Ο Όλυμπος του Boissonnas

8' 5" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σαν σήμερα πριν από 102 χρόνια, στις 2 Αυγούστου του 1913, κατακτήθηκε «επίσημα» για πρώτη φορά ο Μύτικας, η ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου. Μεταξύ των πρωταγωνιστών αυτού του μεγάλου κατορθώματος ο Ελβετός φωτογράφος Frederic Boissonnas, ο οποίος όχι μόνο πάτησε στην κορυφή, αλλά μας χάρισε και τις πρώτες εικόνες από το μυθικό βουνό.

Ο γνωστός φωτογράφος και αλπινιστής Frederic Boissonnas μαζί με τον φίλο του και ιστορικό τέχνης Daniel Baud-Bovy θεωρούνται οι πρώτοι που κατέκτησαν την «κορυφή της νίκης», όπως οι ίδιοι την ονόμασαν.

«Είναι, λοιπόν, το μυθικό αυτό όνειρο αλήθεια!» γράφει ο Βoissonnas. «Η μοναδική αυτή στιγμή, η νίκη αυτή που δεν τολμούσαμε ν’ αναλογιστούμε, η τρέλα αυτή που την αναφέραμε στ’ αστεία, μα που δέκα χρόνια τώρα σκεφτόμαστε με επιμονή, ο Ολυμπος δαμασμένος, να τον πατάμε, έγινε, φτάσαμε! Τι θεία χαρά…»

Μόνο που δεν ήταν έτσι ακριβώς τα πράγματα για τον ίδιο και τον συνοδοιπόρο του. Συνεχιζει, λοιπόν: «Ενα φύσημα του ανέμου σχίζει τον αδιάφανο πέπλο, κάνει μια τρύπα, κι εκεί μπροστά μας, λίγα μέτρα, φαίνεται μόλις ένας τεράστιος μαύρος όγκος, ένας κάθετος τοίχος παρουσιάζεται, ψηλότερα από εμάς!» Ενα μεγάλο σύννεφο έκρυβε τον Μύτικα, την ψηλότερη κορυφή των 2.918 μ. του Ολύμπου. Εκεί έπρεπε να φτάσουν. Καθόλου δεν πτοήθηκαν και συνέχισαν την ανοδική τους πορεία.

Ηταν πραγματικά, όμως, ο Fred Boissonnas ο πρώτος που ανέβηκε στον Μύτικα, την κορυφή του Ολύμπου; Την απάντηση δίνουν οι ίδιες του οι περιγραφές: «Δενόμαστε ο Baud-Bovy κι εγώ με το σχοινί του μουλαριού και ακολουθούμε τον Κάκκαλο, που σκαρφαλώνει ξυπόλυτος σαν αγριόγατος στις αποτομιές αυτές των γλιστερών βράχων, που είναι σκεπασμένες με ύπουλες σάρες, έτοιμες να κυλήσουν στο βάθος του χωνιού». Ο Χρήστος Κάκκαλος, ένας υλοτόμος και κυνηγός από το Λιτόχωρο, ήταν οδηγός και συνοδοιπόρος τους. «Εφτασε πρώτος επάνω και, όταν πάτησε το πόδι του στον Μύτικα, απήγγειλε κι ένα ποίημα – που το είχε σκαρώσει την ώρα της αναρρίχησης· την ώρα που κρεμόταν με τα σχοινιά πάνω από το χάος, ο Κάκκαλος έφτιαχνε ρίμες:

«Μη δακρύζεις Μύτικα / και μην αναστενάζεις / σε πάτησε ο Κάκκαλος / το πρώτο παληκάρι».

«Δεν ήθελε να αφήση στους ξένους το κόπυραϊτ της κορυφής», λέει ο Φρέντυ Γερμανός στο βιβλίο «Ολυμπος. Κείμενα και εικόνες δύο αιώνων». Κάπου αλλού, πάλι, αναφέρεται ο πατέρας του Κάκκαλου ως πρώτος κατακτητής του Ολύμπου και εύκολα μπορεί κανείς να φανταστεί και άλλους ανώνυμους κατοίκους των χωριών στο ίδιο σημείο.

Ακόμη κι αν ο Fred Boissonnas δεν ήταν ακριβώς ο πρώτος που πάτησε τις κορυφές του Ολύμπου, ήταν σίγουρα εκείνος που πρώτος τις φωτογράφισε, κουβαλώντας μαζί με τους συνοδοιπόρους του βαρύ εξοπλισμό και ασίγαστο πάθος. Δεινός αλπινιστής, ο Boissonnas είχε ήδη κατακτήσει και φωτογραφίσει με τηλεσκόπιο το Λευκό Ορος (Mont Blanc) των Αλπεων το 1902. Μετά την κατάκτηση του Μύτικα, στις 2 Αυγούστου 1913, μεσολαβεί ο πόλεμος και αναγκάζονται να περιμένουν έως το 1919 για να επιστρέψουν στην «Κορυφή της Νίκης». Εκεί βρίσκουν το μπουκάλι που είχαν σφηνώσει ανάμεσα σε πέτρες κατά την πρώτη κατάκτηση της κορυφής. Αυτήν τη φορά η φωτογράφιση συνεχίζεται με την αμέριστη υποστήριξη του Βενιζέλου και το όραμα του Boissonnas για την τουριστική ανάδειξη του ιερού βουνού της αρχαιότητας παίρνει σάρκα και οστά με την έκδοση μιας σειράς λευκωμάτων. Το 1930 τυπώνεται στη Γενεύη το βιβλίο του «Le Tourisme en Grèce», σε τέσσερις γλώσσες – Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και Ισπανικά. Oι φωτογραφίες του κάνουν το γύρο του κόσμου, μαζί με εκθέσεις και διαλέξεις.

«Διηγήθηκα την αξέχαστη αυτή νύχτα σ’ ένα μικρό τεύχος, όπου συνοψίζω όλες τις καλές αναμνήσεις μου από τη χώρα της ομορφιάς και του φωτός και όπου υπερασπίζομαι μια υπόθεση που θα έπρεπε να ξυπνήσει όλες τις ευγενικές ελληνικές καρδιές, όπως υποστηρίζεται στην Ελβετία, τη διάσωση της ομορφιάς της φύσης και τη δημιουργία ενός Εθνικού Πάρκου».


Η δική μας εκδρομή ΣΤΟΝ ΟΛΥΜΠΟ

Ο Όλυμπος του Boissonnas-1

(Φτάνοντας στα 1.869 μ. – Φωτογραφία: ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΕΡΑΣΤΑ)

Ο Αύγουστος είναι πάντα ο καλύτερος μήνας για ορειβατικές περιπέτειες. Με λίγο ακόμη χιόνι στους επιβλητικούς προαιώνιους βράχους των κορυφών του αλλά και το πιο ήπιο κλίμα της χρονιάς.

Εναν αιώνα αργότερα, επιχειρούμε κι εμείς, πολύ σεμνά για αρχή, την ανάβαση στον Εθνικό πλέον Δρυμό. Στόχος μας ο Μπαρμπαλάς στα 1.869 μ. και αφετηρία η θέση Κρεβάτια. Τα άπειρα στο βουνό βήματά μας συνοδεύονται από τα εξαίσια αρώματά του. Αγριοβότανα και ανθισμένα αγριολούλουδα συνθέτουν τη μοναδική μυρωδιά του Ολύμπου. Χαμοκέρασα λένε οι ντόπιοι τις άγριες φραουλιές στις άκρες των μονοπατιών. Λιλιπούτειες και πεντανόστιμες. Μανιτάρια διάφορων σχημάτων και χρωμάτων, άγριες λευκές ορχιδέες, πεταλούδες, φούξια μικρά αγριολούλουδα, τσάι σχεδόν έτοιμο για συλλογή, λεπτός καθαρός αέρας.

Οσο προχωράς, ακούς την αναπνοή σου, τους αυξημένους χτύπους της καρδιάς και τα βήματα των συνοδοιπόρων. Σημάδια από ζαρκάδια και φωλιές λαγών είναι ενδεικτικά της άγριας πανίδας του βουνού. Αγριοκάτσικα, αρκούδες, λύκους, αλεπούδες και μαύρους σκίουρους δεν έτυχε να συναντήσουμε. Είναι όλα τους μόνιμοι κάτοικοι του Ολύμπου, ωστόσο.

Οσο πιο ψηλά φτάνεις, το βλέμμα αγκιστρώνεται σε κορυφές όπως η κόψη του Μπαρμπαλά, που ακόμα κρατάει λίγο χιονάκι. Απόκρημνη και επιβλητική! Οπως όλος ο Ολυμπος, εμπνέει σιωπή και σεβασμό. Δέντρα καμένα από κεραυνούς, κορμοί άλλων δέντρων με καμπύλες που δημιουργούν φυσικά καθίσματα, θέα σε φαράγγια που νομίζεις πως είναι απύθμενα και χάνονται στα βάθη της γης.

Η κυκλική διαδρομή μας περνάει από τη ζώνη της μαύρης πεύκης σε αυτήν του ρόμπολου – ένα σπάνιο είδος πεύκου σε δάσος που όλο και αραιώνει από εδώ και πάνω. Πατάμε την κορυφή του Μπαρμπαλά και η θέα στις ακτές της Πιερίας μοιάζει με αυτήν από αεροπλάνο. Πίσω μας η κόψη του Μπαρμπαλά, ένας γυμνός απόκρημνος όγκος με λίγο χιόνι στις χαρακιές του.

Θα επιστρέψουμε μέσα από τα Ουτζάκια, ακολουθώντας ένα μονοπάτι με απότομη κλίση και γεμάτο απειλητικά όσο και γλιστερά κουκουνάρια. Πήραμε το βάπτισμα του Ολύμπου με λίγο φόβο, αρκετή προσπάθεια και την καθοριστική υπομονή των ανθρώπων του Ορειβατικού Συλλόγου Βροντούς. Οι ντόπιοι πάντα πατάνε στο βουνό «με βήματα αγριόγατας», όπως έγραψε ο Boissonnas, ή με βήματα αγριοκάτσικου και σίγουρα με περίσσια αυτοπεποίθηση και πείρα. Ο Ολυμπος, αναμφισβήτητα, πρώτα ανήκει στους θεούς κι έπειτα στα παιδιά των χωριών του που έχουν μεγαλώσει στα μονοπάτια του. Φυσικά και στους έμπειρους και παθιασμένους ορειβάτες, που ξέρουν να αναμετριούνται με ύψη και γκρεμούς για μια τζούρα καθαρού λεπτού αέρα και ορεινές συγκινήσεις.

Ανεξάντλητος όπως είναι, επιφυλάσσει εκπλήξεις και στην επιστροφή. Στο καταφύγιο «Κρεβάτια» μάς περιμένει μια πεντανόστιμη φασολάδα, λουκάνικα και φέτα της περιοχής, συνοδευόμενα από ντόπιο δυνατό τσίπουρο. Λίγο πιο κάτω, ξωκλήσια, όπως η Αγία Τριάδα, στέκουν σε απόκρημνα σημεία. Στο φαράγγι της Παλαιάς Βροντούς και στις υπόκωφες σπηλιές του κατασκήνωναν τρεις δεκαετίες πριν τα «παιδιά των λουλουδιών» του Ολύμπου (όπως κάποια άλλα στα Μάταλα).

Δεν υπάρχει καλύτερο φινάλε μιας μέρας στο μυθικό βουνό από τη βουτιά στη λιμνούλα του καταρράκτη της Αγίας Κόρης, αν και χρειάζεται να περπατήσεις λιγάκι ακόμη. Κρύο, αναζωογονητικό νερό, πλούσια βλάστηση τριγύρω και παραδείσιες ηχητικές συνθέσεις από τη ροή του καταρράκτη, το κελάιδισμα των πουλιών, το θρόισμα των δέντρων, τις χαρούμενες μέσα στη φύση φωνές μας.

Μετάβαση

Οδικώς από την Αθήνα θα χρειαστείτε περίπου 5 ώρες μέχρι την Κατερίνη ή το Λιτόχωρο, με τρένο (www.ose.gr) 4½ ώρες και με λεωφορείο από το ΚΤΕΛ Λιοσίων (Τ/210-83.17.059) 5½ ώρες για Κατερίνη. Ειδικά για τη διαδρομή που προτείνουμε, αλλά και πολλές ακόμα, πολύ καλή καθοδήγηση θα έχετε από τον Ορειβατικό Σύλλογο Βροντούς (Τ/6973-804.843).

