Tα έργα που εκτελούνται αυτή την περίοδο στην Εθνική Πινακοθήκη φιλοδοξούν να την κατατάξουν σε έναν από τους χώρους που θα κάνουν την Αθήνα να καμαρώνει για το νέο της πολιτιστικό πρόσωπο, το οποίο θα αρχίσει να αναδύεται από το 2017. Μαζί με την Εθνική Βιβλιοθήκη και την Εθνική Λυρική Σκηνή του Ιδρύματος Νιάρχου στο Δέλτα Φαλήρου, αλλά και το -γειτονικό της Πινακοθήκης- Μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή επί της οδού Ερατοσθένους στο Παγκράτι, αλλάζουν ξανά τον χάρτη, διευρύνοντας τα άκρα του.
Ομως η Πινακοθήκη έχει κομβική θέση, όχι μόνον εκ της γεωγραφικής της τοποθεσίας αλλά και επειδή το νέο της κέλυφος θα της δίνει ένα είδος πανεποπτείας στην πόλη. Και αυτό, διότι η πρόσοψή της θα είναι μια τεράστια (ναι, αυτοκαθαριζόμενη) γυάλινη επιφάνεια, που θα προσφέρει ένα είδος αμφίπλευρης διαφάνειας στους ορόφους της. Οι επισκέπτες θα βλέπουν τον Λυκαβηττό και τη θέα της πρωτεύουσας και οι περαστικοί θα έχουν οπτική πρόσβαση στα κλιμακοστάσια του μουσείου.
Ζητήσαμε από τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα να μας εξηγήσει ποια είναι η πορεία των εργασιών που επανεκκινήθηκαν πρόσφατα. Είχαν σταματήσει εξαιτίας του εντοπισμού υδάτων εκεί όπου γίνονταν οι εκσκαφές στο υπόγειο. Το πρόβλημα έχει αντιμετωπιστεί με αντλίες και μια συμπληρωματική μελέτη αλλά προκλήθηκε εμπλοκή με το θέμα της χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ και χρονική καθυστέρηση.
«Αν όλα πάνε καλά, μπορούμε να ελπίζουμε ότι μέσα στους πρώτους μήνες του 2017 θα έχουμε πια έτοιμο το κτίριο και μέσα σε λίγο καιρό θα μπορέσουμε να κάνουμε και τα επίσημα εγκαίνια», λέει η διευθύντριά του Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα και ομολογεί ότι ήδη έχει ετοιμάσει το σχέδιο για το πώς θα παρουσιάσει τη μόνιμη συλλογή εντός των νέων χώρων: «Από 480 έργα θα πάμε στα 800 και ήδη καταρτίζεται η μουσειολογική και μουσειογραφική μελέτη».
Ποιο θα είναι το καινούργιο αφήγημα; «Η μόνιμη έκθεση θα μοιάζει αρκετά με την παλαιότερη, με τη διαφορά ότι θα έχουμε κάποιες πρόσθετες ενότητες αλλά και πολύ πιο έντονη παρουσία σχεδίων και χαρακτικών σε ειδικούς χώρους με χαμηλό φωτισμό. Παραλλήλως, η διαδρομή θα συμπληρώνεται με την τεχνολογία που θα κάνει έντονη την παρουσία της μέσα στο μουσείο, προσφέροντας και εναλλακτικές πηγές παρουσίασης», τονίζει η κ. Μαρίνα Λαμπράκη.
Η είδηση που προέκυψε από τη συνομιλία μας πάντως αφορά την αίθουσα των περιοδικών εκθέσεων: «Στόχος μου είναι κάθε χρόνο να κάνουμε ένα αφιέρωμα σε κάποιο από τα μεγάλα μουσεία του εξωτερικού, όπως το “Ρέινα Σοφία” της Ισπανίας, το Ορσέ ή το Λούβρο του Παρισιού κ.ά.», οπότε η Αθήνα θα αντανακλά λίγη από τη λάμψη που διαθέτουν τα σπουδαία αυτά ιδρύματα. Οταν ολοκληρωθεί η επέκταση, η Πινακοθήκη θα έχει αποκτήσει βεστιάριο, εστιατόριο, αίθουσα για παιδικό εργαστήριο, διπλάσιους λειτουργικούς και εκθεσιακούς χώρους, βιβλιοθήκη μέσα από την εκσκαφή που δίνει δύο ορόφους στο υπόγειο και την προσθήκη ενός τρίτου ορόφου στο Β κτίριο επί της Μιχαλακοπούλου. Η εταιρεία που προχωράει το έργο ανέλαβε το 2012, και έναν χρόνο αργότερα η Πινακοθήκη μετακόμισε στην Εθνική Γλυπτοθήκη. Ο αρχικός προϋπολογισμός του έργου ήταν 32 εκατομμύρια μαζί με τη δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχου που έφτανε τα 13. «Δεδομένης της καθυστέρησης, το έργο εξασφάλισε μια “γέφυρα” ανάμεσα στο παλαιό ΕΣΠΑ και τους νέους πόρους που θα επιτρέψουν την αποπεράτωση», λέει η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα.