Κάλυμνος: Του ύψους και του βάθους

Κάλυμνος: Του ύψους και του βάθους

11' 13" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σχοινοπαρέες αιωρούνται από θεόρατα βράχια, μοναχικοί δύτες βυθίζονται σε υποθαλάσσιους γκρεμούς, τουρίστες ανακαλύπτουν μια γνήσια ελληνική γωνιά.

Ο ,τι βλέπεις στην Κάλυμνο αυτό είναι, να ξέρεις. Δεν έχει «δήθεν» και δεύτερες αναγνώσεις. Οι άνθρωποι αληθινοί και έξω καρδιά, απομεινάρι της σφουγγαράδικης ιστορίας τους, που τους δίδαξε να ζουν μόνο το τώρα. Eνα νησί απλό, όμορφο, ήσυχο. Εκτός κι αν έρθεις Σεπτέμβρη – Οκτώβρη. Τότε γίνεται χαμός στο νησί. Γιατί τα ίδια βράχια που ανάγκασαν τους ντόπιους να πέσουν στη θάλασσα για να επιβιώσουν «κυνηγώντας» σφουγγάρια ανεβάζουν τώρα τους επισκέπτες στα ουράνια. Αναρρίχηση είναι η λέξη του παρόντος και του μέλλοντος. Και κατάδυση. Και η Κάλυμνος είναι ένα τεράστιο αναρριχητικό και καταδυτικό πάρκο πια. Και όχι τόσο μακριά όσο νομίζεις: 10 ώρες το ταξίδι με το πλοίο από τον Πειραιά και 1 ώρα πτήση με το αεροπλάνο.

Δέκα χιλιάδες άνθρωποι έρχονται κάθε χρόνο μόνο για τα βράχια της Καλύμνου. Το ΒΔ κομμάτι της είναι όλο τείχη. Κατακρημνίστηκε τον 6ο αιώνα. Σχημάτισε και την Τέλενδο απέναντι.

Πέτρωμα, κλίμα και τοπίο εκτιμήθηκαν από κάποιους Ιταλούς το 1996. Ο αναρριχητής Andrea di Bari άνοιξε τις πρώτες διαδρομές εις ύψος. Μετά ανέλαβε ο γνωστός αναρριχητής Αρης Θεοδωρόπουλος και σε συνεργασία με τον δήμο έκαναν την Κάλυμνο αναρριχητικό παράδεισο.

Και τώρα όλοι ονειρεύονται να σκαρφαλώσουν στους «Ποιητές», στην «Grande Grotta», στο «Jurassic Park», στην «Ιλιάδα», στο «Μαύρο δάσος», στο «Μαιευτήριο»… – 70 διαδρομές και 300 πεδία διασκορπισμένα σε όλο το νησί. Τα περισσότερα και διασημότερα, πάντως, είναι στο Μασούρι.

Το Φεστιβάλ Αναρρίχησης είναι τον Οκτώβρη.

Το φθινόπωρο είναι έτσι κι αλλιώς καλύτερη εποχή για σκαρφάλωμα. Το καλοκαίρι λίγοι το επιχειρούν. Γι’ αυτό η Κάλυμνος έχει τουρίστες όλο το χρόνο. Χαίρονται οι ντόπιοι, κι ας μην καταλαβαίνουν την απόλαυση του σκαρφαλώματος. Εκείνοι ταυτίζονται με τους δύτες. Και εννοείται πως και η κατάδυση αναπτύσσεται χρόνο με το χρόνο.

Ναυάγια, ύφαλοι με πλούσια ζωή, υποθαλάσσια βάραθρα και σπηλιές. Τα καταδυτικά κέντρα σε κατατοπίζουν. Σκέψου μόνο ότι στην Κάλυμνο λειτουργεί και η μοναδική κρατική σχολή δυτών της Ελλάδας.

