Πρόταση καθιέρωσης ενιαίου τρόπου υπολογισμού της σύνταξης, κύριας και επικουρικής, για όλους τους ασφαλισμένους πριν από το 1993, αντίστοιχου εκείνου που ισχύει για τους νέους ασφαλισμένους, καθώς και μειώσεις στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις εφόσον δεν αντιστοιχούν στις εισφορές που έχουν πληρωθεί, βρίσκεται ήδη στα χέρια της 12μελούς Επιτροπής Σοφών για το ασφαλιστικό.
Με στόχο την ουσιαστική ενοποίηση των καθεστώτων κοινωνικής ασφάλισης, που στην περίπτωση της επικουρικής θα δώσει λύση και στο θέμα της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, προτείνεται μεταξύ άλλων ο επανακαθορισμός των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, με περικοπές όχι σε όλες τις συντάξεις του ΕΤΕΑ, αλλά σε αυτές που λαμβάνουν κάποιες ομάδες προνομιακά, βαρύνοντας το σύνολο των συνταξιούχων.
Κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της επιτροπής που έχει συσταθεί για το ασφαλιστικό, συζητήθηκαν οι προτάσεις που θα οδηγήσουν στη βελτίωση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, ανεξάρτητα από το ποιο σενάριο νέας αρχιτεκτονικής θα επιλεγεί από τα συνολικά 4 που ήδη έχουν κατατεθεί. Οι προτάσεις αυτές αφορούσαν στην απλοποίηση της λειτουργίας του συστήματος και κρίθηκαν χρήσιμες ανεξαρτήτως του νέου μοντέλου που θα εφαρμοστεί στους νέους ασφαλισμένους. Αφορούν κυρίως στους παλαιούς, πριν από το 1993, ασφαλισμένους, για τους οποίους ακόμη και σήμερα ισχύουν διαφορετικά και πολλές φορές προνομιακά καθεστώτα, ακόμη και σε ταμεία που έχουν συγχωνευθεί εδώ και χρόνια.
Βάσει των προτάσεων που συζητήθηκαν στην επιτροπή, για τις μεν εισφορές προκρίνεται η θεσμοθέτηση ενιαίων ποσοστών εισφορών και βάσης υπολογισμού για τους παλαιούς και νέους ασφαλισμένους, τόσο για την κύρια όσο και για την επικουρική σύνταξη, καθώς και για τις παροχές εφάπαξ, με μόνη ίσως διάκριση αυτή σε μισθωτούς και αυτοτελώς απασχολουμένους. Επίσης, προτείνεται η δήλωση των ασφαλιστικών εισφορών μέσω Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων, όπως γίνεται στο ΙΚΑ, για το σύνολο των ασφαλισμένων, είτε είναι μισθωτοί είτε αυτοτελώς απασχολούμενοι.
«Σκληρότερες» είναι οι προτάσεις που αφορούν στις ενιαίες παροχές, καθώς προκρίνεται, στο πλαίσιο της αποκατάστασης της αλληλεγγύης μεταξύ των παλαιών αλλά και μεταξύ παλαιών και νέων ασφαλισμένων, η καθιέρωση ενιαίου τόπου υπολογισμού της σύνταξης που οδηγεί σε σίγουρες μειώσεις συντάξεων για μια σειρά ασφαλισμένων έως το 1992 (για πρώτη φορά) που μπορούν ακόμη και σήμερα να συνταξιοδοτηθούν με ευνοϊκότερους όρους. Στην πράξη, προτείνεται η επέκταση του ενιαίου τρόπου υπολογισμού της κύριας και επικουρικής σύνταξης που προβλέπεται από τον νόμο 2084/1992 (γνωστού και ως νόμου Σιούφα) και στους παλαιούς ασφαλισμένους. Παράλληλα, προκρίνεται η λύση της κατάργησης των κατώτατων ορίων στις επικουρικές συντάξεις ή η επέκταση και στους παλαιούς ασφαλισμένους της ρύθμισης του Ν.2084/1992 για τους νέους, στους οποίους χορηγείται κατώτατη επικουρική σύνταξη μόνο στις περιπτώσεις αναπηρίας.
Λύση για τις επικουρικές
Με αφορμή την περίπτωση του ΕΤΕΑ, του υπερεπικουρικού που δημιουργήθηκε από τις ενοποιήσεις όλων των άλλων επικουρικών σε αυτό του ΙΚΑ, εμπειρογνώμονες που συμμετέχουν στην επιτροπή έχουν καταθέσει πρόταση, βάσει της οποίας θα πρέπει να επανακαθοριστούν και οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, καθώς διαπιστώνεται ότι κάποιες δεν δικαιολογούνται με βάση τις εισφορές που έχουν καταβληθεί. Η πρόταση αυτή, μάλιστα, «ακουμπάει» τόσο στην πρόβλεψη του Μνημονίου για εναρμόνιση εισφορών – παροχών, όσο και στο θέμα της μη εφαρμογής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά, καθώς θεωρείται ότι σήμερα, το τίμημα της μη περικοπής των προνομιακών επικουρικών συντάξεων του ΕΤΕΑ το πληρώνει το σύνολο των συνταξιούχων που έχουν ενταχθεί στο υπερεπικουρικό, με οριζόντιες μειώσεις στις συντάξεις. Σύμφωνα μάλιστα με κάποιες εισηγήσεις, οι περικοπές θα πρέπει να γίνουν όχι με δημοσιονομικά κριτήρια, αλλά βάσει του χρόνου ασφάλισης και των εισφορών που έχουν καταβληθεί και με αναφορά στον ενιαίο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων που θα έχει θεσπιστεί. Ετσι, θα επιτευχθεί και η εναρμόνιση των παροχών μεταξύ των ήδη και των μελλοντικών συνταξιούχων.
Κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της επιτροπής, συζητήθηκαν επίσης μέτρα για τη βελτίωση είσπραξης των εισφορών αλλά και βελτίωσης της λειτουργίας των ταμείων, ενώ τις θέσεις του για το ασφαλιστικό κλήθηκε να παρουσιάσει και ο Πλάτων Τήνιος.
Η επόμενη συνεδρίαση θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Δευτέρα, ενώ μέχρι τις 10 Οκτωβρίου εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί άλλη μία συνεδρίαση προκειμένου η επιτροπή να ολοκληρώσει το έργο της, παρουσιάζοντας ένα πόρισμα με τις 4 προτάσεις για τη νέα δομή του συστήματος, αλλά και τις προτάσεις για τη μεταβατική περίοδο, ίσως μία από τις πλέον δύσκολες φάσεις της μεταρρύθμισης, καθώς θα πρέπει να μετρηθεί το δημοσιονομικό κόστος της μετάβασης.