Ο οικονομολόγος-καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών γελά όταν του αναφέρω την επιστολή του Γιάνη Βαρουφάκη προς τους συναδέλφους του στις 26 Μαρτίου 2000. Τότε, ο τέως υπουργός Οικονομικών, που ήταν «φρέσκος» αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ, με την επιστολή ευχαριστούσε τους συναδέλφους του για τη θερμή υποδοχή που του επεφύλαξαν. «Ο Βαρουφάκης έδειξε αρχικά ένα πρόσωπο πολύ θετικό όταν ήταν στη βαθμίδα του αναπληρωτή. Ομως, όταν ανήλθε βαθμίδα και έγινε πρωτοβάθμιος καθηγητής, άλλαξε. Αρχισε να αφήνει να εκδηλωθούν τα αλαζονικά του χαρακτηριστικά, χωρίς να ενδιαφέρεται για τις επιπτώσεις που θα έχει αυτό στις σχέσεις του με τους υπολοίπους καθηγητές», λέει ο πανεπιστημιακός στην «Κ».
Εκτοτε, ο κ. Βαρουφάκης «έχει πλακωθεί» σχεδόν με όλους τους συναδέλφους του. Ο λόγος; «Ο Βαρουφάκης ήταν πάντα πολύ υπερόπτης. Θεωρούσε ότι θα ανανεώσει την οικονομική επιστήμη, και έδειχνε αυτή την υπεροψία του καθώς απομείωνε το επιστημονικό βάρος των άλλων», αναφέρει ομότιμος πανεπιστημιακός με κυβερνητικές θέσεις στο βιογραφικό του. Αλλωστε είναι χαρακτηριστικό αυτό που φέρεται να είπε το 1999 πανεπιστημιακός, προερχόμενος από το ΠΑΣΟΚ, μιλώντας σε ομήγυρη για τον Γιάνη Βαρουφάκη, όταν εκείνος υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία. Μεταξύ των συνομιλητών κάποιος είπε ότι «ο Γιάνης δεν περνά καλά στον στρατό, του κάνουν καψόνια». Και η απάντηση ήλθε από την παλιά «καραβάνα» του ΠΑΣΟΚ: «Αφήστε τον εκεί, να του πέσει λίγο η μύτη».
Με κοτσίδα
Ο κ. Βαρουφάκης εισήλθε στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών το 2000, έχοντας ήδη κάνει καριέρα σε πανεπιστήμια του εξωτερικού (πριν από το Πανεπιστήμιο Αθηνών είχε θέση αναπληρωτή καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ). «Είχε κοτσίδα όταν ήλθε», θυμάται σήμερα συνάδελφός του, όχι τόσο για να δείξει τις επιπτώσεις του χρόνου στην κόμη του τέως υπουργού Οικονομικών, αλλά για να καταδείξει την «εναλλακτική» του συμπεριφορά.
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται άλλα σημάδια, όπως, για παράδειγμα, το πάντα… εναλλακτικό ντύσιμό του, η μηχανή μεγάλου κυβισμού με την οποία μετακινούνταν και οι επιλογές του σε σχέση με την ακαδημαϊκή του λειτουργία. Χαρακτηριστικά, το 2003 όταν η ομοσπονδία πανεπιστημιακών απεργούσε για μισθολογικά αιτήματα, εκείνος έκανε «εναλλακτικά» μαθήματα.
Το 2003, επίσης, ίδρυσε το Διδακτορικό Πρόγραμμα του Τμήματος, για το οποίο υπήρξαν και οι πρώτες ανοιχτές αντιδράσεις από συναδέλφους του. Και αυτό διότι κάποιοι τον κατηγόρησαν ότι «απέκλεισε άλλους οικονομικούς τομείς, υπηρετώντας την ιδέα του πως για να είναι κάποιος οικονομολόγος πρέπει να ασχολείται με την οικονομική θεωρία και την πολιτική οικονομία. Αυτά, δηλαδή, που διδάσκει εκείνος», λέει σήμερα στην «Κ» πανεπιστημιακός που ανήκει σε έναν από τους υπολοίπους έξι Τομείς του Τμήματος, πλην του Τομέα Πολιτικής Οικονομίας στον οποίο ανήκει ο κ. Βαρουφάκης.
