Οι ελληνικές εκλογές δεν θα καθυστερήσουν τη διαδικασία αξιολόγησης του δανειακού χαρτοφυλακίου των ελληνικών τραπεζών και της ανακεφαλαιοποίησής τους, που θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2015. Αυτό προκύπτει από έγγραφο που κατέθεσε ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών και πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, στο ολλανδικό Κοινοβούλιο, στο οποίο σημειώνεται ότι η έκθεση αξιολόγησης του ενεργητικού θα ολοκληρωθεί εντός του φθινοπώρου.
Η τήρηση του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος απομακρύνει το ενδεχόμενο «κουρέματος» των καταθέσεων, εκτιμά με τη σειρά του και ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Fitch, που σε έκθεσή του προειδοποιεί ότι εάν η ανακεφαλαιοποίηση καθυστερήσει, η πλήρης εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας για τις τράπεζες (BRRD) και η ενεργοποίηση του Ενιαίου Μηχανισμού Εκκαθαρίσεων από τις αρχές του 2016 μπορεί να περιορίσουν την ελευθερία κινήσεων των Αρχών.
Στη σχετική έκθεσή του ο οίκος Fitch ανεβάζει τις ανάγκες της κεφαλαιοποίησης από τα 7,2 έως και τα 15,1 δισ. ευρώ, ανάλογα με το σενάριο για τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας που θα απαιτηθεί και ο οποίος μπορεί να κυμανθεί από το ελάχιστο 10% ή να φτάσει ακόμη και το 14%. Οι υπολογισμοί αυτοί προϋποθέτουν ότι λαμβάνεται υπ’ όψιν ο αναβαλλόμενος φόρος στα εποπτικά κεφάλαια, διότι σε αντίθετη περίπτωση, οι κεφαλαιακές ανάγκες εκτινάσσονται στα ύψη. Ετσι, το ενδιάμεσο σενάριο που είναι και αυτό της Ευρωπαϊκής Αρχής για τις Τράπεζες (EBA) προσδιορίζει τις κεφαλαιακές ανάγκες στα 11,2 δισ. ευρώ. Κάτω από το σενάριο της EBA το προβληματικό δανειακό χαρτοφυλάκιο των τραπεζών αναμένεται να επιβαρυνθεί κατά 24 δισ. ευρώ, αγγίζοντας το 52% του συνολικού χαρτοφυλακίου, από το 40% που βρίσκεται σήμερα. Με βάση το ίδιο σενάριο το ποσοστό κάλυψης των προβληματικών δανείων αναμένεται να αυξηθεί στο 60%, ενώ η αξία των κρατικών ομολόγων αναμένεται να αναπροσαρμοστεί κατά 20%.
Οπως υπενθυμίζει η Fitch, η ανακοίνωση του Eurogroup αναφέρει ρητά ότι εξαιρούνται του bail-in οι καταθέτες. Τα ομόλογα κύριας εξασφάλισης των ελληνικών τραπεζών, όμως, που αναφέρεται ότι θα εμπλακούν στο bail-in και βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών, αντιστοιχούν σε μόλις 4,7 δισ. ευρώ, οπότε η δυνατότητα απορρόφησης των ζημιών είναι περιορισμένη. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν εκδώσει και 49 δισ. ομολόγων με κρατική εγγύηση, αλλά η επιβολή απωλειών στους τίτλους αυτούς είναι δύσκολη γιατί έχουν δοθεί ως ενέχυρα για την άντληση ρευστότητας από τον ELA. Ο οίκος Fitch διευκρινίζει ότι η οδηγία BRRD προβλέπει την επίδειξη ευελιξίας για ορισμένες υποχρεώσεις στην κατηγορία των κύριων ομολογιούχων -ώστε να μην προκληθεί αναταραχή στην πραγματική οικονομία- αλλά η επικέντρωση των ζημιών μόνο σε μία κατηγορία πιστωτών (των κύριων ομολογιούχων του ιδιωτικού τομέα) μπορεί να αφήσει ακάλυπτες τις Αρχές σε διεκδικήσεις αποζημιώσεων, καθώς υπάρχει ρύθμιση που προβλέπει ότι δεν πρέπει να υποστούν ζημίες υψηλότερες από αυτές που θα είχαν αν γινόταν εκκαθάριση της τράπεζας.
Ο οίκος Fitch καταγράφει επίσης τις κεφαλαιακές ανάγκες με βάση το «κυπριακό σενάριο» (cypriot scenario), που ανεβάζει τα κεφάλαια που θα χρειαστούν ενόψει της ανακεφαλαιοποίησης από τα 12 έως και σε 20 δισ. ευρώ, ανάλογα με το εάν ο απαιτούμενος δείκτης εποπτικών κεφαλαίων διαμορφωθεί μεταξύ 10% ή 14%. Κάτω από αυτό το «ακραίο» σενάριο, το προβληματικό χαρτοφυλάκιο θα μπορούσε να φτάσει ακόμη και στο 60% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου και η επίτευξη βασικού δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 12% διαμορφώνει τις κεφαλαιακές ανάγκες στα 15,9 δισ. ευρώ. Το πιο εφιαλτικό πάντως σενάριο είναι αυτό που δεν περιλαμβάνει τον αναβαλλόμενο φόρο στα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών και το οποίο εκτινάσσει τις ανάγκες από τα 26,1 έως και σε 34 δισ. ευρώ με βάση τους υπολογισμούς για τα προβληματικά δάνεια της EBA και από 32,8 έως και 40,7 δισ. ευρώ με βάση το «κυπριακό μοντέλο».
Να σημειωθεί ότι για την ανακεφαλαιοποίηση έχουν προβλεφθεί μέσω της συμφωνίας της 12ης Ιουλίου 25 δισ. ευρώ και ο οίκος Fitch έχει εκτιμήσει ότι τα κεφάλαια αυτά είναι αρκετά, υπό την προϋπόθεση της αναγνώρισης αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων ύψους 20 δισ. ευρώ. Ο οίκος αξιολόγησης τονίζει ότι τα εργαλεία που μπορεί να εκτεθούν σε ένα bail-in θα γίνουν γνωστά μετά την ολοκλήρωση των ελέγχων στο ενεργητικό των τραπεζών (AQR) που διενεργεί η ΕΚΤ.