Ο χρηματοδοτικός εφιάλτης από τη μία και η «σπατάλη» λόγω υπερσυνταγογράφησης φαρμάκων και εξετάσεων από την άλλη, σκάβουν τα θεμέλια του ΕΟΠΥΥ, ενός Οργανισμού που ξεκίνησε το 2012 ως η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στον χώρο της Υγείας μετά τη δημιουργία του ΕΣΥ, αλλά δεν έτυχε ποτέ της σωστής οικονομικής στήριξης.
Μόνο για το εννιάμηνο Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2015 τα ασφαλιστικά ταμεία χρωστούν από εισφορές υγείας ασφαλισμένων που έχουν εισπράξει, αλλά δεν έχουν αποδώσει στον ΕΟΠΥΥ, 951,2 εκατομμύρια ευρώ. Τα χρέη του ΙΚΑ ξεπερνούν το μισό δισ. ευρώ και ακολουθούν ο ΟΑΕΕ (318 εκατ. ευρώ), και ο ΟΓΑ (91,2 εκατ. ευρώ). Συνολικά η υστέρηση εισφορών του ΕΟΠΥΥ έχει φτάσει πλέον στα 1,653 δισ. ευρώ. Την ίδια στιγμή οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του ΕΟΠΥΥ προς γιατρούς, φαρμακεία, φαρμακευτικές εταιρείες, διαγνωστικά κέντρα, ιδιωτικές κλινικές κ.ά. ανέρχονται στα 1,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 40% είναι προς φαρμακευτικές εταιρείες που έχουν να πληρωθούν από το 2013.
Την ίδια στιγμή, ο ΕΟΠΥΥ καλείται να καλύψει έναν εξαιρετικά μεγάλο όγκο παροχών. «Μέρος του οποίου είναι καθαρά προϊόν σπατάλης και προκλητής ζήτησης. Ενα εκατομμύριο αξονικές τομογραφίες τον χρόνο και περισσότερες από μισό εκατομμύριο μαγνητικές τομογραφίες τον χρόνο δεν αντιστοιχούν στις ανάγκες του πληθυσμού» τόνισε χθες ο απερχόμενος πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ Δημήτρης Κοντός κατά τον απολογισμό του έργου του Οργανισμού για το διάστημα Ιούλιος 2013-Νοέμβριος 2015, που ο ίδιος βρέθηκε στο τιμόνι του. Το πιο χαρακτηριστικό ίσως στοιχείο αφορά τον αριθμό των συνταγών και συσκευασιών φαρμάκων που χορηγούνται στους ασφαλισμένους. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2013 συνταγογραφήθηκαν 197,2 εκατ. εμβαλάγια (κουτιά φαρμάκων)! Ο αριθμός τους μειώθηκε κατά 7%, ήτοι 15 εκατ. κουτιά φαρμάκων το 2014, πρώτη χρονιά που τέθηκε σε ισχύ το μέτρο του μηνιαίου ορίου δαπανών συνταγογράφησης των γιατρών ανάλογα με την ειδικότητά τους, την περιοχή τους και τον μήνα του έτους.
Εφέτος το μέτρο δεν ίσχυσε καθόλου για το πρώτο εξάμηνο του έτους, αφού η σχετική υπουργική απόφαση εκδόθηκε τον Ιούνιο και μάλιστα πρόσφατα αντικαταστάθηκε με άλλη. Το αποτέλεσμα ήταν άμεσο, αυξήθηκαν το πρώτο εξάμηνο κατά 7% οι συνταγές φαρμάκων και κατά 9% ο όγκος των φαρμάκων που χορηγήθηκε. Ειδικότερα, το πρώτο εξάμηνο του 2015 εκτελέστηκαν 33.653.084 συνταγές ασφαλισμένων έναντι 31.314.251 συνταγών που εκτελέστηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2014 (αύξηση 7%) και συνταγογραφήθηκαν 97.712.918 συσκευασίες φαρμάκων έναντι 89.630.219 το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι (αύξηση 9%). Ο κλειστός προϋπολογισμός της φαρμακευτικής δαπάνης παραμένει ωστόσο ο ίδιος: 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Η υπέρβαση από αυτόν τον στόχο για τους πρώτους μήνες του έτους έχει ήδη φτάσει τα 223,4 εκατομμύρια ευρώ.
Οπως ανέφερε χθες ο κ. Κοντός, «ο ΕΟΠΥΥ βρέθηκε εξαρχής σε μία δίνη συγκυριών, που δυσκόλεψαν την πορεία του. Η οικονομική λειτουργία του ΕΟΠΥΥ υπονομεύτηκε από τη γέννησή του. Το παράδοξο είναι ότι ξεκίνησε με έλλειμμα 2,5 δισ. ευρώ. Η χρηματοδότηση βαίνει μειούμενη. Οι αναταράξεις είναι συνεχείς». Ο απερχόμενος και μακροβιότερος πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ αναφέρθηκε σε παρεμβάσεις που έγιναν κατά τη θητεία του, μεταξύ των οποίων η θεσμοθέτηση εξάμηνων επαναλαμβανόμενων συνταγών, τα μητρώα συνταγών, οι κατευθυντήριες οδηγίες για προληπτικές εξετάσεις, η ηλεκτρονική συνταγογράφηση ιατροτεχνολογικών προϊόντων και η ανάπτυξη μιας σειράς «φίλτρων» για τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης, στάθηκε ωστόσο ιδιαίτερα στην ανάγκη εξασφάλισης της χρηματοδότησης του Οργανισμού. Χαιρέτησε μάλιστα τη σχετική αναφορά του αντικαταστάτη του Σωτήρη Μπερσίμη, λέκτορα Βιοστατιστικής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, ο διορισμός του οποίου στη θέση του προέδρου του ΕΟΠΥΥ εγκρίθηκε προχθές στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής.
Οπως είπε ο κ. Κοντός, η εξασφάλιση της χρηματοδότησης είναι κάτι που θα πρέπει να θέσει σε υψηλή προτεραιότητα η νέα διοίκηση. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι θα πρέπει να υποστηριχθεί ο ΕΟΠΥΥ με γιατρούς ελεγκτές, ώστε να πραγματοποιούν έναν real time έλεγχο των δαπανών και της συνταγογραφικής δραστηριότητας των γιατρών, αλλά και να προχωρήσει το έργο -είναι ήδη σε εξέλιξη- για την έκδοση της κάρτας ασφάλισης Υγείας του ασφαλισμένου, που όπως είπε «θα θωρακίσει» το σύστημα.