Ένας δραστήριος ψαρόκοσμος

Η Πόθια. Το λιμάνι. Η πόλη. Μια μεγάλη κοιλάδα που ξεχειλίζει από πολύχρωμα σπίτια μέχρι τη θάλασσα. Ομορφη και ζωηρή. Για πολλές βόλτες. Για ούζα και χταποδομεζέδες, για καφέ, για επισκέψεις. Το βλέμμα τραβά η τριλογία της Πόθιας: Επαρχείο – Δημαρχείο – Βουβάλειος Ναυτική Σχολή. Κι εκεί από πίσω, ο ναός του Χριστού με το μαρμάρινο τέμπλο του Γιαννούλη Χαλεπά. Βαθύτερα είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο και το καστράκι της Χρυσοχεριάς με την ωραία θέα. Στη Βουβάλειο στεγάζεται το Ναυτικό και Λαογραφικό Μουσείο – πάμπολλες οι σφουγγαράδικες και ναυτικές ιστορίες εδώ. Οι Καλύμνιοι δεν ήταν μόνο σφουγγαράδες, ήταν επίσης (και είναι) ναυτικοί και ψαράδες. 658 καΐκια μετράει το νησί, που φτιάχνουν τον μεγαλύτερο στόλο παράκτιας αλιείας στη Μεσόγειο. Η αλήθεια είναι, όμως, πως δεν έχουν και την καλύτερη φήμη. Θεωρείται ότι έχουν ιδιαίτερη σχέση με το δυναμίτη. «Δεν μπορεί να τους παίρνει όλους η μπάλα. Και να σου πω και την αλήθεια, εμείς το παλεύουμε πολύ το θέμα πια. Θέλουμε να είμαστε οι πιο νόμιμοι ψαράδες. Αλλά μας βγήκε το όνομα, ενώ τώρα άλλοι έχουν τη… χάρη, όχι οι Καλύμνιοι», μου λέει ο πρόεδρος των ψαράδων, Γιώργος Κατσοτούρχης, στην Ιχθυόσκαλα. «Περίπου 1.000 είναι οι Καλύμνιοι ψαράδες και γύρω στα 1.500 άτομα επιπλέον ασχολούνται έμμεσα με την αλιεία. Και δρομολογούμε και ένα είδος αλιευτικού τουρισμού!» Κάπως έτσι ασχολήθηκαν και οι γυναίκες πιο ενεργά. Θα τις βρεις στην Ιχθυόσκαλα να φτιάχνουν και να συσκευάζουν θαλασσομεζέδες υπό την επωνυμία της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης Καλύμνου, που ταξιδεύουν σ’ όλη την Ελλάδα. Ασπρος τόνος καπνιστός με θυμάρι, θρούμπι και ρίγανη, πάστα χταποδιού, αυγοτάραχο ξιφία… Γεύσεις μοναδικές, που μαζί με το περίφημο σπινιάλο, τις φούσκες που φέρνουν οι οστρακάδες, κάνουν την Κάλυμνο νησί… για πολλά ούζα.   

Γύρω από την Ιχθυόσκαλα βρίσκονται και μερικά εργαστήρια σφουγγαριών. Σαν του Μανώλη Μακρυλλού. Την πρώτη δουλειά την κάνουν οι σφουγγαράδες μέσα στα καΐκια πια. Μετά παίρνουν σειρά τα εργαστήρια. Εδώ μπορείς να δεις όλη τη διαδικασία κατεργασίας των περίφημων καπάδικων σφουγγαριών. Θαυμαστή πραγματικά!

Νησί με τα όλα του

Από την Πόθια, αν συνεχίσεις παραλιακά προς Νότο, περνάς από την παραλία του λιμανιού και τη βοτσαλωτή παραλία Γέφυρα ή ανεβαίνεις για τον Αγιο Σάββα, μεγάλο προσκύνημα της Καλύμνου. Εκεί κοντά είναι και το «καλύμνικο σπίτι». Μην το χάσεις για κανένα λόγο. Η κ. Φανερωμένη Σκυλλά-Χαλκιδιού, η οποία ως κόρη σφουγγαρά έχει γράψει το βιβλίο «Ή σφουγγάρι ή τομάρι», ξεναγεί μοναδικά. Κι έχει πολλά να πει για τις καλύμνικες συνήθειες και το σφουγγαράδικο παρελθόν. Από μια άλλη οπτική, αυτήν της γυναίκας. Οτι κόρες, μανάδες, σύζυγοι έμεναν πάντα μόνες στο νησί, ότι ξεπροβόδιζαν τα καΐκια με άσπρα μαντίλια και μόλις χάνονταν από τα μάτια τους φορούσαν τα μαύρα, ότι πάντα περίμεναν αγέλαστες και αμίλητες για μήνες. Οτι χτυπούσαν χαρμόσυνα τις καμπάνες όταν τους έβλεπαν να ’ρχονται. Οτι, όταν έβλεπαν καΐκι να επιστρέφει με μεσίστια τη σημαία, ήξεραν πως κάποιος χάθηκε, πως ρίχτηκε με σακί στη θάλασσα ή θάφτηκε σε ξερονήσι. Οτι τότε οι καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα, οι τοίχοι βάφονταν γκρι κι εκείνες έκαναν ξόι στα ρούχα του σκασμένου…  

