Η επικρατούσα αντίληψη για την οικονομία είναι ότι βιώνει φέτος έντονη ύφεση, ενώ το επόμενο έτος θα είναι επίσης σε ύφεση αλλά η κατάσταση θα είναι καλύτερη. Αυτή είναι και η εκτίμηση των δανειστών, που προβλέπει ύφεση 2,3% φέτος και 1,3% την ερχόμενη χρονιά, αφού και οι ειδικοί των θεσμών ακολουθούν το ρεύμα υιοθετώντας την επικρατούσα άποψη. Ενδεχομένως ισχύει η περίφημη φράση του Μπεν Γκράχαμ για τους επαγγελματίες της Γουόλ Στριτ, ότι είναι τόσο έξυπνοι που η λαμπρότητα του ενός αντισταθμίζει την ευφυΐα του άλλου. Ολα όσα γνωρίζουν, έλεγε, εμπεριέχονται ήδη στις τιμές των μετοχών. Οσα συμβούν στο μέλλον αντιπροσωπεύουν αυτά που δεν ξέρουν!
Ετσι οι επίσημες εκτιμήσεις των ειδικών ανατρέπονται από τα νεότερα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας για το ΑΕΠ. Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία, η μείωση του ΑΕΠ φέτος θα είναι 1%, ίσως και κάτι λιγότερο, άρα την ερχόμενη χρονιά, το 2016, η ύφεση θα είναι πάνω από 2%.
Η εικόνα αυτή ανταποκρίνεται σε μια πιο προσεκτική εξέταση της πραγματικότητας. Το πρώτο εξάμηνο η οικονομική δραστηριότητα ήταν σε σχετικά καλό επίπεδο αλλά και οι επιπτώσεις από την παρατεταμένη τραπεζική αργία και τον έλεγχο της κίνησης κεφαλαίων ήταν ηπιότερες από όσο αναμενόταν. Ο λόγος είναι ότι η αγορά είχε προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο αυτό. Πολλοί είχαν μειώσει τις καταθέσεις τους και διατηρούσαν ρευστότητα, είχαν προμηθευτεί εισαγόμενα είδη, περιόρισαν τις υποχρεώσεις τους πληρώνοντας ακόμα και φόρους. Φαίνεται ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έκαναν τις σωστές κινήσεις, αγνοώντας τους αρμόδιους που προσπαθούσαν να καθησυχάσουν, δηλαδή να παραπλανήσουν τους πολίτες…
Υπάρχει όμως κι ένας επιπλέον λόγος που η ύφεση της οικονομικής δραστηριότητας δεν ήταν τόσο μεγάλη έως τώρα. Η δημοσιονομική διαχείριση ήταν η κατάλληλη, όχι από σχεδιασμό αλλά από ανικανότητα! Το επτάμηνο του 2015, ο προϋπολογισμός έπεσε έξω καθώς τα έσοδα ήταν μειωμένα κατά 4,1 δισ. έναντι του στόχου επειδή καθυστέρησε ο ΕΝΦΙΑ, μετατέθηκε η πληρωμή δόσης του φόρου εισοδήματος και δόθηκαν δόσεις στην πληρωμή φορολογικών υποχρεώσεων. Ταυτόχρονα, οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού είχαν επίσης υστέρηση κατά 3,1 δισ. ευρώ, κυρίως επειδή δεν δόθηκαν επιχορηγήσεις σε κρατικούς οργανισμούς. Η «πρώτη φορά Αριστερά» κυβέρνηση έδωσε κατά το επτάμηνο στα νοσοκομεία λιγότερες από τις μισές επιχορηγήσεις που προβλέπονταν στον προϋπολογισμό, όπως και τα επιδόματα κοινωνικής προστασίας κι άλλες επιχορηγήσεις σε κρατικούς φορείς.
Στην πράξη, δόθηκε ρευστότητα στην πραγματική οικονομία γι’ αυτό η κατάσταση της οικονομίας είναι καλύτερη από τις προβλέψεις σπουδαίων οικονομολόγων. Προφανώς ούτε αυτοί μπορούσαν να προβλέψουν ότι η αδυναμία εκτέλεσης του προϋπολογισμού είναι αναπτυξιακός παράγοντας!
Βέβαια, τους επόμενους μήνες η κατάσταση θα είναι διαφορετική. Μετά τις εκλογές η όποια κυβέρνηση θα αναγκαστεί να κάνει νέο προϋπολογισμό, ο οποίος θα περιλαμβάνει τα φορολογικά μέτρα που έχουν συμφωνηθεί και ένα σημαντικό μέρος της υπάρχουσας ρευστότητας θα πάει στο Δημόσιο. Επιπλέον, τα νοσοκομεία κι άλλοι κρατικοί φορείς θα περιμένουν τις επιχορηγήσεις που εκκρεμούν ενώ η παράταση των κεφαλαιακών ελέγχων θα περιορίζει την οικονομική δραστηριότητα. Η ύφεση το 2016 θα είναι μεγαλύτερη.