Τα γεωπολιτικά παιχνίδια θέλουν πάντοτε προσοχή. Ο πρωθυπουργός δοκίμασε να τα παίξει τους πρώτους επτά μήνες και γεγονός είναι ότι δεν του βγήκαν. Τώρα επιχειρεί να τα ξαναπαίξει. Η αλήθεια είναι πως υπάρχουν ορισμένα νέα δεδομένα.
Το βασικότερο είναι η κρίση της ανεξέλεγκτης ροής προσφύγων και μεταναστών προς την Ευρώπη. Αυτή η κρίση θα κυριαρχήσει για πολλούς μήνες, αν όχι χρόνια, στην ευρωπαϊκή επικαιρότητα και θα δοκιμάσει τις αντοχές της καγκελαρίου και της Ε.Ε. στο σύνολό της. Οι γνώμες για το πώς θα επηρεάσει την Ελλάδα διίστανται. Οι αισιόδοξοι θεωρούν πως η κ. Μέρκελ θα θελήσει να σιγουρευθεί ότι δεν θα ανακύψει πάλι ελληνικό ζήτημα μέσα στο 2016. Και αυτό γιατί ο συνδυασμός της προσφυγικής κρίσης και του δημοψηφίσματος στη Βρετανία μπορεί να προκαλέσει την τέλεια καταιγίδα. Πρόβλεψή τους, λοιπόν, είναι ότι η Γερμανία θα κάνει τα… στραβά μάτια ως προς την πλήρη υλοποίηση του τρίτου μνημονίου. Οπως πάντα υπάρχουν και οι απαισιόδοξοι. Βλέπουν πως αρχίζει η φθίνουσα πορεία της κ. Μέρκελ, η οποία δεν θα θελήσει να ξοδέψει άλλο πολιτικό κεφάλαιο για την Ελλάδα. Πιο πιθανό σενάριο κατ’ αυτούς είναι να υιοθετήσει την άποψη «αρκετά κάναμε για τους Ελληνες, τώρα έχουμε το μείζον ζήτημα των προσφύγων».
Ο κ. Τσίπρας έχει αυτήν τη στιγμή ως βασικό σύμμαχο και «πλασιέ» στην Ευρώπη τον πρόεδρο Ολάντ. Το Παρίσι έχει βοηθήσει πολύ στη δημιουργία ενός αφηγήματος, το οποίο φέρει τον Ελληνα πρωθυπουργό αποφασισμένο να γίνει ένας μετριοπαθής σοσιαλδημοκράτης που θα τηρήσει τις μνημονιακές δεσμεύσεις και θα προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις και ιδιωτικοποιήσεις. Η σύμπλευση με τον κ. Τσίπρα και η ελεγχόμενη αντιπαράθεση με το Βερολίνο έχει βοηθήσει πολιτικά και εσωκομματικά τον Φρανσουά Ολάντ. Οι Γάλλοι συνομιλητές της κυβέρνησης κάνουν όμως πάντοτε δύο καίριες παρατηρήσεις. Ούτε το Παρίσι ούτε οι Βρυξέλλες θα μπορέσουν να «διασώσουν» την Ελλάδα αν ο κ. Τσίπρας αρχίσει να μιλά για επαναδιαπραγμάτευση ή να καθυστερεί την υλοποίηση της συμφωνίας. Ο κ. Σόιμπλε και οι λοιποί σκληροί θα περιμένουν στη γωνία και αυτό το επισημαίνουν συστηματικά οι Γάλλοι. Η δεύτερη παρατήρηση έχει να κάνει με το αμερικανικό χαρτί που παίζει ο κ. Τσίπρας. Το πόσο εμφανώς –αν όχι απρόσεκτα– το κάνει, ενοχλεί βαθύτατα τόσο το Παρίσι όσο και το Βερολίνο. Θα χρειασθεί μεγάλη προσοχή για να μη γίνει μπούμερανγκ όταν αρχίσουν οι δυσκολίες, οι γκρίνιες και το δράμα στην τελική φάση της διαπραγμάτευσης για την αξιολόγηση και το χρέος.
Το αμερικανικό χαρτί είναι άλλωστε αξιόλογο, αλλά δεν «τρώγεται» και δεν εξαργυρώνεται με απτό τρόπο. Τι εννοώ; Οι ΗΠΑ δεν είναι μία χώρα που έχουν δανείσει ή θα δανείσουν την Ελλάδα, ούτε και μπορούν να μειώσουν το ελληνικό χρέος προς τρίτους… Μπορούν να πιέσουν εντός του ΔΝΤ και να συμβουλεύσουν τους Γερμανούς, αλλά ώς εκεί. Επίσης στο Οβάλ Γραφείο δεν υπάρχει κάποιο κουμπί που το πατά ο πρόεδρος και ρέουν οι επενδύσεις προς την Ελλάδα. Γεωπολιτικά η αμερικανική στήριξη είναι κρίσιμη, αρκεί η Αθήνα να μπορεί να ανταποκριθεί στις στρατηγικές και επιχειρησιακές απαιτήσεις της Ουάσιγκτον που θα κλιμακώνονται.
Θέλουν συνεπώς μεγάλη προσοχή οι κινήσεις στη σκακιέρα, όπως έδειξαν οι χαμένοι μήνες της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα. Είναι εύκολο να λες ότι θα παίξω το ρώσικο χαρτί και θα τρομάξουν οι Ευρωπαίοι ή οι Αμερικανοί. Ακούγεται ιδιαιτέρως ελκυστικό να θεωρείς ότι θα κάνεις μία συμμαχία με τους Αμερικανούς εναντίον των Γερμανών. Ολα αυτά όμως τα εγκεφαλικά κατασκευάσματα καταρρέουν πολύ γρήγορα, γιατί η σκληρή πραγματικότητα δεν έχει τίποτα να κάνει με μία παρτίδα STRATEGO.