Το βάρος είναι μεγάλο, μα η περιήγηση έχει τον τρόπο να σε ελαφρύνει. Στα Βλυχάδια με την ωραία παραλία και τα ταβερνάκια ή στο εντυπωσιακό σπήλαιο Κεφαλά. Αλλιώς, επιστρέφεις στην Πόθια και τραβάς βόρεια. Μπαίνεις στη Χώρα, στο Χωριό, με τα στενοσόκακα, τα βοτσαλωτά δάπεδα στις εκκλησίες, τα ξασπρισμένα σπίτια. Ανεβαίνεις στο περίφημο κάστρο του 10ου αιώνα με τους ταπεινούς ναούς και την εκπληκτική θέα.

Αναζητάς την ησυχία στα ανατολικά. Διασχίζεις την ωραία διαδρομή και αντικρίζεις έκπληκτος τον Βαθύ. Τους συνοικισμούς μέσα στην κοιλάδα που καταλήγουν στο λιμανάκι της Ρίνας με το εντυπωσιακό φιορδ. Με τα ταβερνάκια, τις βουτιές απ’ τις προβλήτες, τα εκδρομικά τουρκικά σκάφη.

Ακολουθείς έπειτα τις πινακίδες για την Παναγιά Κυρα-Ψηλή και τη βρίσκεις έπειτα από 20 λεπτά ανηφορικής πεζοπορίας κουρνιασμένη στο βράχο να περιμένει τα μιλιούνια πιστών στη γιορτή της. Ακολουθείς το μονοπάτι για τα ιταλικά πυροβολεία ή για την παραλία Πεζώντα ή φτάνεις στα Αργινώντα στο κεντρικό οδικό δίκτυο, στη δυτική ακτή του νησιού. Αν συνεχίσεις βόρεια, βγαίνεις στον Εμπορειό, με την ωραία κεντρική παραλία ή και τις άλλες γύρω, τα ταβερνάκια, την απόλυτη αίσθηση καλοκαιρινής ραστώνης.

Ειδάλλως από τα Σκάλια ακολουθείς το δρόμο για την Παλιόνησο και την παραλία Συκάτη, ανάμεσα σε αναρριχητικά πεδία, θυμάρια, ρίγανες και κατσίκια, αγναντεύοντας τη Λέρο απ’ τη μια, τα Ιμια και τα τουρκικά παράλια απ’ την άλλη. Στη Συκάτη πας από μονοπάτι 20 λεπτών, στην Παλιόνησο ο δρόμος διανοίχτηκε πια, ασφαλτοστρώθηκε κιόλας. Βότσαλα, κρυστάλλινα νερά, αλμυρίκια για σκιά, τζιτζίκια, ταβερνάκια που σερβίρουν κατσικάκι μούρι από τους ντόπιους κτηνοτρόφους. Ησυχία… Αυτό ακριβώς που περιμένεις από την Κάλυμνο δηλαδή.

