Η παρέλαση προτύπων ήρθε ως νοερό αντίδοτο και υπόμνηση προοπτικής, εντός συνθηκών κατάρρευσης και σωρευμένων κοινωνικών και προσωπικών δεινών. Οσο υπάρχουν ημέτερα παραδείγματα προς μίμηση υπάρχει και ελπίς. Ετσι τα τελευταία χρόνια μάθαμε, όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν, για τη ζωή και το έργο αναρίθμητων Ελλήνων που διαπρέπουν, κυρίως εκτός συνόρων, επισφραγίζοντας, κατά κανόνα με σεμνότητα, το δαιμόνιον της φυλής. Συναθροίζοντάς τους, απογράψαμε έναν πληθυσμό βγαλμένον από τα ίδια σπλάχνα, που τον βαφτίσαμε τιμητικά ως «άλλη Ελλάδα», παραδίδοντας ηττημένοι σε υποδεέστερη κατηγορία την έως τότε γνωστή Ελλάδα. Επιστήμονες, εφευρέτες, επιχειρηματίες, διανοητές, καλλιτέχνες αλλά και αθλητές έγιναν πρεσβευτές όλων μας, συλλογικό άλλοθι, έμψυχο υλικό ενός περιούσιου πεπρωμένου.
Αλλά η μεγάλη, αθέατη, ζημιά έχει ήδη γίνει, με θύματα τα παιδιά των είκοσι χρόνων «και βάλε», τη γενιά που βρίσκεται στον προθάλαμο του παραγωγικού ιστού. Παιδιά προικισμένα, πολλά κακομαθημένα, άλλα γαλουχημένα ως αποτυπώματα νεόπλουτων γονέων, εξ ορισμού ανυποψίαστα, που προσγειώθηκαν απότομα στην πίστα των μη κεκτημένων. Τα παιδιά που είδαν εν μια νυκτί τους δικούς τους τσακισμένους, ανθρώπους να ψάχνουν στα σκουπίδια, αστέγους, συνομήλικους να περιμένουν μερίδα συσσιτίου, το σκηνικό του θεάτρου ζωής να μεταβάλλεται βίαια. Παιδιά που εμποτίστηκαν από τις οργίλες φωνές των μεγάλων και το αφιλτράριστο διακινούμενο απελπισίας: «Σήκω φύγε, αυτός ο τόπος δεν έχει μέλλον», η Ελλάδα θα χορεύει επί μακρόν το βαλς των χαμένων ονείρων. Συνωστισμός λοιπόν στην πόρτα εξόδου από παιδιά που αφού δύνανται, χωρίς να κουβαλούν βεβαίως όλα στις αποσκευές τεκμήρια αξιοσύνης, αποφάσισαν να μη χαραμίσουν τα νιάτα τους σε μια χώρα που δεν θα τους επιστρέψει ποτέ αυτά που τους χρωστά. Μας αποχαιρετούν με τη βεβαιότητα ότι θα ενταχθούν σε λίγα χρόνια στη μεγάλη οικογένεια της «άλλης Ελλάδας»-εξωτερικού που τα μέλη της συνεκτικό κρίκο έχουν, κατά κοινή δήλωση, τη νοσταλγία για τη γενέθλια γη. «Αλλά οι επικρατούσες συνθήκες στην πατρίδα, ξέρετε, είναι αποτρεπτικές για να επιστρέψει κανείς…» Και τα παιδιά που μένουν εδώ είτε κατ’ επιλογήν, είτε από ανάγκη, ή από κάποιο χρέος τιμής, ξεκινώντας σπουδές με μόνη βεβαιότητα την πιο σκληρή αβεβαιότητα, σε ποια Ελλάδα εντάσσονται;
Σε αυτούς που φεύγουν, σε αυτούς που μένουν, ας μου επιτραπεί, θερινή αδεία, να απευθύνω μια ταπεινή προτροπή. Ας διαβάσουν ή ας ξαναθυμηθούν το σπουδαίο «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον», όπου ο Γεώργιος Βιζυηνός μέσα από διαλόγους παππού με εγγονό συγκλώθει προσμονή με ματαίωση, ελπίδα με διάψευση, δεσμεύσεις εις εαυτόν με υπαναχωρήσεις. Παραπονεμένα κι άφθαρτα τα λόγια του παππού: «Ναι, ναι, ψυχή μου. Εσείς ζήτε σε χρυσούς καιρούς τώρα. Ταξειδεύετε σ’ ό,τι ώρα θέλετε, σ’ όποια χώρα θέλετε. Και στο κάτω-κάτω ψυχή μου, ξέρετε τι είστε. Εμείς ζούσαμε σε δυστυχισμένους χρόνους…».