«Τα μαλλιά σας είναι τόσο άσπρα τώρα, που θα μπορούσαν μέχρι και να αντιμιλήσουν στην αστυνομία». Το σχόλιο της νεαρής κωμικού Σέσιλι Στρονγκ προς τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα ήταν από τα πλέον «τσουχτερά» της ομιλίας της στο Δείπνο των Ανταποκριτών του Λευκού Οίκου, τον περασμένο Απρίλιο, ξεσηκώνοντας χειροκροτήματα από τους δημοσιογράφους της αίθουσας, που εκείνο το διάστημα καταπιάνονταν συνεχώς με το θέμα της αστυνομικής βίας εναντίον των μαύρων στις ΗΠΑ.
Ως «όχημα» για το σχόλιο –και αυτή είναι η μαεστρία των Αμερικανών κωμικών– είχε χρησιμοποιήσει το αγαπημένο θέμα των κουτσομπολίστικων στηλών από τους πρώτους κιόλας μήνες της θητείας του Ομπάμα: σαν να γκριζάρει επικίνδυνα ο πρόεδρος. Η αλήθεια είναι ότι αν συνέκρινε κάποιος τις φωτογραφίες του πριν και μετά την εκλογή του, θα εντόπιζε μια εντυπωσιακή διαφορά ως προς το χρώμα των μαλλιών του. Το βάρος των ευθυνών μεγάλο και το γκριζάρισμα άμεσο.
Μολονότι μια κάποια επιβάρυνση της εξωτερικής εικόνας μοιάζει αναμενόμενη όταν κάνεις «τη δυσκολότερη δουλειά του κόσμου», το «μυστήριο» της απότομης μεταμόρφωσης των προέδρων και πρωθυπουργών, μετά την ανάληψη των καθηκόντων τους, κεντρίζει το ενδιαφέρον. Για παράδειγμα, πληθώρα θεωριών εξυφάνθηκε μετά την εμφάνιση του νυν πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, με έρπητα στα χείλη την περίοδο πριν από το δημοψήφισμα και κατά τη διάρκεια των σκληρών διαπραγματεύσεων που οδήγησαν στη συμφωνία της 13ης Ιουλίου. Οι μεν είδαν στον έρπητα την απόδειξη της επίπονης διαπραγμάτευσης, οι δε ένα δείγμα των επικίνδυνων παρασκηνιακών διαβουλεύσεων. Οι μεν έβλεπαν έναν ευαίσθητο πρωθυπουργό, οι δε έναν τρωτό ηγέτη.
Εξτρίμ αντίδραση
Για όλους, πάντως, ήταν δύσκολο να μην υποπέσουν σε συγκρίσεις με το 2010, οπότε και ο τότε πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, είχε εμφανιστεί με τα ίχνη του ιού στα χείλη σε υπουργικό συμβούλιο λίγο μετά το διάγγελμά του από το Καστελλόριζο, που σηματοδότησε την είσοδο της χώρας στο πρώτο μνημόνιο. «Η δοκιμασία της χώρας αποτυπώνεται στο πρόσωπο του πρωθυπουργού», έγραφαν τότε δημοσιεύματα, που επίσης σημείωναν ότι μέσα σε ένα εξάμηνο είχαν ασπρίσει τα μαλλιά του.
Για όσους αρέσκονται στη σημειολογία, ο κ. Παπανδρέου υπήρξε εξαιρετικό case study. Ενας άνθρωπος που επιδιδόταν συστηματικά σε σπορ, εξτρίμ και μη, από ποδήλατο και κολύμπι «πεταλούδα» μέχρι κωπηλασία και τρέξιμο, πρότυπο υγείας, με το που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, άρχισε για πρώτη φορά να δείχνει την ηλικία του. Κι αυτό είναι ενδεικτικό στοιχείο του βαθμού δυσκολίας της αποστολής του.
Αγνοώντας τον γιατρό
Λιγότερο εντυπωσιακό είναι το «πριν και μετά» του Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος, ωστόσο, λόγω των αυξημένων πρωθυπουργικών υποχρεώσεων έφτασε να απολέσει σημαντικό μέρος οπτικής οξύτητας από το δεξί του μάτι.
Οι εντολές των γιατρών -ήδη από την εποχή που βρισκόταν στην αξιωματική αντιπολίτευση- να αποφεύγει το έντονο φως, να μην κάνει έντονες κινήσεις και γενικά να μην το ταλαιπωρεί δεν εισακούσθηκαν (ο κ. Σαμαράς ανέβηκε σε αεροπλάνο πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι του είχαν συστήσει οι θεράποντες γιατροί του, γιατί οι Σύνοδοι Κορυφής δεν μπορούσαν να περιμένουν), με αποτέλεσμα η κατάστασή του να επιδεινωθεί ραγδαία και τελικά να χάσει την περιφερειακή του όραση.
Στην περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα, η συμφωνία επούλωσε την πληγή στο στόμα, όμως η ένταση των ημερών αποτυπώθηκε στο υπόλοιπο σώμα. «Το μόνο που πήρε ο Τσίπρας από τη διαπραγμάτευση είναι… κιλά», γράφτηκε στο Twitter, όταν δημοσιεύθηκαν οι φωτογραφίες από τη συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο» στο τέλος Ιουλίου, όπου πράγματι ο πρωθυπουργός εμφανιζόταν με λίγα παραπανίσια κιλά.
«Λογικό να πήρε βάρος, έξι μήνες καθόταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», έγραψε κάποιος άλλος χαριτολογώντας. Ανάλογη κουβέντα είχε ξεκινήσει και το προηγούμενο καλοκαίρι, όταν και πάλι ο Αλέξης Τσίπρας είχε εμφανιστεί στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, την ημέρα των γενεθλίων του, λίγο πιο παχύς από ό,τι όταν είχε φύγει για τις ολιγοήμερες διακοπές του.
Πολλοί τότε είχαν δει αναλογίες με το αυξημένο πολιτικό του βάρος. Φέτος, ωστόσο, η αυξομείωση των ενδείξεων στη ζυγαριά είναι απλώς απόδειξη της ανθυγιεινής ζωής που προφανέστατα κάνουν οι Ελληνες πρωθυπουργοί της κρίσης.
Οπως είπαμε, όμως, πρόκειται για διεθνές φαινόμενο. Εκτός από τον Ομπάμα, που έγινε σχεδόν αγνώριστος τα τελευταία χρόνια, αποκτώντας πολύ περισσότερες λευκές τρίχες και εν γένει αρκετά πιο «ταλαιπωρημένη» όψη, κάπως έτσι «τερμάτισαν» τις θητείες τους και πολλοί άλλοι Αμερικανοί πρόεδροι, όπως ο Τζορτζ Μπους και ο Μπιλ Κλίντον. Η δημοφιλέστερη θεωρία στην άλλη όχθη του Ατλαντικού λέει ότι «ο τυπικός πρόεδρος μεγαλώνει δύο χρόνια για κάθε χρόνο που βρίσκεται στο Οβάλ Γραφείο».Και κρίνοντας κανείς εκ του αποτελέσματος, αντιλαμβάνεται ότι δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα.
Χωρίς λάμψη
Τα ίδια και στην Ευρώπη. Ο Τόνι Μπλερ ανέλαβε την πρωθυπουργία της Βρετανίας «πουλώντας» μεταξύ άλλων και το νεανικό του προφίλ, έναντι των κουρασμένων Συντηρητικών. Μετά δέκα χρόνια στην εξουσία, όμως, η λάμψη του χάθηκε μαζί με ποσοστό της πλούσιας κόμης του.
Τα πυκνά μαύρα μαλλιά του απώλεσε στη διάρκεια της θητείας του και ο Γκόρντον Μπράουν, ο οποίος κλήθηκε να χειριστεί και την παγκόσμια οικονομική κρίση. Οι γκρίζοι κρόταφοί του, πάντως, ταιριάζουν περισσότερο με τον χαρακτηρισμό «iron chancellor» που τον συνοδεύει, λόγω της στάσης που κράτησε σε εκείνη τη συγκυρία.
Τέλος, και ο Ντέιβιντ Κάμερον, στα 43 του, επίσης γκρίζαρε… αυτόματα με την ανάληψη των καθηκόντων του.
Οι Γάλλοι, πάντως, φαίνεται να έχουν τη λύση. Τόσο ο πρώην πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί όσο και ο νυν, Φρανσουά Ολάντ, έχουν κατηγορηθεί από τους επικριτές τους ότι βάφουν… κραυγαλέα τα μαλλιά τους. Αλήθεια ή όχι δεν έχει σημασία. Αυτό που μετράει είναι ότι για τους ενοίκους των Ηλισίων ο χρόνος φαίνεται να κυλάει πιο αργά σε σχέση τουλάχιστον με τους υπόλοιπους. Οποιος θυμάται τον Γιόσκα Φίσερ, πριν και μετά, καταλαβαίνει τι εννοούμε…