Τυπικά, επρόκειτο για λάθος (οφειλόμενο μάλλον σε απειρία) του νέου προέδρου της Βουλής το ότι, τις τελευταίες ώρες της προχθεσινής συνεδρίασης, παρέλασε από το βήμα της Βουλής μια σειρά υπουργών της κυβέρνησης, χωρίς να παρεμβάλλεται καθόλου αντίλογος από την αντιπολίτευση. Εμένα, πάντως, αυτό δεν με ενόχλησε καθόλου. Αντιθέτως, με διευκόλυνε να μη χάσω κανέναν από τους ομιλητές που ενδιαφερόμουν να παρακολουθήσω. (Οπότε εξακολουθώ να αγαπώ και να στηρίζω πρόεδρο Πόρκυ.)
Λίγα λόγια, τώρα, για τον καθένα από εκείνους που ξεχώρισα.
Κοτζιάς. Ο Χριστός και η Παναγία!… Δεν θα τον πλησίαζα πιο κοντά από τα δύο μέτρα και μόνο εφόσον στον χώρο υπήρχαν τουλάχιστον άλλοι δέκα άνθρωποι (ουδέτεροι, όχι δικοί του) και έπιπλα (για να αμυνθώ). Μου παγώνει το αίμα η λάμψη στο μάτι. Ανέβαινε στο βήμα για να μιλήσει και το ματάκι γυάλιζε, όπως του λαίμαργου παιδιού που βλέπει μπροστά του το αγαπημένο του γλυκό.
Φλαμπουράρης. Μου θύμιζε παππούλη ο οποίος βγαίνει να μιλήσει στην τηλεόραση και έχει τρομερό τρακ, αλλά όσο περνά η ώρα τού αρέσει όλο και περισσότερο η εμπειρία, παρότι εξακολουθεί να τον συγκλονίζει πάντα το ίδιο τρακ. Ισως γι’ αυτό διαισθάνθηκα ένα κλίμα συμπάθειας και αγωνίας στα έδρανα – όπως, λ.χ., όταν βλέπεις έναν φημισμένο χορευτή στα 80 του να ξαναχορεύει κλακέτες μπροστά σε κοινό και η συμπάθεια που νιώθεις γι’ αυτόν σε κάνει να αγωνιάς μήπως πέσει. Πώς ήταν… Κλασικός· δηλαδή, τραγικός. Γνήσιος Φλαμπουράρης. Ανά δύο λέξεις η μία ήταν λάθος, εξαιτίας του τρακ και, επίσης, δεν ξεκόλλαγε από το βήμα παρά τα παρακάλια του προέδρου. Απολαυστικός όταν σάλιωνε το δάκτυλο για να γυρίσει σελίδα. Υψωνε το δάκτυλο τεντωμένο μέχρι το στόμα, έβγαζε –όσο πατάει η γάτα– τη γλωσσίτσα και, χλουπ, το σάλιωνε. Φανερό, πάντως, ότι έχει πείρα από οικοδομή…
Κουρουμπλής. Θεατρικά μιλώντας, είναι συγκλονιστικός ως μορφή. Θυμίζει φυσιογνωμία από παράσταση αρχαίας τραγωδίας με τον ερασιτεχνικό θίασο των υπαλλήλων, ας πούμε, της Nομαρχίας Θεσσαλονίκης επί Ψωμιάδη. Αλλά και ως ομιλητής είναι συγκλονιστικός. Το ρήμα «φωνάζει», για την περίπτωσή του είναι ακατάλληλο. Αυτός γκαρίζει στεντορείως και σχεδόν όλη η ομιλία του μένει στο ίδιο επίπεδο έντασης – εννοώ, σε ξεκουφαίνει. Ο δε λόγος του απαράμιλλο αμάλγαμα παλαιοπασοκικού στόμφου και λυρισμού. Ζήτησε, φέρ’ ειπείν, την «επαναθεσμοποίηση των θεσμών». Επίσης, κάλεσε να αναβλύσουν «τα θερμογόνα ιαματικά κοιτάσματα που έχει ο Ελληνας στις ψυχές των Ελλήνων»! (Ούτε ο Ξυδάκης να ήταν…) Εντυπωσιακό, τέλος, το κλείσιμο της ομιλίας του: απροειδοποίητα, πέφτει απότομα η ένταση της φωνής, λέει «ευχαριστώ», και αυτό ήταν. Κατά κάποιον τρόπο, θυμίζει τενόρο που ερμηνεύει άρια…
Συμπέρασμα. Θα περάσουμε δύσκολες ώρες, αλλά, για να θυμηθούμε τον Κάμερον, μας περιμένουν τουλάχιστον «συγκινήσεις»…
Μεγάλες αλήθειες
Το καλύτερο, βέβαια, για όλους μας θα ήταν να κλείσει ο τηλεοπτικός σταθμός της Βουλής. Αλλά επειδή αυτό δεν γίνεται, τώρα που μάλλον πρέπει να αναπροσαρμόσει το πρόγραμμά του, έχω μια ιδέα για εκπομπή που είναι και πάμφθηνη παραγωγή. Θα λέγεται «Μεγάλες αλήθειες με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο» και, απλώς, θα αναμεταδίδει τις ομιλίες του υπουργού.
Γιατί; Διότι έχουν, κατ’ αρχάς, τη γενική χρησιμότητά τους· π.χ., ως ασκήσεις του μυαλού για την πρόληψη του Αλτσχάιμερ, καθώς ο ακροατής προσπαθεί να ερμηνεύσει τους γρίφους που κατασκευάζει με τη γλώσσα ο Τσακαλώτος, χάρη στην πρωτότυπη χρήση εκ μέρους του της ασυνταξίας και της ασυναρτησίας. Επίσης, όμως, περιέχουν και «μεγάλες αλήθειες»! Οπως στις προγραμματικές, όταν είπε ότι στη ζωή δεν μπορείς να τα πετυχαίνεις όλα και γι’ αυτό πρέπει να ιεραρχείς τις προτεραιότητες. (Το διετύπωσε με τον απαράμιλλο τρόπο του, βέβαια, αλλά αυτό ήταν που ήθελε να πει.)
Από την πλευρά σας, θα μου πείτε το εξής και, εν μέρει, θα έχετε δίκιο: «Σιγά τη μεγάλη αλήθεια! Ποιος δεν το ξέρει αυτό;». Και όμως, είναι πολλοί· στην Ελλάδα, δε, να σας θυμίσω ότι είναι η πλειοψηφία και έχουν τη δική τους κυβέρνηση… Και δεν σταματάμε εδώ. Στα λόγια του ανακαλύπτουμε μία ακόμη αλήθεια για το είδος στο οποίο ανήκει ο Ευ. Τσακαλώτος, δηλαδή τον αριστερό άνθρωπο. Την ανακαλύπτουμε στην παρενθετική φράση «όπως ξέρετε όσοι έχετε παιδιά στην εφηβεία», την οποία έχωσε ενδιαμέσως για να ζωντανέψει τον λόγο του. Μας λέει, ουσιαστικά, ότι ο αριστερός είναι ένας άνθρωπος που μένει προσκολλημένος στην εφηβεία του και τις ορμές της, διότι μόνο όταν βλέπει την εφηβεία στο παιδί του συνειδητοποιεί ότι στη ζωή δεν μπορείς να τα έχεις όλα. Το συνειδητοποιεί, δε, για το παιδί του – όχι για τον ίδιο…
Ενας μεγάλος
Ανοιξα τον Economist και μου ήρθε ο νταμπλάς… Αλίμονο, ο μεγάλος Λώρενς «Γιόγκι» Μπέρρα απεβίωσε σε ηλικία 90 ετών. Ο Μπέρρα υπήρξε θρυλική μορφή του μπέιζμπολ και της νεοϋορκέζικης ομάδας των «Γιάνκις», οι ειδικοί μάλιστα λένε ότι ήταν ίσως ο δεύτερος καλύτερος παίκτης όλων των εποχών, μετά τον Τζο Ντιμάτζιο. Στην ιστορία του πνεύματος, όμως, πέρασε χάρη στην –ας μου επιτραπεί το οξύμωρο– χαρισματική ηλιθιότητά του, η οποία εκφραζόταν με μνημειώδεις αποφθεγματικές ρήσεις, κατά κανόνα αριστουργήματα ταυτολογίας. Σε αυτόν οφείλουμε, π.χ., το υπέροχο «όταν ο δρόμος σου φτάσει σε διχάλα, ακολούθησέ την». Σε αυτόν οφείλουμε, επίσης, το επίκαιρο, λόγω προεκλογικής περιόδου στη Ν.Δ., «πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός όταν δεν ξέρεις πού πηγαίνεις, γιατί μπορεί να μη φτάσεις ποτέ εκεί». Αιώνια του η μνήμη…