Πολλά και σημαντικά είναι είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν νησιά του Ανατολικού Αιγαίου από την συνεχόμενη προσέλευση των μεταναστών. Φόβοι για έξαρση των ρατσιστικών επιθέσεων από τον Δήμαρχο Σάμου. Σπάει κάθε ρεκόρ ο αριθμός προσέλευσης προσφύγων στην Μυτιλήνη.
Διογκώνεται το πρόβλημα στο Β. Αιγαίο με τη συνεχή αύξηση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, αλλά και την υπερπληρότητα των καραβιών επιστροφής προς τον Πειραιά που δεν καθιστούν δυνατή τη γρήγορη αποχώρηση των προσφύγων και των μεταναστών από το νησί. Οι αρχές των νησιών και η Περιφερειάρχης Β. Αιγαίου αιτούν ενίσχυση της Αστυνομίας και του Λιμενικού, την αύξηση των μηχανημάτων ταυτοποίησης, ενώ τονίζουν ότι δεν μπορούν πλέον να ανταπεξέλθουν στο πρόβλημα με τις δυνάμεις των τοπικών κοινωνιών. Ειδικά, ο δήμαρχος Σάμου εκφράζει φόβους για εκδήλωση ρατσιστικών συμπεριφορών κατά των προσφύγων, εξαιτίας της συνεχούς και αυξανόμενης πίεσης των τοπικών κοινωνιών και των πόρων τους.
Σάμος
Οπως σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος της Σάμου Μιχάλης Αγγελόπουλος, «χθες είχαμε στο νησί 1.000 μετανάστες, που αύριο θα είναι 2.000 και το Σαββατοκύριακο θα φθάσουν τους 3.000- 4.000 ανθρώπους. Αιτία είναι η υπερπληρότητα των δρομολογημένων πλοίων προς τον Πειραιά, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να παραμένουν εγκλωβισμένοι και να περιφέρονται χωρίς να υπάρχει δυνατότητα κάλυψης των στοιχειωδών αναγκών τους».
«Δυστυχώς το νησί δεν αντέχει περισσότερο. Δεν είμαστε FRONTEX, ούτε έχουμε τις δυνατότητες και τους ρόλους της Αστυνομίας και του Λιμενικού» υπογραμμίζει ο δήμαρχος Σάμου και προσθέτει: «Με δική μας πρωτοβουλία και ως βασική χειρονομία υποδοχής, σήμερα εγκαταστήσαμε βρύσες και σύντομα θα τοποθετήσουμε τουαλέτες και άλλα είδη βασικής υγιεινής σε «πράσινα» σημεία που θα οριστούν για την προστασία της Δημόσιας Υγείας και για την ανακούφιση όλων αυτών των συνανθρώπων μας».
Ο κ. Αγγελόπουλος ανακοινώνει επίσης ότι «ως κίνηση στρατηγικής επιλογής και με την οικονομική συνδρομή του δήμου θα εγκατασταθεί στο νησί το ειδικό μηχάνημα ταυτοποίησης για τους Σύριους πρόσφυγες, ενώ για την στελέχωση της αστυνομίας ζητήθηκε η χορήγηση πέντε στελεχών από την Υπηρεσία Ασύλου».
Οπως εξηγεί ο κ. Αγγελόπουλος, για την φύλαξη και τη σίτιση των μεταναστών ευθύνονται η Αστυνομία και το Λιμενικό. Στη σίτιση συνδράμουν ο δήμος και ΜΚΟ του νησιού, ενώ οι Σύριοι από τη στιγμή που διαθέτουν τα απαραίτητα έγγραφα κυκλοφορούν ελεύθεροι στο νησί.
«Το νησί μας όπως και τα άλλα νησιά» επισημαίνει ο κ Αγγελόπουλος «με την υπάρχουσα κοινωνική οργάνωση των δομών για τουριστική αξιοποίηση, κινδυνεύουν να μετατραπούν σε νησιά μεταναστών. Εκτίμηση για την οποία προειδοποίησα την ΚΕΔΕ αλλά και το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης, ως επικεφαλής της νησιωτικής πολιτικής στην ΚΕΔΕ και των ελληνικών αντιπροσωπειών των Δήμων και των Περιφερειών στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Η συνάδελφός μου δήμαρχος Λαπεντούζας παραδέχθηκε ήδη ότι το νησί της μετατράπηκε σε νησί μεταναστών» τονίζει ο κ. Αγγελόπουλος.
Συγχρόνως, εκφράζει φόβους για την δημιουργία ρατσιστικών αντιλήψεων και επεισοδίων ακόμη «σε βάρος των ταλαιπωρημένων συνανθρώπων μας, εάν συνεχιστεί το πρόβλημα. Ρατσισμός που θα έχει διάφορες αφορμές, όπως την έλλειψη 270.000 ευρώ για την συντήρηση των σχολείων, την έλλειψη 2-3 γιατρών για την φροντίδα των ντόπιων κατοίκων, όταν οι γιατροί αυτοί εργάζονται 9-14 ώρες ημερησίως για την πρόληψη επιδημιών και την κάλυψη των λοιπών αναγκών των μεταναστών και των προσφύγων».
Ο κ Αγγελόπουλος υπενθυμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι με βάση τα στοιχεία της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, την περασμένη εβδομάδα (8 – 14 Αυγούστου) έφτασαν από τα θαλάσσια σύνορα στην χώρα μας συνολικά 20.843 άνθρωποι, σχεδόν οι μισοί από όσους έφτασαν συνολικά το 2014. Μόνον τον Ιούλιο, έφτασαν περισσότεροι πρόσφυγες και μετανάστες (50.242) απ’ ότι σε όλο το 2014 (43.500). Η μεγάλη πλειοψηφία των αφίξεων αυτής της εβδομάδας ήταν 16.997 Σύριοι, ήτοι το 82% του συνόλου.
Κλείνοντας επισημαίνει την αρνητική στάση της Τουρκίας απέναντι στο ζήτημα αλλά και την ασυνέπεια της γειτονικής χώρας, όσον αφορά στη διακρατική Συμφωνία Επανεισδοχής που έχει με την Ελλάδα. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά, πέρσι έγιναν 470 αιτήματα επαναπροώθησης, από τα οποία η Τουρκία αποδέχθηκε μόνο τα 12 αιτήματα. Χαρακτηρίζει τη Συμφωνία «κέλυφος» και ζητά την άμεση παρέμβαση των ευρωπαϊκών και εθνικών Αρχών, καθώς παραμένει ανοικτό το θέμα της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ. Επίσης, επαναφέρει το θέμα του προληπτικού ελέγχου από τον FRONTEX στο τουρκικό έδαφος και ζητά άμεσα να εφαρμοσθεί το μέτρο.
Λέσβος
Τη διευκόλυνση όλων, με πρωταρχικό μέλημα την προστασία της τοπικής κοινωνίας της Λέσβου, επιδιώκει ο δήμαρχος του νησιού Σπύρος Γαληνός. Οπως σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, σήμερα στο νησί βρίσκονται 8.000 πρόσφυγες και μετανάστες από τους οποίους, ακόμη κι αν κατορθώσουν να φύγουν άλλοι 500, θα παραμείνουν αρκετές χιλιάδες. «Καθημερινά» προσθέτει «σπάμε το ρεκόρ εισδοχής, με 2.000 – 2.500 άτομα, που μάλλον προβλέπεται να αυξηθούν με δεδομένο το εμπόριο διακίνησης ανθρώπων που έχει αναπτυχθεί στα τουρκικά παράλια και την ανοικτή προτροπή προς τον κόσμο να ταξιδέψει προς την Ελλάδα, με την ανοχή μάλιστα της τουρκικής κυβέρνησης».
Ο Κ Γαληνός εκφράζει ανακούφιση για την επίσκεψη του υπουργού Εθνικής Αμυνας Πάνου Καμμένου στο νησί και την υπόσχεσή του για οικονομική ενίσχυση του δήμου, προκειμένου να ανταπεξέλθει στις αυξημένες ανάγκες. Χαρακτηρίζει θετική την απόφαση του υπουργού να υπάρξουν παρέμβάσεις ενεργοποίησης στην Ευρωπαική Ενωση, προκειμένου να επιβάλλει σεβασμό των διεθνών συνθηκών για τους πρόσφυγες στην τουρκική πλευρά. Επίσης, χαρακτηρίζει ως απόλυτα θετική την εξέλιξη των διαδικασιών για ναύλωση πλοίων σε έκτακτα δρομολόγια από το υπουργείο Ναυτιλίας, που επιτεύχθηκε με την ψήφιση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Χίος
Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Χίου Μανώλης Βουρνούς λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι καθημερινά εναλλάσσονται στο νησί 300-400 άτομα, αφού λόγω της έλλειψης εισιτηρίων δεν μπορούν να αποχωρήσουν όλα μαζί. Σημειώνει ότι το Κέντρο Υποδοχής στο νησί υπολειτουργεί και ότι ο δήμος προσπαθεί να διευθετήσει το πρόβλημα με καταυλισμό που έχει δημιουργήσει.
Αναφερόμενος στην επιστολή, την οποία του απέστειλε η αν.υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Τ. Χριστοδουλοπούλου, σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι δεν αποτελεί προτεραιότητα η ενεργοποίηση της Γ. Γρ. Πολιτικής Προστασίας, την οποία προτάσσει η υπουργός.
Από την πλευρά της, η Περιφερειάρχης Β. Αιγαίου Χριστιάνα Καλογήρου απέστειλε σήμερα επιστολή προς τον πρωθυπουργό, στην οποία εκφράζει την αγωνία της για την κατάσταση «που επικρατεί τις τελευταίες ώρες» στη Σάμο. Ζητά επειγόντως λύσεις για την αποσυμφόρηση του νησιού, την ενίσχυση των αστυνομικών και λιμενικών αρχών, την άμεση συνδρομή για εξασφάλιση ανθρωπίνων συνθηκών και κυρίως την έκτακτη δρομολόγηση πλοίων. Οπως σημειώνει «μεσούσης της παραθεριστικής περιόδου οι μεγάλες πληρότητες των δρομολογημένων πλοίων έχουν ως αποτέλεσμα να αυξάνεται δραματικά ο αριθμός των μεταναστών και των προσφύγων που παραμένουν στη Σάμο. Η κοινωνία ενός νησιού, που ζει σχεδόν αποκλειστικά από τον τουρισμό, είναι πλέον ανάστατη».
Τέλος, σημειώνει ότι η έκτακτη δρομολόγηση πλοίων κατά το δεύτερο 15νθήμερο του Αυγούστου, όπως και τα παραπάνω αιτήματα, είχαν διατυπωθεί έγκαιρα προς τις αρμόδιες Αρχές και το υπουργείο Μετανάστευσης «χωρίς όμως να γίνει κάτι». Οπως σημειώνει, η μέχρι στιγμής διαχείριση του προβλήματος, που γίνεται «χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες των ένστολων και της τοπικής κοινωνίας, τείνει πλέον να καταστεί αδύνατη».
Πήρε τον δρόμο της επιστροφής στη Μυτιλήνη το «Ελ. Βενιζέλος»
Εν τω μεταξύ, το απόγευμα της Πέμπτης αναχώρησε από το λιμάνι του Πειραιά για τη Μυτιλήνη, το επιβατηγό οχηματαγωγό πλοίο «Ελευθέριος Βενιζέλος», προκειμένου να παραλάβει πρόσφυγες από τη Συρία. Έως τώρα δεν έχει διευκρινιστεί από τα εμπλεκόμενα υπουργεία, εάν το πλοίο θα προσεγγίσει άλλους λιμένες νησιών στα οποία φιλοξενούνται προσωρινά μετανάστες.
Στελέχη της πλοιοκτήτριας εταιρείας, σχολιάζοντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ την επιβολή κομίστρου για τους πρόσφυγες ανέφεραν ότι η ναύλωση του πλοίου είχε γίνει μόνο για τη φιλοξενία των προσφύγων με σίτιση και ύπνο – αλλά όχι για τη μεταφορά τους. Τόνισαν ότι το πλοίο κάθε φορά που φεύγει από τον Πειραιά για να πάει σε κάποιο νησί αναχωρεί άφορτο, ενώ η διαφορά στη τιμή του ναύλου για φιλοξενία από αυτή για τη μεταφορά προσφύγων, γίνεται μόνο με τη χρήση κομίστρου.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, το υπουργείο Ναυτιλίας με χθεσινό έγγραφό του προς τις πλοιοκτήτριες εταιρείες απευθύνει πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος προκειμένου να καταστεί δυνατή η απευθείας ανάθεση, πίστωση, ναύλωση πλωτών μέσων με σκοπό τη σίτιση, διανομή, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και άμεση μεταφορά μεταναστών και προσφύγων μεταξύ των ηπειρωτικών λιμένων.
Το υπουργείο ζητά να κινηθεί άμεσα η διαδικασία διερεύνησης διαθεσιμότητας πλοίων και ύψους του αντίστοιχου ναύλου, καθώς η ακτοπλοϊκή σύνδεση όπως αναφέρεται δεν κρίνεται ικανοποιητική.
Στελέχη εταιρειών σχολιάζοντας το θέμα, ανέφεραν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι τη συγκεκριμένη περίοδο τα περισσότερα πλοία έχουν πληρότητες άνω του 80% και το πρόβλημα μπορεί να ομαλοποιηθεί μόνο από τις αρχές Σεπτεμβρίου όταν η επιβατική κίνηση αρχίζει σταδιακά να μειώνεται.
Στο μεταξύ με απόλυτη ασφάλεια και χωρίς κανένα πρόβλημα αποβιβάστηκαν το πρωί στο λιμάνι του Πειραιά, στην πύλη Ε-1, από το επιβατηγό οχηματαγωγό πλοίο «Ελευθέριος Βενιζέλος» οι περίπου 2.500 πρόσφυγες από τη Συρία. Το σύνολο των προσφύγων από τη Συρία επιβιβάστηκαν στα λεωφορεία του ΟΛΠ και κατευθύνθηκαν στον σταθμό του ΗΣΑΠ.
Το τελευταίο 24ωρο τουλάχιστον 519 παράτυποι μετανάστες έχουν περισυλλεγεί σε 16 περιστατικά έρευνας και διάσωσης στις θαλάσσιες περιοχές Σάμου, Αγαθονησίου, Κω και Φαρμακονησίου.