Η συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, για όσους είχαμε την ευκαιρία να την παρακολουθήσουμε από κοντά, ήταν μια άκρως διδακτική εμπειρία. Μέσα σε 12 ώρες πέρασε μπροστά από τα μάτια μας σε fast forward η καταλυτική επίδραση που είχαν στο εγχώριο πολιτικό περιβάλλον η κρίση και η οικονομική κατάρρευση της χώρας.
Τους προηγούμενους έξι μήνες, η «πρώτη φορά Αριστερά» κυβέρνηση φτιασίδωσε την πραγματικότητα με λέξεις. Η τρόικα έγινε θεσμοί, τα τεχνικά κλιμάκια έγιναν Brussels group και δεν μπήκαν στα υπουργεία, η παράταση του Φεβρουαρίου δεν ήταν παράταση μνημονίου, αλλά της δανειακής σύμβασης.
Η σκληρή πραγματικότητα ενός δύσκολου συμβιβασμού πέταξε τα φτιασιδώματα. Η τρόικα, τα μνημόνια, οι αξιολογήσεις, όλα επανήλθαν και λέγονται με τ’ όνομά τους. Η πρώτη φορά Αριστερά κοίταξε κατάματα την πραγματικότητα και αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι θα πρέπει να συμβιβαστεί.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, το ίδιο έργο έχει παιχτεί κατ’ επανάληψη. Το ΠΑΣΟΚ πρώτα και η Ν.Δ. στη συνέχεια πέρασαν από την ίδια διαδικασία. Eνα εντυπωσιακό στοιχείο της συνεδρίασης της Κεντρικής Επιτροπής ήταν η διαφορά στις τοποθετήσεις ανάμεσα σε εκείνα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που από υπουργικές θέσεις κλήθηκαν τους προηγούμενους μήνες να διαχειριστούν τις τύχες της χώρας και όχι θεωρητικά, αλλά στην πράξη, να απαντήσουν στα προβλήματα της καθημερινότητας, και σε εκείνα τα κομματικά στελέχη που δεν είχαν αυτή την εμπειρία. Οι πρώτοι επαναλάμβαναν, ο ένας μετά τον άλλο, ότι η εναλλακτική στη συμφωνία ήταν η απόλυτη καταστροφή. Οι δεύτεροι εξακολουθούν να μιλούν για προδομένες ιδέες, αγώνες και οράματα. Διακριτή η θέση των υπουργών της Αριστερής Πλατφόρμας, που από θέση αρχής επιμένουν ότι η ρεαλιστική εναλλακτική είναι υπαρκτή, αν και δεν μπήκαν σε λεπτομέρειες για να την περιγράψουν.
Η κρίση προκάλεσε και εξακολουθεί να επιφέρει αναδιατάξεις στο εγχώριο πολιτικό σύστημα. Το άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚ είδε να τίθεται υπό αμφισβήτηση ακόμα και η είσοδός του στη Βουλή και τα στελέχη του να φυλλορροούν προς άλλα κόμματα, ακόμη και στον ΣΥΡΙΖΑ, είτε, άλλα, να βυθίζονται στη λήθη της πολιτικής ανυπαρξίας. Διαφωνίες, διαφοροποιήσεις, διαγραφές, εθελουσίες έξοδοι και σημαντική εκλογική αποδυνάμωση ταλάνισαν και τη Ν.Δ. Στον ΣΥΡΙΖΑ, οι ριζικές διαφωνίες που εκφράζονται καθιστούν εξαιρετικά δύσκολο το εγχείρημα της σύνθεσης απόψεων και συμπόρευσης. Οπως ειπώθηκε, άλλωστε, αυτή η πολυσυλλεκτικότητα μπορεί να είναι χρήσιμη και παραγωγική όταν ένα κόμμα είναι στην αντιπολίτευση, ωστόσο δεν συνάδει με τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει μια κυβέρνηση. Η κρίση λειτούργησε σαν ολετήρας για τα κόμματα, κυρίως η παραδοχή πως εναλλακτική βιώσιμη ενός σκληρού προγράμματος, παρά τις καλές προθέσεις, δεν υπάρχει. Aραγε η κοινωνία και η εκλογική βάση, που παραδοσιακά γητεύονται από υποσχέσεις εύκολων λύσεων, έχουν ωριμάσει μέσα από αυτήν τη διαδικασία, ώστε να αποδεχθούν το αναπόφευκτο της δύσκολης προσαρμογής ή θα ακολουθήσουν εκείνους που, σαν έτοιμοι από καιρό, θα καβαλήσουν το έως τώρα αποδοτικό εκλογικά αντιμνημονιακό κύμα;