Η ελληνική κρίση έδωσε νέα ζωή σε μια επιφανειακή διαμάχη: ότι η Ευρωζώνη δεν λειτουργεί επειδή η νομισματική της ένωση δεν έχει συμπληρωθεί από μια δημοσιονομική και πολιτική ένωση.
Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ζήτησε τον σχηματισμό κυβέρνησης της Ευρωζώνης με δικό της προϋπολογισμό, η οποία θα είναι υπόλογη στους λαούς της μέσω ενός νέου Κοινοβουλίου της Ευρωζώνης. Ο κ. Πιερ Κάρλο Πάντοαν, υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, υποστήριξε την ιδέα ζητώντας κι ένα πρόγραμμα κατά της ανεργίας. Οι πέντε πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Eurogroup) υποστηρίζουν χλιαρά αυτές τις ιδέες. Επίσης ζητούν τη δημιουργία ενός υπουργείου Οικονομικών για την Ευρωζώνη και ενός «κοινού ταμείου μακροοικονομικής σταθερότητας» που θα συνδράμει χώρες που περνούν οικονομικά σοκ.
Οι πέντε πρόεδροι υποστηρίζουν, όμως, ότι πρώτα θα πρέπει να υπάρξει σύγκλιση των 19 κρατών-μελών όσον αφορά τις βέλτιστες πρακτικές για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Στη συνέχεια, θέλουν οι νέοι κανόνες να καταστούν νομικά δεσμευτικοί, κάτι που θα χρειαστεί την ομόφωνη έγκριση πιθανότατα όλων των κρατών-μελών της Ε.Ε. Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης διαφωνούν επί των λεπτομερειών. Για παράδειγμα, η Γερμανία θεωρεί ότι αυτό που είναι επιτακτικό είναι η δημοσιονομική πειθαρχία, αλλά ήδη ισχύουν τόσο πολλοί κανόνες που θεωρητικά είναι τόσο περιοριστικοί ώστε πρακτικά συχνά να παραβιάζονται.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επιθυμεί να αφαιρέσει από την Κομισιόν την εξουσία να επιτηρεί την εκτέλεση των προϋπολογισμών, θεωρώντας την υπερβολικά πολιτικοποιημένη και επιεική. Αντιθέτως, ορισμένες άλλες κυβερνήσεις θεωρούν ότι τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης έχουν ήδη εφαρμόσει υπερβολική λιτότητα. Ας υποθέσουμε ότι οι κυβερνήσεις συμφωνούν σε όσα επιθυμούν. Δεδομένης της μεγάλης ανόδου του ευρωσκεπτικισμού, είναι μικρές οι πιθανότητες ότι θα έπειθαν τον λαό να τα υποστηρίξει.
Σημαίνει αυτό ότι είναι καταδικασμένη η Ευρωζώνη; Αν 19 κράτη-μέλη μοιράζονται το ίδιο νόμισμα και έχουν απολέσει τη δυνατότητα να υποτιμούν όταν συναντούν προβλήματα, τότε ίσως αυτό να σημαίνει πως χρειάζονται έναν κοινό προϋπολογισμό που να απαλύνει το χτύπημα και κοινή κυβέρνηση και Κοινοβούλιο που να νομιμοποιούν τις πράξεις τους. Οχι τόσο γρήγορα. Δύο είναι τα αίτια της κρίσης των τελευταίων ετών: έλλειψη ανταγωνιστικότητας και υπερβολικός κρατικός δανεισμός. Υπάρχουν καλύτεροι τρόποι για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας από την υπογραφή συνθηκών και είναι ήδη σαφές πως οι συνθήκες που απαιτούν δημοσιονομική ακεραιότητα έχουν αποδειχτεί άχρηστες. Για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα η Ευρωζώνη πρέπει να απελευθερώσει τις αγορές, κάτι που επίσης θα επιτρέψει την ταχύτερη προσαρμογή των οικονομιών σε οικονομικά σοκ, χωρίς να χρειάζεται εκατομμύρια άνθρωποι να μένουν άνεργοι. Οι πέντε πρόεδροι το αναγνωρίζουν. Απαιτείται ανάληψη δράσης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να ολοκληρωθεί η κοινή αγορά και στον τομέα των υπηρεσιών, στο Ιντερνετ και στην ενέργεια. Η δημιουργία της αποκαλούμενης κεφαλαιακής ένωσης θα απάλυνε το χτύπημα όταν μια εθνική οικονομία περνάει περίοδο ύφεσης, μοιράζοντας το βάρος σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Οι πέντε πρόεδροι ζητούν να γίνουν πιο αποδοτικές οι εθνικές αγορές εργασίας και προϊόντων. Τέλος, υπάρχει και το δημόσιο χρέος. Είναι δελεαστικό να σκεφτεί κανείς ότι πρέπει να υπάρξουν κανόνες, που να σταματούν τις χώρες από το να δανείζονται υπερβολικά. Και εδώ τη λύση παρέχουν οι δυνάμεις της αγοράς. Το κλειδί είναι να επιτρέπεται στις υπερχρεωμένες χώρες να χρεοκοπούν. Η αποτροπή της χρεοκοπίας αποτελεί το προπατορικό αμάρτημα της ελληνικής κρίσης. Αν γνωρίζουν οι επενδυτές ότι θα χρεοκοπήσουν τα κράτη, θα είναι πιο προσεκτικοί όταν τα δανείζουν και η πειθαρχία των αγορών θα αντικαταστήσει την πειθαρχία των γραφειοκρατών.