Μπορεί τo Los Angeles να φημίζεται για το Χόλιγουντ και το ζεστό κλίμα, αλλά δεν ιδιαίτερα γνωστό ως κέντρο εικαστικής τέχνης. Η είδηση ότι ανοίγει στην πόλη, λοιπόν, νέο μουσείο σύγχρονης τέχνης προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το Broad Museum το δημιούργησαν οι φιλότεχνοι Eli και Edythe Broad για να στεγάσουν τη συλλογή τους, αξίας 2 δισεκατομμύριων δολαρίων. Τα εγκαίνιά του θα γίνουν σε μία εβδομάδα. Οταν ξεκίνησαν οι κρατήσεις για τη σειρά προτεραιότητας (η είσοδος θα είναι δωρεάν), το site του ιδρύματος… κράσαρε από την αυξημένη κίνηση.
Το πρωτότυπο μουσείο, που μοιάζει με μια τεράστια κηρήθρα, φέρει την υπογραφή του νεοϋορκέζικου αρχιτεκτονικού γραφείου Diller Scofidio + Renfro. Το σχέδιο βασίζεται στην ιδέα με τίτλο «Το βέλο και η κρύπτη»: Ενας τεράστιος τσιμεντένιος όγκος με καμπύλες -η λεγόμενη «κρύπτη»- περιβάλλεται από μια διάτρητη κατασκευή από φάιμπεργκλας -το «βέλο»-, η οποία επιτρέπει το φυσικό φως να διεισδύει στο εσωτερικό. «Το φως που μπαίνει στο μουσείο μοιάζει με το δειλινό στα ελληνικά νησιά», γράφει η Jessica Gelt στην εφημερίδα L.A. Times.
Το κτίριο, με εμβαδόν 11.150 τ.μ., διαθέτει τρία επίπεδα. Στο πρώτο βρίσκεται το λόμπι, ενώ η καρδιά του μουσείου, η αποθήκη 1.950 τ.μ., στο δεύτερο. Μέσα της «φωλιάζουν» τα 2.000 αντικείμενα μεταπολεμικής σύγχρονης τέχνης, που έχουν συγκεντρώσει οι Broad. «Στα περισσότερα μουσεία του κόσμου οι αποθήκες είτε είναι αθέατες στο κοινό είτε βρίσκονται κάπου μακριά, εκτός του μουσειακού χώρου. Εδώ θα φαίνονται», λέει η αρχιτέκτονας Elizabeth Diller. Ο επισκέπτης, καθώς ανεβαίνει με τις κυλιόμενες σκάλες ή το γυάλινο ασανσέρ προς τον εκθεσιακό χώρο του τρίτου επιπέδου (έναν ενιαίο φωτεινό χώρο 3.251 τ.μ.), θα μπορεί να «κρυφοκοιτάζει» στο εσωτερικό της αποθήκης μέσα από τζαμαρίες. Να βλέπει τους υπαλλήλους να δουλεύουν καθώς αρχειοθετούν τα έργα. «Για τον φιλότεχνο αυτό θα είναι μια εμπειρία. Τα παρασκήνια, η κίνηση στις αποθήκες είναι το πιο δυναμικό στοιχείο της αρχιτεκτονικής ιδέας», συμπληρώνει.
∆ωρεάν υψηλή τέχνη
«Είναι ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Είμαστε ευτυχείς που μπορούμε να προσφέρουμε στους ανθρώπους τη δυνατότητα να βλέπουν δωρεάν τέχνη», δήλωσε ο δισεκατομμυριούχος Eli Broad, που δραστηριοποιείται στο χώρο των κατασκευών και των ασφαλίσεων, στην πρώτη δημόσια παρουσίαση στα μέσα Φεβρουαρίου. Για να ολοκληρωθεί το μουσείο, το ζεύγος πλήρωσε συνολικά περίπου 340 εκατομμύρια δολάρια (μόνο το κτίριο κόστισε 140 εκατομμύρια). Σύμφωνα με τους L.A. Times, ο Eli, 82 ετών, είναι ο δυναμικός επιχειρηματίας, ενώ η 70χρονη Edythe είναι η ενημερωμένη και χαμηλών τόνων πάτρονας. Το πρώτο σημαντικό απόκτημά τους ήταν ένα σχέδιο του Βαν Γκογκ αξίας 95.000 δολαρίων. Επειδή όμως τα έργα των μάστερ ήταν πανάκριβα, αποφάσισαν να επενδύσουν στους νέους καλλιτέχνες της εποχής. Το 1984 ίδρυσαν το Broad Art Foundation και άρχισαν να δανείζουν τα αποκτήματά τους – έχουν ήδη παρουσιάσει 8.000 έργα σε 500 μουσεία και γκαλερί. Το φιλότεχνο ζευγάρι έχει γνωρίσει πολλούς καλλιτέχνες -από τον Αντι Γουόρχολ και τον Ρόι Λιχτενστάιν μέχρι τον Τζεφ Κουνς και τον Ντάμιεν Χερστ- και εξακολουθεί να πηγαίνει σε φουάρ αναζητώντας αντικείμενα τέχνης. Πρόσφατα, μάλιστα, πρόσθεσε στη συλλογή άλλα 50 έργα, μεταξύ των οποίων και ένας πίνακας του Ιάπωνα εικαστικού Τακάσι Μουρακάμι.
Μέχρι την τελευταία στιγμή τοποθετούνται τα 250 έργα της εναρκτήριας έκθεσης, η οποία στήνεται κυρίως με χρονολογικά κριτήρια. Περιέχει τις δημιουργίες 60 καλλιτεχνών, ανάμεσά τους των Τζόζεφ Μπόις, Τζάσπερ Τζονς, Σίντι Σέρμαν, Αντι Γουόρχολ. «O κόσμος θα μπορεί να ρίχνει ματιές στη συλλογή, δεν θα βλέπει μόνο τις στημένες εκθέσεις», τόνισε η διευθύντρια Joanne Heyley στους L.A. Times. Η 50χρονη ιστορικός τέχνης διαχειρίζεται τη συλλογή των Broad επί 20 χρόνια. «Θα συνεχίζουμε να δανείζουμε έργα όσο περισσότερο γίνεται, αλλά τώρα, για πρώτη φορά, έχουμε υποχρέωση απέναντι στο δικό μας κοινό», δήλωσε η κ. Heyley. To Broad Museum δεν μοιάζει με άλλα του είδους. ∆εν έχει διοικητικό συμβούλιο ούτε έχει ανάγκη από χορηγούς. «Το μουσείο αυτό δεν σχεδιάστηκε για να γίνει… μπιζουτιέρα», υπογράμμισε η διευθύντρια στους New York Times. «Θα είναι ένα ίδρυμα που θα υπηρετεί το κοινό».