Ενισχυμένο «εγώ»
Παρόλο που δεν είχε προβλήματα με τους φοιτητές του, η ένταση στις σχέσεις του με τους άλλους καθηγητές ανέβαινε όσο εκείνος προσπαθούσε να επιβάλει το δικό του ενισχυμένο «εγώ» στους υπολοίπους, ξεχνώντας ότι είναι ίδιον των περισσότερων πανεπιστημιακών το ενισχυμένο «εγώ». «Αν είχες ιδέα τι σημαίνει ένα καλό πανεπιστήμιο, δεν θα τα έλεγες αυτά», είχε πει κάποτε σε γυναίκα συνάδελφό του, ενισχύοντας την αντιπάθεια των υπολοίπων προς το πρόσωπό του και μόνο για το ύφος του.
«Ηταν απόλυτος, απορριπτικός στην άλλη προσέγγιση της κατάστασης, και στο τέλος κατέληγε συκοφαντικός για όσους είχαν διαφορετική γνώμη. Εσπαγε σε πολλούς τα νεύρα», λέει άλλος πανεπιστημιακός. «Τα τελευταία χρόνια μάλιστα (πριν αναστείλει τα καθήκοντά του στο ΕΚΠΑ με εκπαιδευτικές άδειες) και όταν τα είχε τσουγκρίσει με σχεδόν όλους, ερχόταν στη Γενική Συνέλευση του Τμήματος, έκανε την τοποθέτησή του και έφευγε. Δεν άντεχε πια ούτε τον διάλογο, ούτε τη διαφορετική άποψη. Νόμιζε ότι εκείνος θα θέσει τα όρια του διαλόγου και οι υπόλοιποι θα συζητήσουν εντός των ορίων αυτών», θυμάται ο ίδιος πανεπιστημιακός, που κλείνει την κουβέντα του με την «Κ» λέγοντας με νόημα: «Αν κάποιος κόψει στον Βαρουφάκη τη δημοσιότητα, είναι σαν να του κόβει το νερό».
Οι φίλοι και οι «συγκάτοικοι»
Ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν έχει μόνο αντιπάθειες στο Τμήμα του. Οπως είπε χαριτολογώντας ο ίδιος, «υπεύθυνος για τη σταδιακή ωρίμανση της ιδέας να σας κουβαληθώ στο Τμήμα είναι ο Νίκος Πετραλιάς. Με άλλα λόγια μπορείτε να απευθύνετε όλα τα παράπονα σε εκείνον!».
Παράλληλα, διατηρεί καλή σχέση με τον Γιώργο Κριμπά, που είναι ομότιμος καθηγητής στο Τμήμα, και για τον οποίο ο κ. Βαρουφάκης το 2000 ανέφερε ότι «ο Γιώργος Κριμπάς όχι μόνο με ‘‘σπίτωσε’’ στο γραφείο του, αλλά και μου υπενθύμισε ότι κάποιος μπορεί να παραμένει ποιητής ακόμα και όταν ασχολείται συστηματικά με την οικονομική». Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ο κ. Κριμπάς είχε διατελέσει εκπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ στο Παρίσι την περίοδο 2001-2004 και τοποθετήθηκε εκ νέου στην ίδια θέση αρχές Ιουνίου 2015 από τον Γιάνη Βαρουφάκη, σε ηλικία 79 ετών.
Πρόεδρος του Τμήματος το 2000, όταν διορίστηκε ο κ. Βαρουφάκης, ήταν η νυν πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας Λούκα Κατσέλη. Στον Τομέα Πολιτικής Οικονομίας, στον οποίο ανήκει ο κ. Βαρουφάκης, υπάρχουν επίσης ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας και ο Ανδρέας Α. Παπανδρέου, ενώ δεν λείπουν και άλλα ονόματα με δημόσιες θέσεις την τελευταία εικοσαετία. Στο ίδιο Τμήμα υπηρετεί από το 2010 (πριν ήταν στο ΟΠΑ-πρώην ΑΣΟΕΕ) ο νυν υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Ο Φαληρεύς απουσιάζει σε άδεια.