Από το Μασούρι στην Τέλενδο

Στη δυτική ακτή τα πράγματα είναι πιο φασαριόζικα. Εδώ είναι τα διάσημα αναρριχητικά πεδία και οι οικισμοί έχουν αναπτυχθεί για να υποδέχονται τους… αραχνανθρώπους. Οι παραλίες είναι οργανωμένες, δημοφιλείς. Κορωνίδα το διάσημο Μασούρι και έπειτα οι Μυρτιές και ο Πάνορμος με το Καντούνι, τα Λινάρια και τον Πλατύ Γυαλό. Από εδώ επιστρέφεις και στην Πόθια, αν το θες, περνώντας από το Αργος, με το πρότυπο στην Ελλάδα Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης και ξενώνων διαβίωσης ΑμεΑ, και από τον Δάμο, όπου βρίσκεται ο Χριστός της Ιερουσαλήμ, ένα μοναδικό μνημείο όπου σήμερα συνυπάρχουν σπαράγματα από το ιερό του Απόλλωνα και την αρχαία πόλη, ψηφιδωτά βυζαντινών ναών και το αναστηλωμένο εκκλησάκι της Υπακοής.

Αλλιώς, μένεις κι εσύ στη δυτική ακτογραμμή, να κοιτάς τον εντυπωσιακό οξυκόρυφο βράχο της Τελένδου απέναντι και τον ήλιο να δύει φαντασμαγορικά δίπλα του. Ή, ακόμη καλύτερα, περνάς από τις Μυρτιές στη μικρή Τέλενδο. Μισό μίλι απόσταση μόνο. Για να μάθεις τι θα πει πραγματική ησυχία. Για να αναρριχηθείς στα δικά της πεδία ή να περπατήσεις στα μονοπάτια της προς τον παλιό βυζαντινό οικισμό. Για να δεις την παλαιοχριστιανική νεκρόπολη και το εκκλησάκι του Αη Γιώργη να αγναντεύει το πέλαγος. Για να πιάσεις θέση κάτω από τα αλμυρίκια και να μην κουνήσεις ρούπι. Για να σε βρει η νύχτα στο ταβερνάκι «Καψούλι», να πίνεις ούζα με τους πιο ωραίους θαλασσινούς μεζέδες που έφαγες ποτέ. Να ρωτάς τον Μιχάλη, το Καψούλι, όπως είναι το παρατσούκλι του, ποιο είναι το επίθετό του. Να σου απαντά «Ελληνας» και να μην τον πιστεύεις. Μέχρι να ακούσεις από κάποιο διπλανό τραπέζι να του φωνάζουν την πιο αλλόκοτη πρόποση που άκουσες ποτέ και αποκτά άλλο βάρος τέτοιες εποχές: «Στην υγειά σου, ρε Ελληνα»!

Το νησί των σφουγγαράδων

Κάλυμνος λες και σου ‘ρχονται με τη μία τα σφουγγάρια. Οι δύτες, η νόσος, ο συγκλονιστικός χορός τους. Λες κι άλλο τίποτα δεν είναι η Κάλυμνος. Λες κι όλη τους η ιδιοσυγκρασία και οι συνήθειες από αυτά διαμορφώθηκαν. Ετσι έγινε. Ο χαρακτήρας τους, τα πανηγύρια, η γαστρονομία τους από εκεί προέρχονται. Σήμερα θα ‘ναι δεν θα ‘ναι καμιά 100αριά. Οστρακάδες είναι βασικά, μα αν πετύχουν «καλό τόπο», μαζεύουν και σφουγγάρια. Και μη φανταστείς πως τα «χτυπήματα» ανήκουν στο παρελθόν. Πάρε για παράδειγμα τον Παντελή Γεωργαντή. 40 χρονών άνθρωπος «χτυπημένος». Του λέω: Ρε άνθρωπε, πως γίνεται σήμερα να είσαι «χτυπημένος»; Μου λέει πως, όταν παλεύεις για το μεροκάματο εκεί κάτω, δεν το σκέφτεσαι. Και πως καμιά φορά «έχεις μαζέψει τόσο άζωτο, που ξαφνικά πέφτεις στα 20 μ. και στη χτυπάει γιατί είσαι επιβαρυμένος». Σιγόνταρε και ο Τάσος Τρικοίλης. Ιστορίες σωρό. Για τότε που ταξίδευαν οι σφουγγαράδες στη Λιβύη, τη Βεγγάζη… Για τις εποχές προ και μετά σκάφανδρου. Αυτό τα άλλαξε όλα. Μέχρι το 1870 βουτούσαν με τη σκανταλόπετρα, «γυμνοί» και με μια ανάσα. Μετά που ήρθε η «μηχανή», έμεναν στο βυθό περισσότερο και ανέβαιναν βολίδα. Δεν ήταν μαθημένοι στην αποσυμπίεση. Σπαταλούσαν όλο το χρόνο κάτω. Περισσότερα σφουγγάρια σήμαιναν περισσότερα χρήματα και περηφάνια. Ετσι ερχόταν ο «χτύπος», η νόσος των δυτών. Αν έπεφταν σε καλό τόπο, λέει, έλυναν και τον κολαούζο, το σχοινί που τους έδενε στο καΐκι. Τους τράβαγαν από το σωλήνα του αέρα. Συνήθως «χτυπημένους». 800 σκασμένοι και 200 «πιασμένοι» (παράλυτοι) στα πρώτα 30 χρόνια του σκάφανδρου.

