Παρατηρώντας τον πόνο των άλλων

Παρατηρώντας τον πόνο των άλλων

1' 41" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

​Ο ττλος του σημερινού σημειώματος είναι η ελληνική μετάφραση του Regarding The Pain Of Others, τίτλος δοκιμίου της Αμερικανίδας Σούζαν Σόνταγκ (1933-2004), που είχε κυκλοφορήσει σε μετάφραση του Σεραφείμ Βελέντζα, από τις πολύ καλές εκδόσεις Scripta, το 2003. Τότε, η ανάγνωσή του συσχετιζόταν κυρίως με τις εικόνες της 11ης Σεπτεμβρίου και με εκείνες του πολέμου στο Ιράκ. Σήμερα, (ξανα)διαβάζουμε το ίδιο βιβλίο στοιχειωμένοι από τη φωτογραφία του νεκρού Σύρου Αϊλάν Κούρντι στην αμμουδιά της Αλικαρνασσού.

Το βιβλίο βέβαια υπερβαίνει την όποια επικαιρότητα αφού, ανατρέχοντας σε γκραβούρες και φωτογραφίες φρικωδιών, από τους ναπολεόντειους πολέμους και τον αμερικανικό εμφύλιο έως τα χαρακώματα του 1914-18, το Ολοκαύτωμα, το Βιετνάμ κ.ά., η Σόνταγκ θέτει το διαχρονικό ερώτημα: αφυπνίζουν οι εικόνες ωμότητας, ευαισθητοποιούν οι αναπαραστάσεις του πόνου των άλλων ή απλώς μας μουδιάζουν και, στην πορεία, συνηθίζονται και, αναπόφευκτα, ξεχνιούνται; Κατ’ επέκταση: σήμερα, μετά τον ολοκληρωτικό βομβαρδισμό εικόνων, αρχικά από το σινεμά και την τηλεόραση, και τώρα πια απ’ το Διαδίκτυο, μας αφορά ο πόνος του άλλου ή απλώς τον προσπερνάμε; Κι αν υποθέσουμε ότι μας κλονίζουν βαθιά τέτοιες εικόνες, όπως του πνιγμένου παιδιού στα τουρκικά παράλια, έχουν κάποια χρηστικότητα, κάποιο όφελος; Μπορεί, δηλαδή, μια τέτοια εικόνα να μεταβάλει δραματικά τη δυτική αδράνεια απέναντι στην τραγωδία των προσφύγων του εικοστού πρώτου αιώνα; Αν όχι, τότε ποιος ο λόγος της αέναης δημοσιοποίησής της, στο μέτρο που να γίνεται θέαμα; Από την άλλη, αυτή είναι η πραγματικότητα – έχουμε το δικαίωμα να αγνοούμε ή να λογοκρίνουμε την πραγματικότητα;

Θα είμαι απολύτως ειλικρινής: διχάζομαι, αμφιταλαντεύομαι κάθε φορά που προκύπτει αυτό το ζήτημα. Θυμάμαι μόνον την οργή της (γαλλομαθούς) Σόνταγκ προς τους Γάλλους μεταμοντέρνους που ισχυρίζονταν ότι οι απευθείας μεταδόσεις του πολέμου στον Κόλπο από το CNN το 1991, ακύρωναν το πραγματικό του πολέμου, ο οποίος έμοιαζε πλέον με βιντεογκέιμ. Αμπελοφιλοσοφίες αφ’ υψηλού, αφού για ένα παιδάκι στη Βαγδάτη οι βόμβες ήταν ο ορισμός του πραγματικού – όπως τώρα για τον μικρό Αϊλάν και τη χαμένη του οικογένεια ο διωγμός και ο πνιγμός είναι κάτι αφόρητα, ανεπίστρεπτα πραγματικό. Το μόνο μη πραγματικό είναι οι ανερμάτιστες θεωρητικολογίες.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή