ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Σε παζάρι ανταλλαγμάτων μεταξύ των ηγετών της Ε.Ε. και της Τουρκίας εξελισσόταν μέχρι αργά χθες το βράδυ η Σύνοδος Κορυφής, η δεύτερη σε λιγότερο από ένα μήνα για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Με την Τουρκία να είναι η βασική χώρα από την οποία περνάει ο μεγαλύτερος όγκος μεταναστών προς την Ευρώπη –450.000 πρόσφυγες βρέθηκαν σε κράτη-μέλη μέσω Ελλάδας και Τουρκίας το τελευταίο έτος– είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η Ε.Ε. πρέπει να δώσει σημαντικά ανταλλάγματα για τη συγκράτηση των προσφύγων επί τουρκικού εδάφους.
«Είναι η πρώτη φορά που οι Τούρκοι μπορούν να ασκήσουν πραγματική πίεση στην Ευρώπη και να πάρουν ανταλλάγματα που για χρόνια ζητούν από τους Ευρωπαίους ηγέτες», λέει διπλωματική πηγή στην «Κ». Σύμφωνα με το προσχέδιο του σχεδίου δράσης Ε.Ε. – Τουρκίας, που συμφωνήθηκε προχθές μεταξύ Αγκυρας και Κομισιόν και έπρεπε να πάρει το «πράσινο φως» κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής, η Τουρκία ζητεί την απελευθέρωση της διαδικασίας χορήγησης βίζας. Επιπλέον, η Αγκυρα ζητεί την ενίσχυση της χρηματοδότησης για τους πρόσφυγες στα 3 δισ. ευρώ, καθώς και το άνοιγμα των κεφαλαίων της ενταξιακής διαδικασίας, που έχουν παγώσει.
Σε αντάλλαγμα, οι Τούρκοι, εκτός από την επιτάχυνση της επανεισδοχής των μεταναστών που δεν προκρίνονται για άσυλο, θα πρέπει να προσφέρουν άδειες εργασίας σε Σύρους πρόσφυγες στο έδαφός τους και να ενισχύσουν τη φύλαξη των συνόρων. Αυτό θα γίνει σε συνεργασία με τη Frontex αλλά και με τις ελληνικές και βουλγαρικές αρχές. Αναφορά σε κοινές περιπολίες Ελλάδας – Τουρκίας δεν αναμενόταν να υπάρξει. Σύμφωνα με το προσχέδιο των συμπερασμάτων που δόθηκε στην «Κ», οι ηγέτες της Ε.Ε. θα κληθούν να χρησιμοποιήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη Frontex αλλά και τις ομάδες ταχείας επέμβασης, ενώ αναμένεται να συζητηθεί η μετεξέλιξή τους σε ενιαία δομή.
Τα κράτη-μέλη θα κληθούν να στείλουν εξειδικευμένο προσωπικό που θα στελεχώσει τη Frontex και τα σχεδιαζόμενα hotspots, κάτι το οποίο έχει γίνει πολύ περιορισμένα μέχρι αυτή τη στιγμή.
Διπλωματική πηγή ανέφερε στην «Κ» ότι τα «δώρα» που θα δοθούν στην Τουρκία είναι πιο «δύσπεπτα» για ορισμένα κράτη-μέλη. Συγκεκριμένα, το άνοιγμα της διαδικασίας της βίζας μένει να εγκριθεί, καθώς η Τουρκία αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Ο πρόεδρος Ερντογάν, όμως, επιθυμεί την προώθηση του συγκεκριμένου ζητήματος εντός του 2016, κάτι που πιθανόν να πετύχει στη Σύνοδο.
Το αίτημα της Αγκυρας που αναμένεται να προκαλέσει τις εντονότερες αντιδράσεις από μέρους της Λευκωσίας είναι το άνοιγμα των παγωμένων διαπραγματευτικών κεφαλαίων της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας.
Αυτά αφορούν τη δικαιοσύνη και το κεφάλαιο των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Η Λευκωσία επιθυμεί τα ανταλλάγματα, που ενδεχομένως δοθούν στην Τουρκία για τη συνεργασία της στο μεταναστευτικό, να μην είναι υπερβολικά και να μην επηρεάσουν τους κεντρικούς διαπραγματευτικούς άξονες.
Ο κ. Τσίπρας, που χθες εκπροσωπούσε και τον απόντα από τη Σύνοδο Κύπριο πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη, τόνισε, σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, την αντίθεσή του στη σύνδεση της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας με το προσφυγικό πρόβλημα.
Ο κ. Τσίπρας έθεσε επίσης θέμα αναθεώρησης της συμφωνίας του Δουβλίνου, ώστε αυτή να λαμβάνει υπ’ όψιν τα προβλήματα των χωρών εισδοχής. Σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, ο Ελληνας πρωθυπουργός τόνισε επίσης ότι η Ελλάδα μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει αυξήσει σε 23.000 τις θέσεις υποδοχής προσφύγων, από τις 3.000 που είχε μέχρι πρόσφατα, προσθέτοντας και την ανάγκη για περαιτέρω χρηματοδότηση που μπορεί να φτάσει τα 450 εκατομμύρια.