«Ρήτρα προαπαιτουμένων» θέτουν οι ξένοι επενδυτές για να συμμετάσχουν στις αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στα έγγραφα με τα οποία οι ξένοι επενδυτές δεσμεύονται για την απόκτηση των μετοχών περιλαμβάνεται ρήτρα υπαναχώρησης στην περίπτωση που δεν προηγηθεί η καταβολή της συμμετοχής του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Δηλαδή αν δεν διατεθούν στο ΤΧΣ τα 10 δισ. ευρώ που σήμερα είναι δεσμευμένα σε ειδικό λογαριασμό του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM), η αποδέσμευση των οποίων έχει συνδεθεί με την υλοποίηση των προαπαιτουμένων. Την περασμένη Τετάρτη, ο Ευρωπαίος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα δήλωσε ότι τα 10 δισ. για τις τράπεζες παραμένουν μεν διαθέσιμα, ωστόσο δεσμευμένα και συνδεδεμένα με το θέμα των προαπαιτουμένων. Με λίγα λόγια, αν το ζήτημα της αξιολόγησης δεν κλείσει θετικά σε εύλογο χρόνο ώστε να εγκριθεί η διάθεση της δόσης των 2 δισ. ευρώ και να μεταφερθούν τα 10 δισ. που είναι για τις τράπεζες από τον SSM στο ΤΧΣ, τότε υπάρχει κίνδυνος να τιναχθεί τον αέρα το εγχείρημα της ανακεφαλαιοποίησης. Υπενθυμίζεται ότι αν δεν ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση τη φετινή χρονιά και μετατεθεί για το 2016, τότε μπορεί να τεθεί εκ νέου το ζήτημα συμμετοχής των καταθέσεων («κούρεμα») στο κόστος διάσωσης των τραπεζών.
Μέρες του 2014
Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, το ενδιαφέρον των επενδυτών είναι πάρα πολύ μεγάλο και το κλίμα είναι τόσο θετικό που θυμίζει την άνοιξη του 2014, όταν οι τράπεζες προχώρησαν σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου άνω των 8 δισ. ευρώ, τις οποίες κάλυψαν σχεδόν αποκλειστικά ξένοι επενδυτές. Οι επιτελείς των τραπεζών αποδίδουν το αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον στις μεγάλες προσδοκίες για την ανάκαμψη της Ελλάδας έπειτα από 7 χρόνια βαθιάς ύφεσης. Οπως σημειώνουν μετά την υπογραφή του νέου μνημονίου, το οποίο στηρίζουν σχεδόν όλα τα κόμματα, έχει περιοριστεί δραστικά ο πολιτικός κίνδυνος και έτσι διαμορφώνονται οι συνθήκες για τη σταθεροποίηση της χώρας και την ανάκαμψη της οικονομίας. Επιπλέον, ισχυρό δέλεαρ αποτελούν οι πολύ χαμηλές αποτιμήσεις των τραπεζών. Με τις τραπεζικές μετοχές να υποχωρούν περίπου κατά 90% από την τιμή που πραγματοποιήθηκε η προηγούμενη ανακεφαλαιοποίηση την άνοιξη του 2014 και να βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, οι επενδυτές μπορούν να αναλάβουν τον έλεγχο του τραπεζικού συστήματος σε πολύ χαμηλές τιμές.
Σε εξέλιξη βρίσκεται η αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς και το βιβλίο προσφορών θα μείνει ανοιχτό και τη Δευτέρα 9 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με στελέχη του ομίλου, το ενδιαφέρον των επενδυτών είναι πολύ μεγάλο και προδικάζουν ότι θα συγκεντρωθούν τα 1,6 δισ. ευρώ που είναι απαραίτητα προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του βασικού σεναρίου του stress test.
Την Τρίτη 10 Νοεμβρίου θα «ανοίξει» το βιβλίο προσφορών της Eurobank η οποία θα αντλήσει το σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών. Μεθαύριο Δευτέρα θα ανακοινωθεί από τη διοίκηση της τράπεζας ότι στην αύξηση θα συμμετάσχει ομάδα στρατηγικών επενδυτών, με επικεφαλής τη Fairfax, η οποία θα δεσμευτεί ότι θα καλύψει ποσό 500 εκατ. ευρώ. Αμεσα θα ξεκινήσει και η διαδικασία της Apha Bank, η οποία επίσης στοχεύει να καλύψει το σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών που διαμορφώνονται σε 2,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων όμως ποσό ύψους 1,1 δισ. μπορεί να καλυφθεί από την πρόταση ανταλλαγής των ομολόγων με μετοχές. Σημειώνεται ότι η τράπεζα έχει αποπληρώσει ,τις προνομιούχες μετοχές και έτσι μετά την ανακεφαλαιοποίηση η συμμετοχή του ΤΧΣ θα περιοριστεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Τέλος, η Εθνική Τράπεζα περιμένει την απόφαση του SSΜ για το αν θα μειωθεί το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών μετά την απόφαση της τράπεζας να προχωρήσει στην πώληση της Finansbank. Σημειώνεται ότι η ΕΤΕ σχεδιάζει να αντλήσει τις ανάγκες του βασικού σεναρίου (1,6 δισ.) και εν συνεχεία την αποπληρωμή της συμμετοχής του ΤΧΣ μόλις ολοκληρωθεί η πώληση της Finansbank.
Αγκάθι τα «κόκκινα» δάνεια
Την εκτίμηση ότι η ανακεφαλαιοποίηση θα ενισχύσει ουσιαστικά την ανθεκτικότητα των εγχώριων τραπεζών, ωστόσο δεν αρκεί για να αποκατασταθεί η χρηματοοικονομική σταθερότητα, διατυπώνει σε ανάλυσή της η Fitch. Οπως τονίζει οι προοπτικές των ελληνικών τραπεζών θα παραμείνουν περιορισμένες έως ότου αντιμετωπιστούν τα βαθύτερα διαρθρωτικά προβλήματα, ειδικά στον τομέα των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οπως αναφέρει ο οίκος, το stress test δείχνει ότι οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες διακρατούν 112 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPE). Αυτό το ποσό αντιστοιχεί στο 63% του ΑΕΠ, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό, που καθιστά δύσκολη την ανάκτηση, ιδίως αν ληφθεί υπόψη η συνεχιζόμενη οικονομική ύφεση. Σύμφωνα με τη Fitch, τις δυνατότητες ανάκτησης οφειλών είναι πιθανό να βελτιώσουν οι προωθούμενες μεταρρυθμίσεις στο πτωχευτικό πλαίσιο.