Αυξήθηκαν οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, αλλά περιορίσθηκαν οι ηλεκτρονικές αγορές μετά την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Ερευνα που πραγματοποίησε το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ΕLTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ) καταγράφει την αλλαγή συμπεριφοράς των Ελλήνων online αγοραστών (online shopers), παράλληλα με τη χρήση της ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking).
Από την έρευνα, δύο είναι τα βασικά συμπεράσματα που εξήχθησαν. Πρώτον, ότι οι online shopers μείωσαν την αγοραστική τους δραστηριότητα και, δεύτερον, εκτοξεύθηκε η χρήση του e-banking. «Η τραπεζική αργία αναβάθμισε το διαδίκτυο ως βασικό κανάλι εκτέλεσης των περιορισμένων τραπεζικών συναλλαγών από ιδιώτες/καταναλωτές και επιχειρήσεις», αναφέρει ο καθηγητής του ΟΠΑ κ. Γιώργος Δουκίσης. «Αυτό οφείλεται», προσθέτει, «και στο γεγονός ότι οι ελληνικές συστημικές τράπεζες διαθέτουν πλέον προχωρημένες ηλεκτρονικές υπηρεσίες με υψηλή ασφάλεια».
Σε ό,τι αφορά το e-banking, η έρευνα καταγράφει σημαντική αύξηση των συναλλαγών από τους χρήστες. Tόσο οι ψηφιακές υπηρεσίες που χρησιμοποιήθηκαν όσο και η ένταση χρήσης αυξήθηκε τουλάχιστον κατά 30% από τα τυπικά επίπεδα της περιόδου προ των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Ψηφιακές υπηρεσίες, όπως η μεταφορά χρημάτων, σημείωσαν αύξηση 73%, η ενημέρωση υπολοίπου κατά 70% και η πληρωμή λογαριασμών κατά 60%. Ακόμη και η πληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο σημείωσε αύξηση κατά 32%.
Επίσης από την έρευνα αναδεικνύεται ότι αρκετά προβλήματα από την εμφάνιση των κεφαλαιακών ελέγχων ξεπεράσθηκαν ή/και επιλύθηκαν με την αξιοποίηση του e-banking. Tο 55% των χρηστών e-banking αξιοποίησε τα ψηφιακά μέσα για να αντιμετωπίσει την έλλειψη μετρητών, ενώ το 39% για να μειώσει το υπόλοιπο των λογαριασμών του, λόγω φόβου κουρέματος καταθέσεων. «Η ηλεκτρονική τραπεζική και γενικά οι ψηφιακές συναλλαγές, όπως ηλεκτρονική τιμολόγηση, θα πρέπει να αξιοποιηθούν πλέον πλήρως για την άμεση απόδοση ΦΠΑ και τη γενικότερη πάταξη της φοροδιαφυγής», σχολίασε ο κ. Γιώργος Δουκίδης.
Σε ό,τι αφορά τους online αγοραστές, σύμφωνα με την έρευνα, ενώ συνήθως το 73% των Ελλήνων online αγοραστών πραγματοποιεί συχνά αγορές μέσω Διαδικτύου, μόνο το 45% πραγματοποίησε οnline αγορές κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων εβδομάδων που υφίστανται οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων. Παράλληλα, όπως επισημαίνουν οι μελετητές του ΟΠΑ, άλλαξε δραστικά ο τρόπος πληρωμής για τις online αγορές. Ισχυροποιήθηκε δυναμικά, όπως αναμενόταν, η χρήση της χρεωστικής κάρτας και μειώθηκε η χρήση της αντικαταβολής από περίπου 40% στο 10%. Επίσης οι πληρωμές μέσω Paypal από το συνήθες 35-40% μειώθηκαν στο 4%.
Πάντως οι ηλεκτρονικές αγορές ήταν ιδιαίτερα προβληματικές, αφού το 32% ακύρωσε κάποια online παραγγελία που είχε ήδη κάνει, το 32% ακύρωσε προγραμματισμένες online αγορές, ενώ το 40% αντιμετώπισε προβλήματα στις ηλεκτρονικές αγορές. Τα περισσότερα προβλήματα (73%) σχετίζονται με τα ηλεκτρονικά καταστήματα του εξωτερικού, λόγω μη αποδοχής καρτών (85%) ή μη δυνατότητας χρήσης της υπηρεσίας Paypal (55%). Βέβαια τα προβλήματα αυτά συνιστούν θετική εξέλιξη για την τοπική αγορά, αφού από αυτούς που είχαν προβλήματα με τις online αγορές τους από το εξωτερικό, το 32% θα αγοράσει από αντίστοιχα ελληνικά ηλεκτρονικά καταστήματα ή φυσικά καταστήματα (23%). Στην έρευνα συμμετείχαν 250 χρήστες του ηλεκτρονικού εμπορίου και του e-banking.