ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Παρότι ο αριθμός μάχιμων αμερικανικών στρατευμάτων σε πολεμικές ζώνες βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδό του μετά την εισβολή στο Ιράκ το 2003, το Κογκρέσο ενέκρινε αύξηση 38% για τον «πολεμικό προϋπολογισμό» της χώρας.
Ο ειδικός αυτός προϋπολογισμός, η δημιουργία του οποίου ανάγεται στην περίοδο μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, έχει καταστεί η αγαπημένη μέθοδος της αμερικανικής κυβέρνησης για παράκαμψη των περιορισμών που επιβάλλονται στις αμυντικές δαπάνες της χώρας.
Το Ταμείο Εκτακτων Επιχειρήσεων στο Εξωτερικό (OCO) έχει αξιοποιηθεί έτσι για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία συχνά δεν έχουν την παραμικρή σχέση με πολέμους στο εξωτερικό.
Τη «μετάλλαξη» αυτή ανέχονται παραδοσιακά μέλη του Κογκρέσου και των δύο κομμάτων. Τον Απρίλιο, οι Αμερικανοί νομοθέτες ενέκριναν μεγάλη αύξηση του OCO, στα 89 δισ. δολάρια.
«Πρόκειται για τη χειρότερη δυνατή εξέλιξη σε ό,τι αφορά την πειθαρχία των κρατικών δαπανών. Το OCO επιτρέπει να παρακαμφθούν όλες οι απαγορεύσεις και οι περιορισμοί στις αμυντικές και άλλες δαπάνες», λέει ο πρώην επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής των Αντιπροσώπων, Γκόρντον Ανταμς.
Από τη μεριά τους, οι επικεφαλής του Πενταγώνου επιμένουν ότι η παρούσα γεωπολιτική αστάθεια και οι φιλοδοξίες της Κίνας για επέκταση της αμυντικής της δραστηριότητας σε κάθε γωνιά του πλανήτη -αλλά και το Διάστημα- σημαίνουν ότι η διατήρηση του ταμείου είναι αναγκαία για τη διαφύλαξη των συμφερόντων των ΗΠΑ.
Μερικά από τα παραδείγματα χρήσης του OCO αποδεικνύουν, όμως, ότι οι αμυντικές ανάγκες των ΗΠΑ δεν αποτελούν την άμεση προτεραιότητα των διαχειριστών του.
Μεταξύ των προγραμμάτων, τα οποία χρηματοδοτούνται από το ειδικό ταμείο, περιλαμβάνονται η κατασκευή αποθηκευτικών χώρων για ένα και μόνο ανθυποβρυχιακό αεροσκάφος στην Ιταλία, κόστους 532 εκατ. δολαρίων, αλλά και η έκτακτη χρηματοδότηση του ιδιαίτερα δαπανηρού ισραηλινού προγράμματος αντιπυραυλικής προστασίας «Ατσάλινος Θόλος», με 351 εκατ. δολάρια.
Για το οικονομικό έτος 2016, ο πρόεδρος Ομπάμα έχει ζητήσει την αξιοποίηση του OCO για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων αξίας 2,2 δισ. δολαρίων. Μεταξύ των προγραμμάτων αυτών συγκαταλέγονται πρωτοβουλίες με στόχο την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας απέναντι στον ρωσικό κίνδυνο, αλλά και σημαντική αύξηση των κεφαλαίων του ειδικού Ταμείου Αντιτρομοκρατικής Συνεργασίας.
Επικριτές του προγράμματος αυτού επισημαίνουν ότι έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για τη στήριξη καθεστώτων στην Αφρική και αλλού που διακρίνονται για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μία τέτοια περίπτωση είναι και αυτή της Αιθιοπίας, όπου το καθεστώς της Αντίς Αμπέμπα αντλεί σημαντική χρηματοδότηση από την Ουάσιγκτον, αξιοποιώντας την για να αυξήσει την επιρροή του στην Ανατολική Αφρική και να διαδραματίζει ρυθμιστικό ρόλο στη γειτονική του Σομαλία.