Διεύρυνση της «μαύρης τρύπας» στα έσοδα και της στάσης πληρωμών του Δημοσίου καταγράφηκε τον Ιούνιο, με αποτέλεσμα τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού το πρώτο εξάμηνο να είναι ιδιαιτέρως αρνητικά και να προμηνύουν αποτυχία ακόμα και του αναθεωρημένου στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα (1% του ΑΕΠ).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, μόνο τον Ιούνιο η υστέρηση των φορολογικών εσόδων διευρύνθηκε κατά 615 εκατ. ευρώ. Ετσι, συνολικά στο εξάμηνο η τρύπα διαμορφώθηκε στα 2,3 δισ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες συγκρατήθηκαν στο εξάμηνο κατά 4 δισ. ευρώ, ενώ τον Ιούνιο το Δημόσιο δεν κατέβαλε δαπάνες 1,4 δισ. ευρώ, σε μια προσπάθεια να διασφαλίσει επαρκή ρευστότητα για να καλύψει μισθούς και συντάξεις. Γεγονός το οποίο δημιουργεί ένα πλασματικό πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,8 δισ. ευρώ έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 1,2 δισ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο.
Ειδικότερα, το πρώτο εξάμηνο του έτους, τα έσοδα ήταν μειωμένα εξαιτίας της υστέρησης:
• 468 εκατ. ευρώ στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων.
• 883 εκατ. ευρώ στον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων.
• 534 εκατ. ευρώ στον ΦΠΑ (ειδικότερα στο. ΦΠΑ λοιπών προϊόντων κατά 474 εκατ. ευρώ), λόγω της πτώσης της κατανάλωσης.
Πάντως, ως «σωσίβιο» για το σύνολο των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού λειτούργησαν οι εισπράξεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
Το πρώτο εξάμηνο, τα έσοδα του προγράμματος ανήλθαν στα 2 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας κατά 759 εκατ. ευρώ τον στόχο που είχε τεθεί.
Στο σκέλος των δαπανών, η στάση πληρωμών στην οποία έχει προχωρήσει η κυβέρνηση είναι άνευ προηγουμένου. Συνολικά, οι δαπάνες είναι κατά 4 δισ. ευρώ λιγότερες το πρώτο εξάμηνο, εκ των οποίων το 1 δισ. ευρώ αφορά τις δαπάνες του ΠΔΕ. Εκτός αυτού, όμως, υστέρηση σημειώθηκε:
• Στις επιχορηγήσεις των νοσοκομείων, καθώς στο εξάμηνο είχε εκταμιευτεί μόλις το 17,4% της ετήσιας πίστωσης.
• Στα επιδόματα κοινωνικής προστασίας, με τις εκταμιεύσεις να ανέρχονται στο 19,4% του ετήσιου κονδυλίου.
• Στις λειτουργικές δαπάνες, που τους πρώτους έξι μήνες είχε πραγματοποιηθεί το 38,1% των ετήσιων προβλέψεων.
• Στις επιχορηγήσεις των φορέων που έφθασαν μόλις στο 28,9% της ετήσιας πίστωσης.
«Το μειωμένο ύψος των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού οφείλεται κυρίως στον επαναπροσδιορισμό του ταμειακού προγραμματισμού με βάση τις επικρατούσες περιοριστικές ταμειακές συνθήκες», παραδέχεται το υπουργείο Οικονομικών και σημειώνει σε χθεσινή του ανακοίνωση πως «εκτιμάται ότι μετά την ομαλοποίηση των ταμειακών συνθηκών, οι δαπάνες θα επανέλθουν στα επίπεδα των στόχων του προϋπολογισμού».
Ενδεικτικό του ταμειακού προβλήματος που αντιμετωπίζει το κράτος, είναι ότι στο εξάμηνο έχει αναγκαστεί το υπουργείο Οικονομικών να συνάψει συμβάσεις βραχυπρόθεσμου δανεισμού από τους φορείς του Δημοσίου (repos) ύψους 278,3 δισ. ευρώ, όταν για ολόκληρο το έτος είχε προβλεφθεί οι εν λόγω συμβάσεις να ανέλθουν στα 80 δισ. ευρώ.