τους ανασκαφές σε άλλα σημεία της χώρας, δίχως βοήθεια και βεβαίως καμιά κάμερα να τους κυνηγά. Ακόμη και στις περιπτώσεις που είχαν σπουδαία ευρήματα, επέλεξαν τη σιωπή για να εξασφαλίσουν τη σωτηρία των αρχαίων.
Αν οι περισσότεροι επιστήμονες λειτουργούν έτσι για τα αρχαία της ξηράς, φανταστείτε πόση σημασία έχει η σιωπή για τα ενάλια. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, που το Λιμενικό δεν έχει ούτε χρόνο ούτε τα μέσα να τρέχει πίσω από τους αρχαιοκάπηλους του βυθού. Εχει να φροντίσει τους εκατοντάδες μετανάστες που θαλασσοπνίγονται στις ακτές μας.
Τα να ακούς, λοιπόν, στο ραδιόφωνο κάθε λεπτομέρεια που αφορά ένα νέο ναυάγιο το οποίο εντόπισαν οι επιστήμονες, δίπλα από εκεί όπου αποκαλύφθηκε, δεκαετίες πριν, εκείνο των Αντικυθήρων, σε αιφνιδιάζει.
Η προϊσταμένη της αρμόδιας εφορείας, με ασυγκράτητο ενθουσιασμό, μίλησε σε ενημερωτική εκπομπή για την ψηφιακή αποτύπωση που ολοκληρώθηκε αλλά και για μια πέρα από τον χώρο του γνωστού ναυαγίου έκταση 700×45μ. Αποκάλυψε ότι «υπάρχει ένα δεύτερο ναυάγιο», νότια του πρώτου, με «αμφορείς του ιδίου τύπου και ιδίου τύπου άγκυρες», και πως το φορτίο του ήταν αγάλματα που μεταφέρονταν στη Ρώμη.
Θα διαπιστωθεί στις ανασκαφές του Αυγούστου – Σεπτεμβρίου. Βέβαια, η μέθοδος με τους ανιχνευτές μετάλλων δεν απέδωσε, είναι άλλωστε στα 55 μ. το ναυάγιο και «θέλει άλλο τρόπο». Φιλοδοξεί, πάντως, να βρει «κάποιο άγαλμα» που θα βρίσκεται εκεί, άλλωστε «υπάρχουν όγκοι». Κι όλα αυτά «θα είναι μεγάλο κέρδος για την Ελλάδα».
Η αμετροέπεια δεν την έκανε να αντιληφθεί ότι δεν δημοσιοποιούνται με τόση ευκολία τα επιστημονικά δεδομένα, που είναι «βούτυρο στο ψωμί» κάθε επίδοξου δύτη που ονειρεύεται κυνήγι θησαυρού μαζί με εύρετρα για υπόδειξη. Η αρχαιοκαπηλία του βυθού είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα σε όλη τη Μεσόγειο.