Βιτόριο Κολάο: Ενιαία ρύθμιση της αγοράς τηλεπικοινωνιών στην Ε.Ε.

Βιτόριο Κολάο: Ενιαία ρύθμιση της αγοράς τηλεπικοινωνιών στην Ε.Ε.

8' 44" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο Βιτόριο Κολάο είναι προβληματισμένος. Δεν φαίνεται τόσο πολύ στο ύφος του, που, σε συνδυασμό με το αθλητικό του σουλούπι, τον κάνει να φαίνεται νεότερος από τα 54 του χρόνια. Ομως ο διευθύνων σύμβουλος της Vodafone, ενός από τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς ομίλους στον πλανήτη, το δηλώνει ευθέως στην «Κ» όταν η συζήτησή μας, πρωί της Τετάρτης, στρέφεται στις συνθήκες του ανταγωνισμού στην εγχώρια τηλεπικοινωνιακή αγορά.

«Ο ΟΤΕ και η Cosmote έχουν ιδιαίτερα δεσπόζουσα θέση – 70% μερίδιο αγοράς στη σταθερή τηλεφωνία και 51% στην κινητή» ξεκινά το «κατηγορώ» του. «Υιοθετούν πρακτικές που δεν είναι σωστές. Για παράδειγμα, στην καρτοκινητή, για να καλέσει ένας συνδρομητής Cosmote έναν συνδρομητή της Vodafone, πληρώνει 39 λεπτά. Για να καλέσει άλλον συνδρομητή της Cosmote, πληρώνει μόνο δύο λεπτά. Είχαμε καταθέσει καταγγελία για το θέμα αυτό [σ.σ.: στην ΕΕΤ&Τ] το 2012. Δεν είναι και πολύ σύνθετη υπόθεση, όταν μία εταιρεία έχει πάνω από το 50% της αγοράς. Χθες [σ.σ.: την Τρίτη] που ρώτησα, μου είπαν ότι εδώ και οκτώ μήνες δεν υπάρχει ο ρυθμιστής και ότι είναι άγνωστο πότε θα υπάρξει απόφαση. Αυτά τα πράγματα δεν είναι σωστά».

Δύσκολη κατάσταση

Ο επικεφαλής της Vodafone λέει ότι «είναι η ίδια ιστορία» και στη σταθερή τηλεφωνία, περιγράφοντας την κατάσταση ως «δύσκολη και σύνθετη». «Ο κίνδυνος να μετατραπεί η ελληνική αγορά σε γερμανικό μονοπώλιο είναι μεγάλος», λέει χαρακτηριστικά. «Η Deutsche Telekom είναι μία εξαιρετική εταιρεία, αλλά τα ίδια επιχειρεί να κάνει παντού». Στέλνοντας μήνυμα στη νέα κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές, τονίζει ότι πρέπει να διασφαλίσει την προσέλκυση επενδύσεων -για τις οπτικές ίνες, το 4G και μετά το 5G- αλλά παράλληλα και τον ελεύθερο ανταγωνισμό: «Το να υπάρχει ένας παίκτης με τόσο δεσπόζουσα θέση δεν είναι καλό για το μέλλον της αγοράς».

Η Ελλάδα, όσον αφορά το ρυθμιστικό πλαίσιο αλλά και τη μείωση της ζήτησης, παρουσιάζει σε ακραία μορφή προβλήματα που πλήττουν όλη την ευρωπαϊκή αγορά, από όπου προκύπτουν τα 2/3 του κύκλου εργασιών της Vodafone. «Ολη η Νότια Ευρώπη παρουσιάζει κάμψη, 25-40%, από τα προ κρίσης υψηλά» λέει ο Ιταλός επιχειρηματίας. «Η Ελλάδα δεν έχει πληγεί δυσανάλογα – είναι μέρος μιας ευρύτερης ιστορίας». Τον έχει ωθήσει η μακρά κρίση στην Ευρώπη να ενισχύσει την τάση διείσδυσης της εταιρείας στις αναδυόμενες αγορές; «Οχι σε δυσανάλογο βαθμό. Στη δουλειά μας, πρέπει να κοιτάζεις σε ορίζοντα δεκαπενταετίας, όχι διετίας».

Επενδύσεις 1,5 δισ.

Ο επικεφαλής της Vodafone δίνει έμφαση στην πρόθεση του ομίλου να είναι παρών στην ελληνική αγορά: «Ποτέ δεν μειώσαμε τις επενδύσεις στην Ελλάδα. Από την αρχή της ελληνικής κρίσης, έχουμε επενδύσει 1,5 δισ. ευρώ στη χώρα. Αλλά η κορυφαία εκδήλωση της πίστης μας στην Ελλάδα είναι η εξαγορά της HOL πέρυσι, ενώ συνέβαιναν όλα όσα συνέβαιναν. Θα προτιμούσα να κάναμε την αγορά σε καλές εποχές, γιατί κανείς δεν θα την αμφισβητούσε. Αλλά είμαστε εδώ για να μείνουμε, είμαστε μακροπρόθεσμοι επενδυτές στη χώρα. Κι αυτό είναι ένα μήνυμα πολύ σημαντικό, μεταξύ άλλων και για τους εργαζόμενους της Vodafone».

Για να αντιμετωπίσει την κρίση, η ελληνική θυγατρική, όπως λέει ο κ. Κολάο, «έκοψε πολύ τα κόστη της». Μείωσε και το προσωπικό; «Μειώθηκε λίγο, ναι» απαντά, αποφεύγοντας να προσδιορίσει ακριβώς πόσο.

«Αλλά έχουμε σήμερα 2.200 υπαλλήλους καθώς και 20.000 εξωτερικούς συνεργάτες και δικαιοδόχους [franchisees]». Και οι περικοπές, όπως λέει, πήραν και άλλες μορφές. «Υπήρχε ένα εσωτερικό αστείο στην εταιρεία, ότι το γραφείο του διευθύνοντος συμβούλου της Panafon και της Vodafone στην Ελλάδα ήταν το καλύτερο του ομίλου – πολύ καλύτερο από το δικό μου! Χθες [σ.σ.: την περασμένη Τρίτη] επισκέφθηκα τον κ. Περσιάνη [επικεφαλής της Vodafone Ελλάδας, που ήταν παρών στη συζήτηση] και τον ρώτησα: “Πού πήγε το γραφείο;” Το χώρισε στα τέσσερα, και τώρα στον ίδιο χώρο στεγάζεται ο ίδιος, η γραμματέας του, μία αίθουσα συσκέψεων και κάτι άλλο».

Ο κ. Κολάο εξαίρει και την αντίδραση της ελληνικής θυγατρικής τις ταραχώδεις ημέρες του δημοψηφίσματος. «Φρόντισαν να πληρώσουν τους υπαλλήλους με μετρητά, έδωσαν δωρεάν SMS και άλλες παροχές στους πελάτες μας την εβδομάδα που όλοι φοβόντουσαν ότι η Ελλάδα θα καταρρεύσει, κ.ά. Αυτό μπορεί να μας κόστισε λίγο παραπάνω στο τέλος του μήνα, αλλά ήταν ένα ισχυρό μήνυμα προς τους εργαζόμενους και τους πελάτες – ότι είμαστε εδώ, ότι πιστεύουμε σε αυτούς».

Για εμάς προέχει η προστασία της ιδιωτικότητας

Η ιλιγγιώδης εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας και των τηλεπικοινωνιών, εκτός από τεράστιες δυνατότητες εξάπλωσης της ελεύθερης έκφρασης και της καταναλωτικής επιλογής, απελευθέρωσε και τις σκοτεινές δυνάμεις της παρακολούθησης και της καταστολής. Ακόμα και σε δημοκρατικές χώρες, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, ο φόβος της τρομοκρατίας οδήγησε τους πολιτικούς να δώσουν το πράσινο φως στις υπηρεσίες ασφαλείας -συχνά με ελάχιστη επίβλεψη- για πρακτικές που παραβιάζουν κατάφωρα το δικαίωμα των πολιτών στην ιδιωτικότητα.

Εταιρείες σαν τη Vodafone -θέλοντας και μη- έγιναν εταίροι των κρατικών υπηρεσιών στην αμφιλεγόμενη αποστολή τους. Τι διλήμματα αντιμετώπισε στο μέτωπο αυτό ο κ. Κολάο; Τι περιθώρια είχε να αρνηθεί κρατικά αιτήματα που ξέφευγαν από τα νομικά -ή και τα ηθικά- όρια; «Η θέση μας είναι πολύ απλή. Δίνουμε μεγάλη αξία στην προστασία της ιδιωτικότητας των πελατών μας, συνεπώς δεν θα κάνουμε ποτέ κάτι που να ξεφεύγει από τα όρια της νομοθεσίας της χώρας όπου λειτουργούμε. Αρα, όταν λαμβάνουμε ένα αίτημα που θεωρούμε ότι υπερβαίνει τον νόμο, δεν συμμορφωνόμαστε».

