Ολική ανατροπή στην ασφάλιση των 1.300.000 συνταξιούχων ή ασφαλισμένων στον ΟΓΑ αγροτών αναμένεται να επιφέρει το σχέδιο που επεξεργάζονται στο υπουργείο Εργασίας για ουσιαστική κατάργηση του Ταμείου και ενσωμάτωσή του στον ενιαίο για όλους, μισθωτούς και αυτοαπασχολουμένους, φορέα ασφάλισης. Βάσει των μνημονιακών δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η κυβέρνηση, αλλά και των εισηγήσεων που φαίνεται πως αποδέχονται οι συναρμόδιες ηγεσίες των υπουργείων Εργασίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, οι εισφορές που καταβάλλουν σήμερα οι περίπου 620.000 ασφαλισμένοι για συντάξεις θα τριπλασιαστούν, φθάνοντας το 20% από 7% που είναι σήμερα, ενώ ο υπολογισμός θα γίνει επί του πραγματικού εισοδήματος και όχι του τεκμαρτού.
Η ελληνική πλευρά επιθυμεί η προσαρμογή να πραγματοποιηθεί μέσα στην επόμενη 5ετία, ενώ στο μνημόνιο υπάρχει πρόβλεψη για σταδιακή προσαρμογή, εντός 3 ετών. Βάσει των προωθούμενων αλλαγών, οι συνολικές εισφορές των αγροτών, ήτοι εισφορές για σύνταξη, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και παροχές Αγροτικής Εστίας, θα διπλασιαστούν στα χαμηλά εισοδήματα και θα αυξηθούν έως και κατά 130% στα υψηλά.
Στο πλαίσιο ολοκλήρωσης της μετάβασης σε ένα τυπικό ασφαλιστικό σύστημα εισφορών – παροχών, προωθείται επίσης η επιτάχυνση της μείωσης της βασικής σύνταξης από 4% σε 8% κατ’ έτος, από το 2016 έως το 2020. Σήμερα, οι αγρότες πληρώνουν 7% επί συγκεκριμένων τεκμαρτών εισοδηματικών κλιμακίων. Στην προωθούμενη μεταρρύθμιση, εξετάζεται η διατήρηση κάποιων κλιμακίων, σε συνάρτηση όμως με τα πραγματικά εισοδήματα των αγροτών και η αύξηση των εισφορών στο 20%, προκειμένου να εξισωθούν με τις εισφορές των υπολοίπων μισθωτών (ΙΚΑ). Να σημειωθεί ότι βάσει του ισχύοντος συστήματος, το 14% το καταβάλλει το κράτος. Το 3ο μνημόνιο, όμως, προβλέπει ότι οι εισφορές των αγροτών πρέπει να ακολουθήσουν το ΙΚΑ, με παράλληλη κατάργηση της επιπλέον κρατικής χρηματοδότησης που ξεπερνάει το 80% των ετήσιων δαπανών του ασφαλιστικού φορέα, ήτοι περίπου 3,5 δισ. ευρώ ετησίως. Βέβαια, η ένταξη των ήδη συνταξιούχων υπό την ομπρέλα του ενιαίου φορέα ασφάλισης ανοίγει την πόρτα για σημαντικές αυξήσεις στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις των 680.000 συνταξιούχων του Ταμείου, οι οποίοι εκτιμάται ότι λαμβάνουν κατά μέσον όρο βασική σύνταξη 330 ευρώ.
Βάσει του σχεδιασμού του υπουργείου Εργασίας, η εθνική σύνταξη για όλους θα καθοριστεί στα 384 ευρώ, ήτοι αύξηση 54 ευρώ τον μήνα. Μάλιστα, η συντριπτική πλειοψηφία των δικαιούχων βασικής σύνταξης του ΟΓΑ δεν έχει καταβάλει εισφορές. Μια τέτοια πιθανή εξέλιξη, βέβαια, θα οδηγήσει σε διεύρυνση του ελλείμματος κοινωνικής ασφάλισης και κατά συνέπεια σε μεγαλύτερες μειώσεις του «ανταποδοτικού» σκέλους των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, επιμερίζοντας το άνοιγμα, στο σύνολο των συνταξιούχων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκπρόσωποι των θεσμών δεν αποδέχθηκαν την αύξηση της βασικής σύνταξης για τους ήδη συνταξιούχους αγρότες, εκφράζοντας επιφυλάξεις και για το εάν τελικά θα πρέπει ο ΟΓΑ να ενταχθεί στον ενιαίο φορέα ασφάλισης.
Ενστάσεις έχουν ήδη αρχίσει και καταγράφονται και στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς πληθαίνουν οι βουλευτές από αγροτικές περιοχές που εκτιμούν ότι η επιβάρυνση των αγροτών, παράλληλα με τις προωθούμενες φορολογικές παρεμβάσεις, είναι τεράστια και θα οδηγήσει σε νέο κύκλο κινητοποιήσεων, που με τη σειρά τους θα επιτείνουν τους τριγμούς εντός του κυβερνητικού σχήματος.
Μάλιστα, επισημαίνεται πως η ένταξη των αγροτών στον ενιαίο φορέα και η διατήρηση του ΟΓΑ μόνο για τις προνοιακές παροχές θα οδηγήσει σε αύξηση των οργανωτικών και διοικητικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι αγρότες στην καθημερινότητά τους, ενώ σημειώνουν και τις ιδιαιτερότητες του επαγγέλματος, με τις μικρές οικογενειακές «επιχειρήσεις», όπου η σύζυγος και πολλές φορές και τα παιδιά δουλεύουν σε μικρές αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
Ειδικά δε, για το θέμα του τριπλασιασμού των εισφορών, επιστήμονες που γνωρίζουν καλά το ασφαλιστικό των αγροτών επισημαίνουν ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών, καθώς και η ανάπτυξη της «ανασφάλιστης εργασίας» κυρίως των μελών της αγροτικής οικογένειας.