«Αφροδίτη, Αφροδίτη, φώναζε η μάνα μου όταν έχασε το σκύλο της». Ελεγε ο Δάφνις Κόκκινος και έτρεχε μέσα στον πύργο Μπαζαίου και έξω στη σκηνή, αναζητώντας το σκυλί των παιδικών του χρόνων. Ο χορευτής από την Κρήτη και στενός συνεργάτης της Πίνα Μπάους έδωσε ένα βράδυ του Αυγούστου μια παράσταση χοροθεάτρου, εμπνευσμένη από προσωπικά του βιώματα, αφιερώνοντάς την στη μεγάλη ιέρεια του χορού, δασκάλα και φίλη του Πίνα. Η Μπάους το 1999 επισκέφθηκε τον υπέροχο Πύργο στη Νάξο και ενθάρρυνε τον ιδιοκτήτη του να ξεκινήσει αυτό το φεστιβάλ, που με πολύ αγώνα φέτος έκλεισε 15 δημιουργικά χρόνια.
Ο Δάφνις Κόκκινος, όπως όλοι οι άνθρωποι που κάνουν σημαντική καριέρα, ήταν εξαιρετικά λαμπερός και με αυτοπεποίθηση στη σκηνή, ταπεινός και γλυκός στο κλείσιμο της βραδιάς, όταν του ζητήθηκε να μιλήσει για την Πίνα Μπάους και την κοινή τους πορεία. Μας θύμισε, λοιπόν, ένα περιστατικό από ένα ταξίδι της σημαντικής χορογράφου στα Γιάννενα, όπου σε ένα παραδοσιακό γλέντι ένα κορίτσι 10 χρόνων σήκωσε την Μπάους για να χορέψουν. Η ίδια, εσωστρεφής και ντροπαλή, δεν χόρευε ποτέ έτσι μπροστά στον κόσμο, προσπάθησε να αρνηθεί στη μικρή, που την είχε ήδη σηκώσει. Η μικρή, όμως, που αντιλαμβανόταν την τοπική κοινωνία περισσότερο από την Μπάους, την προέτρεψε λέγοντάς της στο αυτί: «Χορέψτε, σας παρακαλώ, γιατί χανόμαστε».
Ο Δάφνις Κόκκινος στην παράσταση-αφιέρωμα είχε πολλά στοιχεία από τη δική του ζωή στην Κρήτη, με τις θείες, τη μάνα, τις συνήθειες των ταπεινών αλλά και λιγότερο ταπεινών ανθρώπων, προσπαθώντας να αποτυπώσει αυτό το κράμα αντιθέσεων και ρωγμών που φέρνει η εξέλιξη, ο τεχνικός πολιτισμός ή και τα χρήματα σε ανθρώπους που δεν ξέρουν ακριβώς πώς να φερθούν με ό,τι καινούριο έρχεται. Λίγες μέρες πριν, τυχαία, έγινα θεατής σε μια κυκλαδίτικη αυλή μιας άλλης παράστασης, που δινόταν μόνον για μένα, εν αγνοία των πρωταγωνιστών της. Δύο κυρίες του χωριού κάθονταν σε μια αυλή και συζητούσαν. Η μία ήταν αεικίνητη, έπλενε την αυλή, είχε τον νου της στην κατσαρόλα που κάτι μυρωδάτο ετοίμαζε, καθάριζε τόνους πατάτας σαν να είχε να ταΐσει λόχο, έπιασε να τελειώσει ένα κέντημα και σιδέρωσε τα παντελόνια των εγγονών της που θα πήγαιναν σε γιορτή το βράδυ. Η άλλη καθόταν και προσπαθούσε να εξηγήσει στην κουμπάρα που δεν καταλαβαίνει όλα τα μυστικά σχέδια της κυβέρνησης, τι είπε η Μέρκελ στον Τσίπρα, γιατί δεν μας στήριξαν οι Ρώσοι, τι κρυφό σχέδιο έχουν οι Αμερικάνοι για την Ελλάδα και πώς η Νάξος έχει ήδη πουληθεί στους Γερμανούς και δεν το έχουν πάρει χαμπάρι. Η πρώτη, που δεν πρόφταινε από τις δουλειές, κουνούσε στωικά το κεφάλι και σταυροκοπιόταν πού και πού με τις υπερβολές που άκουγε. Ηταν σαφές, όμως, ότι η κουμπάρα ήταν η γραμματιζούμενη, άκουγε όλη μέρα τηλεόραση και ο γιος της την βοηθούσε να μπαίνει σε ενημερωτικές ιστοσελίδες. Εφτασε η ώρα του μεσημεριού και πλάκωσαν παιδιά και εγγόνια στην κυρία Μαρία να φάνε. Εκείνη είχε ήδη στρώσει τραπέζι και τους περίμενε σερβίροντας μελιτζάνες παπουτσάκια. Η κουμπάρα από τακτ αναγκάστηκε να σηκωθεί, να πάει σπίτι της. Η κυρία Μαρία τη ρωτάει: «Θα έρθουν και οι δικοί σου, μαγείρεψες τίποτα κουμπάρα;». Η κουμπάρα κούνησε αρνητικά το κεφάλι και έφυγε μες στο λιοπύρι.
Βλέποντας τον λαμπερό Δάφνι και μαθαίνοντας την επόμενη μέρα για τις επικείμενες εκλογές, αυτή η εικόνα των δύο γιαγιάδων στη μικρή αυλή της Νάξου ως άλλος «Τζίτζικας και Μέρμηγκας» μου έφερε τις δύο όψεις αυτής της χώρας. Οσο και να τονίζουμε πόσο σημαντική είναι η δημοκρατία, που είναι, θα υπάρχει πάντοτε η ανάγκη να παράγουμε, να δημιουργούμε, να κάνουμε αυτό που είναι χρέος μας, αυτό που είμαστε εμείς. Να βάφουμε, να καθαρίζουμε, να γράφουμε, να θεραπεύουμε, να διδάσκουμε, να επισκευάζουμε, να σκάβουμε, να ματώνουμε και όλα αυτά να τα κάνουμε καλά και συνέχεια. Αγόγγυστα. Γιατί αλλιώς χανόμαστε. Οχι από αυτούς που υποτίθεται ότι αγόρασαν τη Νάξο, αλλά από την τεμπελιά και την οκνηρία αυτών που κρύβονται συνέχεια πίσω από την ανάγκη αντί για δράση να καταθέτουν ες αεί τις απόψεις τους.