Ενας ισχυρός σύνδεσμος των προσφύγων με τις κοινωνίες στις οποίες έχουν καταφύγει είναι τα ίδια τους τα παιδιά, αφού αυτά μαθαίνουν γρηγορότερα τη γλώσσα και, λίγους μήνες μετά την άφιξή τους, μπορούν ήδη να συνοδεύσουν τους συγγενείς τους, μεταφράζοντας στο φαρμακείο, στον γιατρό, στις συναλλαγές με τις κρατικές υπηρεσίες.
Τα μικρά θαύματα παιδιών που φθάνουν, κουβαλώντας δύσκολες, αν όχι τραυματικές εμπειρίες και σύντομα μπορούν να διεκδικήσουν ένα διαφορετικό μέλλον, δεν είναι εφικτά χωρίς δασκάλους. Στη χώρα που υποδέχεται τον μεγαλύτερο όγκο προσφύγων, τη Γερμανία, η ειδικότητα του δασκάλου που διδάσκει γερμανικά ως δεύτερη γλώσσα είναι περιζήτητη, καθώς ο αριθμός των ξενόγλωσσων παιδιών που έφθασαν στη χώρα το 2014 (100.000) αναμένεται να διπλασιαστεί ή και να τριπλασιαστεί.
Η Γερμανία απαντά στην προσφυγική κρίση πολλαπλασιάζοντας τις ειδικές τάξεις ένταξης, οι οποίες π.χ. στο κρατίδιο της Σαξονίας έγιναν 260 από 11, ενώ στο Βερολίνο έφθασαν τις 400 και στη Βαυαρία τις 470.
Ενώ πολλά σχολεία προσπαθούν να βρουν τρόπους να εντάξουν τα παιδιά αυτά, στο χωριό Γκόλτσοφ του Βρανδεμβούργου, τα έξι προσφυγόπουλα από τη Συρία κυριολεκτικά διέσωσαν το σχολείο από το κλείσιμο. Ο δήμαρχος του χωριού, το οποίο έχει 850 κατοίκους, διαπίστωσε τον Μάιο ότι οι εγγραφές στο δημοτικό ήταν μόλις 14, μία λιγότερη από το ελάχιστο που απαιτείται για τη λειτουργία του σχολείου.
Ο δήμαρχος έσπευσε στο πλησιέστερο κέντρο υποδοχής προσφύγων και εξασφάλισε τη μετεγκατάσταση στο χωριό δύο οικογενειών με έξι παιδιά, που ξεκίνησαν από τον Σεπτέμβριο τη φοίτησή τους. Τα τρία πηγαίνουν στην πρώτη δημοτικού, αν και είναι κάπως μεγαλύτερα, ενώ ο πατέρας του μοναδικού συμμαθητή τους στην πρώτη τάξη έκανε τατουάζ με τις λέξεις «Blut, Ehre» (αίμα, τιμή). Ο δάσκαλος του σχολείου, που είχε μαθητή τον συγκεκριμένο πατέρα, διαβεβαιώνει ότι είναι λιγότερο απειλητικός από όσο φαίνεται, ενώ η τοπική κοινωνία έχει αγκαλιάσει τις οικογένειες, προσφέροντάς τους ό,τι χρειάζονται για να στήσουν τα νοικοκυριά τους.
Η ιστορία του Γκόλτσοφ είναι ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί σε πολλές γερμανικές κωμοπόλεις, στις οποίες δεν υπάρχει κυριολεκτικά τίποτα – ούτε μαγαζιά, ούτε ταβέρνες, ούτε μπιραρίες, ούτε θέσεις εργασίας. Οταν στις πόλεις αυτές φύγει και το σχολείο, μένει ο αργός θάνατος. Η έλευση προσφύγων στο υπόβαθρο αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί με χαρά αλλά και με μεγάλη εχθρότητα, όπως έχει φανεί κατ’ επανάληψη τον τελευταίο καιρό, ιδίως στην πρώην ανατολική Γερμανία.