Διαμονή / Φαγητό / Αγορές

Οι πρόποδες αυτής της πλευράς του Oλύμπου αγγίζουν σχεδόν τις ακτές της Πιερίας. Πρόκειται για μια ακτογραμμή περίπου 70 χιλιομέτρων, που περιβάλλεται από άλση και πευκώνες. Κατά μήκος της είναι χτισμένα πολλά μεγάλα ξενοδοχεία, για τα οποία θα βρείτε περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα της Ενωσης Ξενοδόχων Πιερίας (www.pieria-hotels.gr). Τα περισσότερα από αυτά διαθέτουν και εστιατόριο. Μια πολύ καλή επιλογή είναι το Litohoro Resort Villas & Spa Hotel (Τ/23520-22.200, www.litohororesort.gr) στην ακτή της Πιερίας, 2 χλμ. από το Λιτόχωρο. Κάποια επίσης είναι πλήρως ανακαινισμένα, όπως το 4 αστέρων Poseidon Palace (T/23530-31.602, 31.624, www.poseidonpalace.gr) στη Λεπτοκαρυά. Σε άλλα δεν έχει ολοκληρωθεί πλήρως η ανακαίνιση, οπότε καλό είναι να κάνετε αρκετές ερωτήσεις ώστε να βεβαιωθείτε ότι θα έχετε την καλύτερη ποιότητα φιλοξενίας για τα χρήματα που θα πληρώσετε.

Για ορειβάτες με «υψηλούς» στόχους τα καταφύγια του Ολύμπου είναι ιδανικά για διανυκτέρευση. Διαθέτουν απλά δωμάτια με 10 – 12 ευρώ το άτομο και καλή παραδοσιακή κουζίνα. Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου (www.olympusfd.gr).

Τρεις, τέλος, καλές επιλογές για διαμονή και φαγητό ή μόνο το δεύτερο είναι: Olympus Mediterranean Boutique Hotel (T/23520-81.831, www.mediterraneanhotels.gr). Πολύ κεντρικά στο Λιτόχωρο, με κλασική αισθητική, εσωτερική θερμαινόμενη πισίνα και υπηρεσίες spa, εστιατόριο με σύγχρονη ευρωπαϊκή προσέγγιση. Πλούσιο πρωινό, free wi-fi, parking. Από 70 έως 130 ευρώ το δίκλινο.

Koukos Inn (T/23510-83.200, 6947-185.166, www.koukosinn.gr). Αγροτικό πανδοχείο στo xωριό Κούκος. 5 αυτόνομες κατοικίες σε κτήμα 150 στρεμμάτων και δυνατότητα ξενάγησης στον τρόπο παραγωγής και επεξεργασίας δίκοκκου σιταριού. Ησυχία, πισίνα, θέα στον Ολυμπο και πλούσιο ελληνικό πρωινό με αυγά του κτήματος, τυριά της περιοχής, ακόμη και τραχανά με κότα κατόπιν συνεννοήσεως. Ενδιαφέρον εστιατόριο, που αξίζει από μόνο του μια επίσκεψη. Εξαιρετική σχέση ποιότητας – τιμής. 65 – 90 ευρώ το διαμέρισμα των 65 τ.μ.

Αροτος (Τ/23530-22.059, www.arotos.gr). Μονάδα παραγωγής βιολογικών προϊόντων στον Καταχά, απ’ όπου μπορείτε να προμηθευτείτε συσκευασμένες βιολογικές πιπεριές Φλωρίνης, διαφορετικές σάλτσες, πατέ ελιάς, φακής και άλλα προϊόντα. Στην ταβέρνα της μονάδας έχετε τη δυνατότητα να δοκιμάσετε εξαιρετική καπνιστή μελιτζανοσαλάτα, μύδια από τις καλλιέργειες της περιοχής, δροσερές σαλάτες εποχής κ.λπ.

Βιβλία

Ο Ολυμπος του Fred Boissonnas. Λεύκωμα του Γιάννη Κυρίτση με τις πρώτες φωτογραφίες του μυθικού βουνού και κείμενα για την πρώτη αυτή επίσημη ανάβαση στην Κατοικία των Θεών. Εκδοση του Δήμου Λιτοχώρου.

Ολυμπος, κείμενα και εικόνες δύο αιώνων. Μια εξαιρετικά πλούσια έκδοση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Πιερίας με κείμενα περιηγητών και ερευνητών του Ολύμπου, ιστορικές φωτογραφίες, χάρτες και γκραβούρες.

* Ευχαριστούμε την Περιφερειακή Ενότητα Πιερίας για την πρόσκληση και τη φιλοξενία.

* Ευχαριστούμε πολύ το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (www.thmphoto.gr) για την αποκλειστική παραχώρηση αυτών των φωτογραφιών από το αρχείο Fred Boissonnas.  

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή