Το εξαιρετικό βιβλίο του Στάθη Καλύβα «Καταστροφές και θρίαμβοι. Οι 7 κύκλοι της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας» (εκδόσεις Παπαδόπουλος) έφτασε στα χέρια μου αφού είχε ανακοινωθεί το δημοψήφισμα και οι τράπεζες έκλεισαν. Ανατρέχω στις σελίδες εκείνες όπου ο συγγραφέας, συνεργάτης της «Κ» και καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ, καταγράφει και σχολιάζει τα χρονικά προηγούμενων πτωχεύσεων της χώρας:
1832: το νέο ελληνικό κράτος ξεκινά επιβαρυμένο με σημαντικό εξωτερικό χρέος λόγω αναγκών χρηματοδότησης της Επανάστασης. Ειδικά τη χρονιά αυτή η χώρα λαμβάνει νέο δάνειο ανασυγκρότησης 60 εκατομμυρίων φράγκων με την εγγύηση των Μεγάλων Δυνάμεων, το οποίο όμως αδυνατεί να αποπληρώσει.
1843: η Ελλάδα επιτυγχάνει νέα συμφωνία αναδιαπραγμάτευσης, καθώς το χρέος φτάνει το 156% του ΑΕΠ. Κηρύσσεται στάση πληρωμών.
1860: Νέος διακανονισμός: το ένα τρίτο των τελωνειακών εσόδων του λιμένα της Σύρου θα διατίθεται για την εξυπηρέτηση του χρέους. Κηρύσσεται στάση πληρωμών.
1878: Νέα συμφωνία που δίνει την ευκαιρία για νέο ξεκίνημα, τη στιγμή που η χώρα μπορεί επιτέλους να δανείζεται από τις αγορές.
1882: Η εξάρτηση από τον εξωτερικό δανεισμό διογκώνει το δημόσιο χρέος στα 331 εκατομμύρια δραχμές.
1893: Το δημόσιο χρέος εκτινάσσεται στα 823 εκατομμύρια δραχμές. Η χώρα πτωχεύει εξαιτίας και της απότομης πτώσης της τιμής της κορινθιακής σταφίδας που αποτελούσε το βασικό εξαγωγικό προϊόν της την περίοδο εκείνη.
1897: Μετά την ήττα στον πόλεμο με την Τουρκία, η χώρα τίθεται σε καθεστώς διεθνούς οικονομικού ελέγχου για να πληρωθούν πολεμικές επανορθώσεις στην Τουρκία και για να διευθετηθούν τα ανεξόφλητα χρέη της χώρας. Το νόμισμα υποτιμάται – μία από τις πολλές υποτιμήσεις από το 1885 κι έπειτα…
1932: Παρά το εντυπωσιακό αναπτυξιακό πρόγραμμα των βενιζελικών (κυρίως) κυβερνήσεων, η Ελλάδα κηρύσσει στάση πληρωμών εξαιτίας του διεθνούς Κραχ.
Ο χώρος δεν επαρκεί, σταματώ εδώ, κρατώντας μόνον τα λόγια του Σ. Καλύβα για να αντιληφθούμε πως αυτό που ζούμε σήμερα μόνον πρωτόγνωρο δεν είναι: «Για την ακρίβεια, η χώρα θα περνούσε τα μισά περίπου χρόνια που μεσολάβησαν από την ανεξαρτησία έως το 2006 σε καθεστώς πτώχευσης/αναδιάρθρωσης των χρεών της, κατάσταση στην οποία άλλωστε επέστρεψε με “πανηγυρικό” θα μπορούσε να πει κανείς τρόπο το 2010. Είναι χαρακτηριστικό πως ο διεθνής οικονομικός έλεγχος που επιβλήθηκε μετά την πτώχευση του 1893 παρέμεινε σε λειτουργία έως το 1978!».