Μετάβαση

Το αεροδρόμιο της Καλύμνου συνδέεται καθημερινά με το «Ελ. Βενιζέλος» με μία έως δύο πτήσεις της Aegean/Olympic Air. Ακτοπλοϊκώς το λιμάνι της Πόθιας προσεγγίζει πλοίο της Blue Star Ferries κάθε Τρίτη, Πέμπτη και Κυριακή και το ταξίδι διαρκεί από 10 έως 13 ώρες. Στην Τέλενδο θα πάτε με τα θαλάσσια ταξί που αναχωρούν κάθε μισή ώρα, από νωρίς το πρωί έως τις 12 το βράδυ, από τις Μυρτιές.

Διαμονή

Hotel Plaza (Μασούρι, Τ/22430-47.156, www.plazahotel.gr). Καλόγουστο ξενοδοχείο με κομψά δωμάτια με σύγχρονες παροχές. Διαθέτει πισίνα, συνεδριακό χώρο, snack bar και beach bar και απίστευτη θέα στην Τέλενδο. Από 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό (80 ευρώ με θέα θάλασσα).  

Apollonia Hotel (Μασούρι, Τ/22430-48.094, www.apollonia-kalymnos.gr). Απλά, λειτουργικά διαμερίσματα με θέα στη θάλασσα. 60 ευρώ.

Μελίνα (Πόθια, Τ/22430-22.682, www.villa-melina.com). Οικογενειακά δωμάτια, στούντιο και τα πιο ιδιαίτερα villa rooms σε διατηρητέο κτίριο με πισίνα. Από 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.

Themelina studios (Εμπορειός, Τ/6974-172.977, www.themelinastudios.gr). Απλά δωμάτια πλάι στη θάλασσα, διακοσμημένα με ιδιαίτερη φροντίδα, που διαθέτουν και εξοπλισμένη κουζίνα. 40 ευρώ το δίκλινο.

Kalydna island hotel (Πάνορμος, Καντούνι, Τ/22430-47.880-1, www.kalydnaislandhotel.gr). Μεγάλη μονάδα με παλιά και καινούργια δωμάτια και διαμερίσματα σε μια κατάφυτη έκταση. Διαθέτει πισίνα, εστιατόριο, μπαρ, αίθουσα συνεδρίων και διοργανώνει μαθήματα γιόγκα, αναρρίχησης και κατάδυσης. Από 60 ευρώ με πρωινό.

Philoxenia Hotel (Αρμεός, Τ/22430-59.310, www.philoxenia-kalymnos.com). Οικογενειακή φιλοξενία σε ένα απλό ξενοδοχείο που έχει κερδίσει τους αναρριχητές. Στα ατού οι διάφοροι τύποι δωματίων, η πισίνα, η θέα στην Τέλενδο και το 24ωρης λειτουργίας σνακ μπαρ. 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.

Porto Potha (Τέλενδος, T/ 22430-47.321, 6949-028.564, www.telendoshotel.gr). Απλό ξενοδοχείο σε ωραία θέση, με πανοραμική θέα στη θάλασσα, που διαθέτει σύγχρονες παροχές, πισίνα και φιλόξενους ιδιοκτήτες. 52 ευρώ το δίκλινο δωμάτιο με πρωινό ή το στούντιο χωρίς πρωινό.

Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:

www.booking.com

Φαγητό

Ο Μαρίνος (Πάνορμος, Ελιές, Τ/22430-47.591). Παλιά, κλασική ταβέρνα, αγαπημένη των ντόπιων. Μεγάλες μερίδες, οικογενειακή ατμόσφαιρα και τίμια κουζίνα με αγνά υλικά και σπιτική γεύση. Κάθε Κυριακή ντόπιο γεμιστό κατσικάκι μούρι.

Ονειροπαγίδα (Εμπορειός). Μαμαδένια φαγητά που μοσχοβολούν φροντίδα και αγάπη. Εξαιρετικό το καλαμάρι, σωστά τα ψαρικά, υπέροχα τα μαγειρευτά, ακόμη και οι λουκουμάδες στο τέλος!

Paradisio (Βλυχάδια, Τ/22430-22.764). Εξαιρετικό φαγητό, οικογενειακή εξυπηρέτηση, ωραία ατμόσφαιρα και μια ενδιαφέρουσα πρωτοτυπία: σερβίρει και στην παραλία σε σπαστά τραπεζάκια!

Ο Παντελής (Πόθια, Τ/22430-51.508). Ολοι μιλούν για το χταπόδι του, που σερβίρεται σε διάφορες μορφές, ωστόσο ο Παντελής είναι εγγύηση για όλους τους θαλασσομεζέδες. Μύδια με κουρκούτι, γαρίδες σκορδάτες, χταποδοκεφτέδες, όλα εξαιρετικά.

Ψαροταβέρνα του Ψυρρή (Πόθια). Οι ιδιοκτήτες έχουν δικό τους καΐκι, οπότε εγγυώνται το ολόφρεσκο ψάρι. Νόστιμοι μεζέδες θαλασσινών, σωστό ψήσιμο και ούζο παρέα με τους ντόπιους.

Monopoly (Πόθια, Τ/22430-59.963). Μια υπέροχη αυλή μέσα στις λεμονιές που λειτουργεί ως καφέ-μπαρ, αλλά σερβίρει και κάποια ιδιαίτερα πιάτα. Πολύχρωμα κοκτέιλ και ένα μενού που εναλλάσσεται τα Παρασκευοσάββατα και περιλαμβάνει tortillas με κοτόπουλο ή μπιφτέκι, hot dog με σάλτσα ροκφόρ ή κόκκινη, steak sandwich, διάφορα hamburgers, chili-con carne, κοτόπουλο fajitas.

Γέφυρα (παραλία Γέφυρα). Πάνω στην αμμουδιά, για ουζάκι και μεζέδες.

Μίλτος (Μασούρι, Τ/22430-47.044). Μεγάλες μερίδες και καλό σέρβις σε μια ταβέρνα που προτιμούν και οι ντόπιοι. Φρέσκα, σωστά ψημένα ψάρια, καλαμάρια, χταποδάκι αλλά και κρεατικά.

Prego (Μασούρι, Τ/22430-48.080). Το ιταλικό εστιατόριο της Καλύμνου σε ωραίο περιβάλλον σερβίρει εξαιρετικά φρέσκα ζυμαρικά, πίτσα, ριζότο και ενδιαφέρουσες σαλάτες.  

Αιγαιοπελαγίτικο (Μασούρι, Τ/22430-47.146). Απίθανη θέα στην Τέλενδο, φροντισμένα πιάτα που περιλαμβάνουν θαλασσινά, κρεατικά και μαγειρευτά. Αστακός αλλά και ντόπιο αρνάκι έχουν την τιμητική τους.   

Μακαρούνας (Παλιόνησος, Τ/22430-29.453). Για νόστιμα μαγειρευτά και ψητά σε χαλαρό περιβάλλον.

Καψούλι (Τέλενδος, Τ/22430-47.363). Μπορεί να βρίσκεται στην Τέλενδο, αλλά είναι η καλύτερη ταβέρνα και της Καλύμνου! Σπαρταριστά ψάρια, άψογα ψημένα, γαριδάκι και καλαμάρι που λιώνουν στο στόμα, σπιτική ταραμοσαλάτα και πεντανόστιμοι μεζέδες. Κι αν η όρεξή σου τραβάει κρεατικά, εδώ θα βρεις και απίθανα κεφτεδάκια και ψητά από καλά ντόπια κρέατα, φτιαγμένα με μαστοριά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή