Αποψη: Και τώρα τι;

1' 33" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το δημοψήφισμα ανέδειξε μια πολύ μεγάλη πλειοψηφία υπέρ του «Οχι». Αυτό σημαίνει πως η πλειοψηφία συμφώνησε με την ερμηνεία του ερωτήματος που έδωσε η κυβέρνηση. Οι άνθρωποι που ψήφισαν «Οχι» πίστεψαν πως θα προκύψει μια καλύτερη συμφωνία σε σύντομο χρονικό διάστημα και με ελάχιστο ρίσκο. Θα απογοητευθούν άμεσα και φρικτά. Η ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής πραγματικότητας που αναπόφευκτα έρχεται (και για την οποία πολλοί προειδοποίησαν) θα χτυπήσει την απροετοίμαστη και αφάνταστα επιπόλαια ελληνική κοινωνία κατακέφαλα. Οι επιπτώσεις θα είναι αδιανόητες. Οι πιθανότητες να αποφευχθεί η έξοδος από το ευρώ είναι πλέον πάρα πολύ λίγες. Για να σωθούμε θα πρέπει να συμβούν παρά πολλά μέσα σε πάρα πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Πολύ χλωμό.

Αμφιβάλλω πάρα πολύ για το αν η κυβέρνηση αυτή θα μπορέσει να αντέξει το σοκ, αλλά αυτό δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία πια. Είναι δύσκολο να προβλέψουμε τι θα ακολουθήσει ως προς τις πολιτικές εξελίξεις. Πολλά και ενδεχομένως ραγδαία.

Η εξέλιξη αυτή είναι άσχημη για την Ευρώπη. Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία πως η χώρα και ο λαός της θα καταβάλουν ασύγκριτα μεγαλύτερο τίμημα.

Το ερώτημα που πρέπει να μας απασχολήσει από ’δω και μπρος είναι αν επιτέλους ως κοινωνία θα θελήσουμε να μάθουμε από τα συνεχή και επαναλαμβανόμενα σφάλματά μας. Αν μάθουμε, μπορεί να αρχίσουμε σιγά-σιγά, με τρόπο αργό και βασανιστικό, να ξαναχτίζουμε τα όσα τόσο απερίσκεπτα γκρεμίσαμε. Αν όχι, θα μπούμε σε ένα σπιράλ παρακμής και απαξίωσης που δεν θα μας κάνει και πολύ διαφορετικούς από τις μετακομμουνιστικές χώρες του Καυκάσου με τις μαφίες τους και τα ημιαυταρχικά τους καθεστώτα.

Το θετικό που συγκρατώ από όλη αυτή τη θλιβερή υπόθεση είναι η παρακαταθήκη που αφήνει το κίνημα του «Ναι». Ανθρωποι από πολλές κοινωνικές τάξεις και γωνιές της Ελλάδας συναντήθηκαν σε έναν όμορφο αγώνα. Από εκεί μπορεί να ξεπηδήσει η ελπίδα για το αύριο.

* Ο κ. Στάθης Ν. Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή