Πριν από λίγες εβδομάδες, η μεγάλη απειλή για το ευρώ ήταν η Ελλάδα και η πραγματική προοπτική απομάκρυνσής της από την Ευρωζώνη. Με την κρίση να έχει, προσωρινά, διευθετηθεί, το ευρώ εμφανίστηκε εξαιρετικά σταθερό και αντιμετώπισε χωρίς δυσκολίες τις απειλές που δημιούργησαν τα πρώτα κύματα της κινεζικής κρίσης στις διεθνείς αγορές.
Παρά ταύτα, είναι ακόμη πολλοί εκείνοι που δεν αντιλαμβάνονται αυτή την απλή και πρακτική σημασία της τρίτης μνημονιακής συμφωνίας. Αν οι αγορές γνώριζαν ότι το ελληνικό κράτος δεν διαθέτει την εγγύηση που παρέχουν των 85 και κάτι δισεκατομμυρίων ευρώ για την τριετία, εύκολα θα παρέσυραν την Ελλάδα στα τάρταρα της κρίσης.
Τα λέω αυτά για να επισημάνω το παράδοξο που ακούγεται ως προς το χρηματικό ύψος της συμφωνίας και την αιτία που προκάλεσε τον πρόσθετο αυτό δανεισμό.
Ορισμένοι της σοβαρής αντιπολίτευσης χρεώνουν τον Αλέξη Τσίπρα και τα απομεινάρια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ με το κόστος της κρίσης που προκάλεσε η απίθανα χαοτική και καταστροφική «διαπραγμάτευση» μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου.
Είναι καλό να είμαστε ακριβείς. Αν η αντιπολίτευση συνεχιστεί επί γενικοτήτων και μυθολογιών, αυτό ακριβώς που αποτέλεσε το πεδίον δόξης των αντιμνημονιακών παλαιού τύπου, τότε ο λαός θα συνεχίσει να καλλιεργεί φρούδες ελπίδες κάποιας άκοπης διάσωσής του από τα δεινά της ελληνικής κρίσης.
Η πραγματικότητα είναι ότι τα 54,1 δισ. (δηλαδή το 64% του νέου δανείου) αφορά στην εξυπηρέτηση παλαιότερων και πρόσφατων δανείων του κράτους. Συγκεκριμένα, τα 37,5 δισ. θα πάνε για εξόφληση δανείων και τα 16,6 για την πληρωμή των τόκων τους.
Η πληρωμή των χρεολυσίων θα γινόταν έτσι κι αλλιώς με νέα δανεικά, όποιος κι αν ήταν στην κυβέρνηση. Δεν πρέπει, επομένως, να χρεώνεται στον Τσίπρα. Η πληρωμή των τόκων θα γινόταν, επίσης, είτε από τους φόρους του κράτους είτε με νέο δανεισμό και ισχύει και εδώ η απαλλαγή του Τσίπρα από το σχετικό «ιδιώνυμο» αδίκημα, που θα έλεγε και η πρώην σύντροφος πρόεδρος της Βουλής.
Συζήτηση χωράει για το δεύτερο μεγάλο ποσό, που αφορά στο δάνειο «μαξιλάρι» ύψους 25 δισ., με το οποίο διασφαλίζεται η κάλυψη των ζημιών των τραπεζών. Εδώ οι ευθύνες είναι μοιρασμένες, αφού η ζημία προκύπτει από την αναμενόμενη απόσυρση των καταθέσεων, τη γιγάντωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την κατάπτωση των τραπεζικών μετοχών που διαθέτει το κράτος. Η συγκεκριμένη ζημία προκύπτει από την απώλεια εμπιστοσύνης, για την οποία όλος ο πολιτικός κόσμος έβαλε το λιθαράκι του.
Είναι βεβαίως σωστό ότι ο Τσίπρας έχει το μείζον μερίδιο ευθύνης. Αφού όχι μόνον δεν απέτρεψε τη σοβούσα κρίση, αλλά την οδήγησε σε παροξυσμό, όπως απέδειξε το κλείσιμο των τραπεζών.