Στο πρόσφατο παρελθόν και κατά τη διάρκεια της κρίσης, έχουν γραφτεί αρκετά άρθρα για το μοντέλο διακυβέρνησης της χώρας και τις βασικές λειτουργίες ενός μοντέρνου – δίκαιου κράτους.
Η οικονομική κρίση, πέρα από τα μεγάλα προβλήματα που δημιούργησε, έβγαλε στην επιφάνεια και πολλά άλλα προβλήματα ανισοτήτων και αδικιών, που αυτή τη στιγμή είναι μια μεγάλη ευκαιρία για να διορθωθούν.
Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν η σημερινή κυβέρνηση έχει την πολιτική βούληση και τη θέληση να τα επιλύσει.
Απλά εγχειρίδια διδασκαλίας του μάνατζμεντ μπορούν να μας διαφωτίσουν πώς πρέπει να λειτουργήσει ένα σύγχρονο και δίκαιο κράτος.
Στο άρθρο αυτό και σε σχέση με άρθρα μας στο παρελθόν, θα επιμείνουμε μόνο σε πέντε βασικές λειτουργίες που μπορούν άρδην να αλλάξουν τη λειτουργία του κράτους μας και να εκσυγχρονίσουν τη δημόσια διοίκηση.
1. Η εκάστοτε κυβέρνηση δεν πρέπει να θεωρεί ως «λάφυρο το κράτος» που πρέπει να το κατακτήσει δημιουργώντας κομματικό στρατό, αποσπασμένους δημόσιους υπαλλήλους σε υπουργεία και διορισμούς «ημετέρων» σε δημόσιες επιχειρήσεις μη ανταγωνιστικές και με καμία χρησιμότητα για τους Ελληνες πολίτες.
2. Κάθε υπουργείο θα διοικείται από υπουργό – αναπλ. υπουργό – υφυπουργό σχετικούς με το αντικείμενο του υπουργείου. Οι γραμματείς -γενικός, ειδικοί- θα επιλέγονται βάσει προσόντων και εμπειρίας σχετικής με το αντικείμενο του υπουργείου και για χρονικό διάστημα όχι μικρότερο της τριετίας. Στο τέλος του διαστήματος αυτού θα μπορούν να ελέγχονται με βάση το δίδυμο «στόχοι – επιτευχθέντα αποτελέσματα».
3. Οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων θα καθορίζονται με βάση τα προσόντα τους και την εμπειρία τους σε όλες τις βαθμίδες του Δημοσίου. Δεν είναι δυνατόν υπάλληλοι διαφόρων υπουργείων με τα ίδια προσόντα και έτη υπηρεσίας να έχουν διαφορετικούς μισθούς.
4. Σταθερό θεσμικό – οικονομικό και φορολογικό περιβάλλον για τον ιδιωτικό τομέα με έμφαση στην επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, με στόχο την ανάπτυξη νέων ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών που θα τονώσουν και την απασχόληση. Κανένα μοντέρνο κράτος δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς ισχυρό ιδιωτικό τομέα. Επιπλέον, οι ξένες επενδύσεις αναζητούν σταθερότητα και ασφάλεια για να έρθουν στη χώρα.
5. Γενναία χρηματοδότηση της παιδείας σε όλες τις βαθμίδες, αλλά κυρίως της τριτοβάθμιας.
Η γνώση είναι δύναμη και μπορεί να οδηγήσει τη χώρα μας σε μονοπάτια ανάπτυξης και γρήγορης εξόδου από την κρίση.
Η δημιουργία ερευνητικών πόρων με κατεύθυνση στα ΑΕΙ μπορεί να συγκρατήσει το ρεύμα των νέων επιστημόνων προς το εξωτερικό και να συνεισφέρει στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών οι οποίες μπορούν να φανούν χρήσιμες σε όλους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας.
* Ακαδημαϊκός, καθηγητής Χρηματοοικονομικής Πολυτεχνείου Κρήτης, Distinguished Research Professor, Audencia Nantes School of Management.