Πριν από λίγο καιρό ο Γιάννης Ιντζές, πρόεδρος του ποντιακού συλλόγου «Οι Αργοναύτες» στο Waiblingen της Γερμανίας, έλαβε ένα παράξενο γράμμα. «Προερχόταν από την GEMA, τη γερμανική εταιρεία προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων που συνεργάζεται με την ελληνική ΑΕΠΙ. Μας ενημέρωνε, λοιπόν, ότι δεν πληρώσαμε πνευματικά δικαιώματα για τη μουσική σε δύο γιορτές που διοργάνωσε ο σύλλογος, η μια πέρυσι και η άλλη… πριν από 5 χρόνια. Τα έχασα! Δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι εμείς, που είμαστε ένας παραδοσιακός σύλλογος, θα έπρεπε να πληρώσουμε… για την παράδοσή μας!».
Το δικηγορικό γραφείο επέμεινε. «Στο τέλος μας ζήτησαν τη λίστα των τραγουδιών που είχαμε παίξει. Μα ποια λίστα να δώσουμε, με έξι ώρες “ζωντανή” μουσική; Είναι εντελώς παράλογο. Στο τέλος, φτιάξαμε έναν κατάλογο με παραδοσιακά ποντιακά τραγούδια και τους τον στείλαμε, για να μας πληροφορήσουν ότι κάποια από αυτά είναι κατοχυρωμένα και πρέπει να καταβάλλουμε δικαιώματα».
Ο σύλλογος αρνήθηκε να πληρώσει και έτσι την επόμενη Πέμπτη η υπόθεση εκδικάζεται στα τοπικά δικαστήρια. «Οταν έγινε γνωστή η υπόθεση, μας προσέγγισαν άλλοι δύο ποντιακοί σύλλογοι της Γερμανίας, που ήρθαν αντιμέτωποι με ανάλογες απαιτήσεις αλλά κέρδισαν δικαστικά. Ελπίζουμε ότι θα δικαιωθούμε και εμείς».
Η «κατοχύρωση» της παραδοσιακής μουσικής δεν είναι νέο πρόβλημα. «Ο σημερινός Πόντιος λυράρης και τραγουδιστής δεν μπορεί να ασχολείται πια με την ποντιακή παράδοση, αν δεν δοθεί μόνιμη λύση», παρατηρεί η διδάκτωρ Λαογραφίας Μυροφόρα Ευσταθιάδου, στο site e-pontos.gr. Οπως αναφέρει, στην Ελλάδα Πόντιοι καλλιτέχνες και σύλλογοι έχουν κερδίσει τρεις φορές δικαστικά την ΑΕΠΙ σε ανάλογες περιπτώσεις, αλλά τα προβλήματα επανέρχονται.
Η ΑΕΠΙ από την πλευρά της υποστηρίζει ότι το νόμισμα έχει δύο όψεις. «Πολλά τραγούδια από αυτά που θεωρεί ο κόσμος παραδοσιακά, δεν είναι», λέει ο κ. Γιώργος Μιζάλης, διευθυντής αρχείου της ΑΕΠΙ. «Η ανάμνηση από μόνη της δεν συνιστά επαρκές αποδεικτικό στοιχείο. Οταν κάποιος κάνει μια εκτέλεση ή διασκευή σε ένα τραγούδι, τότε αυτό το έργο εκπροσωπείται. Αυτό συμβαίνει συχνά με τα παραδοσιακά τραγούδια».