Τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ έχουν δύο αρνητικά δεδομένα εν όψει της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς: την ελάχιστη χρηματοδότηση, η οποία θα χορηγείται με το σταγονόμετρο, και την κυβερνητική αβελτηρία για την ουσιαστική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Οι ηγεσίες και οι πανεπιστημιακοί των ιδρυμάτων θα αντιμετωπίσουν την εκρηκτική κατάσταση με στόχο να διασώσουν ό,τι μπορεί να σωθεί ή θα περιμένουν την κατάρρευση των περισσότερων και πιο αδύναμων ιδρυμάτων και τη διάσωση των λίγων και οικονομικά ισχυρών;
Τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας έχουν πάρει έως τώρα μόλις δύο από τα συνολικά 112 εκατομμύρια ευρώ της κρατικής επιχορήγησης για το τρέχον έτος. Παράλληλα, τα ΑΕΙ/ΤΕΙ έχουν χάσει, κατά περίπτωση, έως και το 70% της κρατικής χρηματοδότησής τους σε σύγκριση με τα προ οικονομικής κρίσης επίπεδα.
Την ίδια στιγμή, τα σημάδια από την πλευρά της κυβέρνησης για ένα σοβαρό στρατηγικό σχεδιασμό για την τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι απολύτως αποθαρρυντικά. Ιδού τι αναφέρεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων του 2015: «Προγραμματίζεται η αξιολόγηση των δράσεων των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ της χώρας με στόχο την αναβάθμιση και τον εξορθολογισμό της ανώτατης εκπαίδευσης με ακαδημαϊκά, επιστημονικά, κοινωνικά και αναπτυξιακά κριτήρια στην κατεύθυνση της περιφερειακής αποκέντρωσης, αλλά και της διατήρησης του ακαδημαϊκού χαρακτήρα των ιδρυμάτων. Η διαδικασία αυτή θα πραγματοποιηθεί με τη συνέργεια της ακαδημαϊκής κοινότητας και τη διαβούλευση με τους φορείς και τις τοπικές κοινωνίες, και απαιτεί ικανό χρονικό διάστημα για να γίνει σε βάθος. Προς τούτο, προβλέπεται η σταδιακή εφαρμογή της αξιολόγησης και η πρόβλεψη μεταβατικών σταδίων». Με τις φλυαρίες αυτές, ούτε λίγο ούτε πολύ, η κυβέρνηση στέλνει στις ελληνικές καλένδες την απαραίτητη αναδιάταξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μη τολμώντας, για μικροπολιτικούς λόγους, να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που κάθε τόσο προκύπτουν λόγω του γιγαντισμού και της πολυδιάσπασης της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αρνείται να τα αντιμετωπίσει, δείχνοντας ότι μαζί με τα προβλήματα «κληρονόμησε» και τη μικροπολιτική στάση που είχαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ στην αντιμετώπισή τους.
Τρεις δεκαετίες μετά την απαρχή της διεύρυνσης της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και η χώρα σήμερα διαθέτει 20 πανεπιστήμια και 15 ΤΕΙ, τουλάχιστον ένα ίδρυμα σε κάθε διοικητική περιφέρεια. Ουσιαστικά, το σχέδιο «Αθηνά», όπως ονομάστηκε ο πρώτος εξορθολογισμός του πανεπιστημιακού χάρτη με συγχωνεύσεις τμημάτων, ελάχιστα προσέφερε καθώς τμήματα ΤΕΙ δεν καταργήθηκαν όπως θα έπρεπε λόγω της υποστελέχωσης, αλλά μετατράπηκαν σε εισαγωγικές κατευθύνσεις. Και όμως η κατάσταση είναι τραγική.
Σήμερα, συνολικά 49 τμήματα –οκτώ πανεπιστημίων και 41 ΤΕΙ– διαθέτουν λιγότερους από εννέα μόνιμους καθηγητές, και δεν είναι αυτοδύναμα με ακαδημαϊκούς όρους, ενώ το κύμα φυγής πανεπιστημιακών (λόγω συνταξιοδοτήσεων ή μετανάστευσης στο εξωτερικό) συνεχίζεται.
Οι διδάσκοντες στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ δεν μπορούν να αυτοκαταργηθούν. Ούτε τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ έχουν δικαιοδοσία να σχεδιάσουν την αναπτυξιακή στρατηγική για τη χώρα. Η κυβέρνηση έχει τη σχετική πολιτική ευθύνη. Δεν θα την αναλάβει, ας μη γελιούνται τα ΑΕΙ/ΤΕΙ. Επειδή κάποιος πρέπει να προλάβει τη σκληρή πραγματικότητα που έρχεται, η ακαδημαϊκή κοινότητα δεν έχει παρά να προχωρήσει εθελοντικά σε μια νέα «Αθηνά», αγνοώντας τους βουλευτές, τους δημάρχους, αλλά και τους πανεπιστημιακούς που πιέζουν, λόγω ιδίων συμφερόντων, περί του αντιθέτου.