Τα μυστικά καλώδια

Το ζήτημα, όπως παραδέχεται, είναι πιο δύσκολο όταν η ίδια η νομοθεσία είναι σχεδιασμένη με προβληματικό τρόπο. «Στις περιπτώσεις αυτές κάνουμε αυτό που προβλέπει η νομοθεσία και δημοσιεύουμε στην έκθεση διαφάνειας του ομίλου την πρακτική μας ανά χώρα στην οποία δραστηριοποιούμαστε». Οι εκθέσεις διαφάνειας είναι μία πρακτική την οποία ξεκίνησε η Vodafone το 2014, στον απόηχο των αποκαλύψεων του Εντουαρντ Σνόουντεν για το εύρος των παρακολουθήσεων από την αμερικανική NSA. Η εταιρεία επίσης αποκάλυψε πέρυσι την ύπαρξη μυστικών καλωδίων μέσω των οποίων συνδέονται με τα δίκτυα οι κρατικές υπηρεσίες και μπορούν να παρακολουθούν ζωντανά τις συνομιλίες των συνδρομητών. «Εχω την πεποίθηση ότι ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει τι γίνεται» λέει ο κ. Κολάο. «Ανησυχούσα για τις συνέπειες της δημοσίευσης της έκθεσης, πολλοί μάλιστα στον κλάδο με έλεγαν τρελό που το έκανα. Τελικά όμως δεν υπήρξαν αρνητικές συνέπειες».

Kι αυτή η πρακτική της Vodafone, ωστόσο, δεν είναι ιδιαίτερα καθησυχαστική για τους πελάτες της, ιδιαίτερα σε αυταρχικά κράτη. Αλλωστε, όπως παραδέχεται, αν η νομοθεσία της χώρας απαγορεύει τη δημοσίευση οποιονδήποτε στοιχείων σχετικά με τη συνεργασία της εταιρείας με κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας, η έκθεση θα αναφέρει μόνο τη ρητή νομική απαγόρευση να αναφέρει οτιδήποτε άλλο.

Οι κανόνες να γίνουν ξεκάθαροι

Ο Βιτόριο Κολάο ανέλαβε το τιμόνι της Vodafone τον Ιούλιο του 2008, λίγες εβδομάδες πριν η κατάρρευση της Lehman Brothers βυθίσει την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση. Πέρα όμως από την κρίση, που εξακολουθεί να μαστίζει την Ευρώπη, ο διευθύνων σύμβουλος του τηλεπικοινωνιακού κολοσσού είχε να αντιμετωπίσει και τις αναταράξεις που προκάλεσαν στον κλάδο οι καινοτομίες της τελευταίας επταετίας. Οι πιο ανατρεπτικές εξ αυτών ήταν τα έξυπνα κινητά και οι εναλλακτικές -και δωρεάν- μορφές διαδικτυακής επικοινωνίας (Skype, WhatsApp, μέσα κοινωνικής δικτύωσης). Το αποτέλεσμα είναι ένα πλαίσιο ακραίας ρευστότητας, όπου συνωστίζονται, συνεργάζονται και συγκρούονται παλαιά κρατικά μονοπώλια, πάροχοι κινητής τηλεφωνίας, εταιρείες καλωδιακής τηλεόρασης και οι τιτάνες της νέας εποχής του Διαδικτύου (Apple, Google, Facebook, Amazon).

Εχουμε ευθύνες

Τα παλιά μονοπώλια, σύμφωνα με τον κ. Κολάο, «έχουν εμμονή με τη Google και τη Facebook», τις οποίες «κατηγορούν για τη μειωμένη κερδοφορία του κλάδου μας». Ο επικεφαλής της Vodafone βλέπει διαφορετικά τα πράγματα. «Κανείς δεν θα είχε έξυπνο κινητό αν δεν υπήρχαν αυτές οι εταιρείες. Πώς μπορώ να κατηγορήσω κάποιον όταν όλο το μέλλον της δουλειάς μας, οι υπηρεσίες δεδομένων, βασίζονται σε αυτόν; Πρέπει να αναγνωρίσουμε τις δικές μας ευθύνες, ως κλάδος, για το ότι δεν φανήκαμε αρκετά καινοτόμοι. Ο κόσμος χρησιμοποιεί το WhatsApp μάλλον γιατί τιμολογήσαμε πολύ ακριβά το γραπτά μηνύματα.

Χρησιμοποιούν το Youtube γιατί οι εταιρείες περιεχομένου ενδεχομένως ολιγώρησαν στην κατανόηση του φαινομένου του οπτικοακουστικού υλικού που παράγεται από τους ίδιους τους χρήστες. Ολα αυτά συμβαίνουν επειδή κάποιοι έδειξαν οξύ επιχειρηματικό πνεύμα και άλλοι λιγότερο».

