Την παράταση για 6 έως 12 μήνες της προθεσμίας για την απορρόφηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ 2007 – 2013, καθώς και την αύξηση των κονδυλίων του νέου ΕΣΠΑ (2014 – 2020) κατά 2 δισ. ευρώ περίπου, προκειμένου να καλυφθεί ένα μέρος των απωλειών λόγω της κρίσης, αναμένεται να αιτηθεί η ελληνική κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στόχος είναι η αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων προκειμένου να γίνει μια καθολική επενδυτική κινητοποίηση, η οποία, σύμφωνα με τον υπηρεσιακό υπουργό Οικονομίας και Υποδομών Νίκο Χριστοδουλάκη, αποτελεί τον μόνο δρόμο για την ανακοπή της αποεπένδυσης, που έχει οδηγήσει σε κατάρρευση της οικονομίας.
Παρά το βραχύβιο της θητείας που συνιστά η θέση του υπηρεσιακού υπουργού, ο Νίκος Χριστοδουλάκης θέλησε να περιγράψει ένα συνολικό πρόγραμμα για την έξοδο από την κρίση, αλλά και να μεταδώσει ένα αγιωνιώδες μήνυμα για την κατάσταση των ελληνικών επιχειρήσεων. «Η στήριξη του ιδιωτικού τομέα είναι η μοναδική οδός προκειμένου η χώρα να ξεπεράσει την κρίση», σημείωσε με έμφαση, για να συμπληρώσει ότι «τα οράματα με δημόσιες λεωφόρους στις οποίες περνά η ευημερία της οικουμένης είναι ωραία, αλλά ο ιδιωτικός τομέας είναι αυτός που δουλεύει, παράγει και συντηρεί τους υπόλοιπους», κατέληξε. Εμφαση έδωσε επίσης στον ανασχεδιασμό του αναπτυξιακού νόμου, αλλά και στη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, που θα αξιολογούν τη βιωσιμότητα της επιχείρησης, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τον εξαγωγικό προσανατολισμό και την καινοτομία.
Ο υπουργός Οικονομίας έθεσε μεταξύ άλλων ως προτεραιότητα την κατάργηση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων έως τα τέλη του χρόνου, μέσα από σταδιακές κινήσεις που στόχο θα έχουν τη διευκόλυνση επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Παράλληλα παρότρυνε τις τράπεζες να περιορίσουν τις προμήθειες που εισπράττουν για τις συναλλαγές των επιχειρήσεων, οι οποίες εν μέσω περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων επιβαρύνονται με πρόσθετο κόστος. Μεταξύ των αλλαγών που προωθούνται είναι:
• Η εξάντληση σε εβδομαδιαία βάση του καθορισμένου ορίου συναλλαγών στο εξωτερικό ανά τραπεζικό ίδρυμα. Σήμερα το όριο αυτό είναι 7 εκατ. ευρώ την ημέρα για κάθε συστημική τράπεζα και πλέον το όριο θα λειτουργεί αθροιστικά, δηλαδή στα 35 εκατ. ευρώ για το σύνολο της εβδομάδας.
• Η παροχή δυνατότητας ανοίγματος τραπεζικού λογαριασμού στους νέους φοιτητές.
• Η μεταφορά των αιτημάτων νομικών προσώπων για συναλλαγές έως και 5.000 ευρώ στα τραπεζικά καταστήματα.
• Η εντατικοποίηση των διαδικασιών αξιολόγησης των αιτημάτων των φυσικών προσώπων από τις τράπεζες.
• Η χαλάρωση των περιορισμών στις διαδικτυακές συναλλαγές του εξωτερικού.
• Η δυνατότητα ανοίγματος ειδικού τραπεζικού λογαριασμού, περιορισμένου χρόνου, σε υποψήφιους βουλευτές και κόμματα. Οι συναλλαγές θα γίνονται όπως ακριβώς και για όλους τους πολίτες, χωρίς καμία προνομιακή μεταχείριση.
• Η κωδικοποίηση του πλαισίου περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων σε ένα ενιαίο κείμενο.
Σε ό,τι αφορά το παλιό ΕΣΠΑ, το υπουργείο Οικονομίας θα ζητήσει 6μηνη ή ετήσια παράταση, δηλαδή πέραν του 2015, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος απώλειας κοινοτικών πόρων. Ο κανονισμός του ΕΣΠΑ προβλέπει ότι η Ε.Ε. θα καταβάλει χρήματα μόνο για όσες δαπάνες γίνουν έως και τα τέλη του 2015. Διαφορετικά, τα χρήματα για τη χρηματοδότηση των έργων θα πρέπει να καλυφθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το «πάγωμα» των πληρωμών που υπήρξε τους τελευταίους μήνες έχει προκαλέσει αλυσιδωτά προβλήματα στην εκτέλεση των έργων, με αποτέλεσμα η καθυστέρηση να έχει οδηγήσει πίσω όλα τα έργα και να διακυβεύονται περί τα 2 δισ. ευρώ. Η χώρα μας έχει ζητήσει ήδη παράταση στην υλοποίηση του προγράμματος, αλλά το σχετικό αίτημα απορρίφθηκε. Το υπουργείο Οικονομίας προτίθεται να το επαναφέρει, μαζί με άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα έγκαιρης υλοποίησης των έργων και όπως δήλωσε ο Νίκος Χριστοδουλάκης, με την προσδοκία ότι θα αρθούν οι «δυστροπίες» της Ε.Ε.
Σε ό,τι αφορά το νέο ΕΣΠΑ 2014 – 2020, οι πόροι του οποίου ανέρχονται σε 20 δισ. ευρώ, το αίτημα αύξησής τους αφορά ουσιαστικά στην ενεργοποίηση της ρήτρας αναθεώρησης. Πρόκειται για μια ρήτρα που προβλέφθηκε όταν συμφωνήθηκε το ΕΣΠΑ και η οποία επιτρέπει την ανακατανομή συνολικού ποσού 4 δισ. ευρώ για όλες τις χώρες της Ε.Ε. που με βάση τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία, αδικήθηκαν κατά την περίοδο κατανομής των πόρων. Η αδικία έχει να κάνει με το γεγονός ότι η αξιολόγηση έγινε με βάση μακροοικονομικά στοιχεία του 2009, τα οποία επιδεινώθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης. Το ποσό που θα διεκδικήσει η χώρα μας θα εξαρτηθεί από τα αιτήματα που θα καταθέσουν και άλλες χώρες, στον βαθμό που το κονδύλι των 4 δισ. ευρώ είναι συγκεκριμένο και αφορά όλες τις χώρες. Με βάση, πάντως, τις αρχικές εκτιμήσεις, έχει υπολογιστεί στα 2 δισ. ευρώ.