Ο συνομιλητής της «Κ» πάντως εκφράζει σκεπτικισμό για τον συνδυασμό παροχής δικτύου και περιεχομένου από την ίδια επιχείρηση. «Είναι δύο διαφορετικές δουλειές. Η δική μου δουλειά είναι να φτιάχνω τους αγωγούς και να διαχειρίζομαι τους πελάτες. Μετά υπάρχει μια άλλη δουλειά, αυτή της δημιουργίας ταινιών, της παραγωγής ειδησεογραφικών εκπομπών και ποδοσφαιρικών μεταδόσεων. Ιστορικά, ο συνδυασμός αυτός δεν έχει ποτέ πραγματικά λειτουργήσει καλά».

Υπογραμμίζει, δε, ότι η Vodafone θα εξετάζει εξονυχιστικά απόπειρες των πρώην κρατικών μονοπωλίων (π.χ. της Telefonica στην Ισπανία) να χρησιμοποιήσουν τη δεσπόζουσα θέση τους στα δίκτυα για να αποκτήσουν αποκλειστικά δικαιώματα στη συνδρομητική τηλεόραση. Αυτή είναι, κατ’ αυτόν, η ουσία της πολυσυζητημένης «ουδετερότητας του δικτύου» (net neutrality) – να αποτρέπει τις διακρίσεις στην πρόσβαση στην πληροφορία εκ μέρους των παρόχων των δικτύων.

Τα ζητήματα του ανταγωνισμού, επιμένει, δεν είναι απλά τεχνικά ζητήματα. «Κάναμε στη Vodafone μία πανευρωπαϊκή έρευνα για το τι θέλουν οι νέοι από τη ζωή» αφηγείται. «Στην Ευρώπη, το αποτέλεσμα, που δεν μας εξέπληξε, ήταν ότι μία μεγάλη πλειοψηφία νέων θέλουν να είναι αυτοαπασχολούμενοι, να κάνουν κάτι δικό τους. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι κρίσιμης σημασίας να διασφαλιστεί ότι όλοι θα έχουν την ευκαιρία να επιτύχουν. Αρα το πλαίσιο του ανταγωνισμού αφορά το τι υποσχόμαστε στα παιδιά μας σχετικά με το τι μπορούν να κάνουν στη ζωή τους».

Η ενιαία αγορά

Ενα άλλο κρίσιμο -και ακόμα μακρινό- ζητούμενο για την ευρωπαϊκή ψηφιακή αγορά είναι ένα ενιαίο πλαίσιο ρύθμισης. Η Γηραιά Ηπειρος είχε ένα ισχυρό προβάδισμα έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών στα δίκτυα 3G, αλλά έμεινε πίσω στο 4G. «Τους πλησιάζουμε πλέον», λέει αναφορικά με το 4G o κ. Κολάο. Γιατί όμως έχασε η Ευρώπη την πρωτοπορία που είχε στην προηγούμενη γενιά δικτύων;

«Επειδή οι κυβερνήσεις καθυστέρησαν τις δημοπρασίες των συχνοτήτων, η κάθε κυβέρνηση ακολούθησε το δικό της χρονοδιάγραμμα και υπάρχουν διαφορετικοί κανόνες σε κάθε χώρα. Η εναρμόνιση των ρυθμιστικών κανόνων για τη χρήση φάσματος είναι πρώτη προτεραιότητα. Πολλοί παραπονιούνται για τον κατακερματισμό της καταναλωτικής αγοράς τηλεπικοινωνιών και το υψηλό κόστος περιαγωγής στην Ευρώπη. Αν υπήρχαν όμως ενιαίοι όροι για τη χρήση φάσματος, το κόστος της περιαγωγής θα έπεφτε σημαντικά». (Οι διαφορές κόστους που θα παρέμεναν θα αφορούσαν τη διαφορετική μορφολογία των χωρών.

Οπως εξηγεί, η κάλυψη μιας επίπεδης χώρας όπως η Ολλανδία είναι πολύ πιο απλή υπόθεση από την Ελλάδα των οροσειρών και των αμέτρητων νησιών).

Οι ενιαίοι όροι για το φάσμα, συμπληρώνει, θα αποκτήσουν ακόμα μεγαλύτερη σημασία στη νέα εποχή του «Διαδικτύου των πραγμάτων»: «Καθώς θα μετακινούμαστε από χώρα σε χώρα στην Ευρώπη, θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι οι κανόνες που διέπουν τη χρήση των δεδομένων που θα καταγράφονται από έξυπνα αυτοκίνητα, έξυπνα αντικείμενα που παρακολουθούν τους χτύπους της καρδιάς των χρηστών κ.ο.κ. Μιλάμε για 500 εκατομμύρια άτομα. Αν μείνουμε στη λογική του κατακερματισμού, θα κυριαρχήσουν οι ΗΠΑ και η Κίνα».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή