Τρία τινά μού έκαναν εντύπωση στην προχθεσινή πορεία της 17ης Νοεμβρίου. Πρώτον, οι αριθμοί. Οι διαδηλωτές ήσαν μόλις 15.000, εκ των οποίων οι 8.000 ήταν του ΠΑΜΕ (δηλαδή του ΚΚΕ), ενώ η δύναμη των αστυνομικών που είχαν κινητοποιηθεί έφθανε τις 6.000 άνδρες. Δεν θα ήταν σωστό, λοιπόν, να τους μετράμε και αυτούς στον συνολικό απολογισμό; Νομίζω πως ναι. Το σωστό θα ήταν εφεξής να τους προσθέτουμε και να λέμε, λ.χ., ότι στην προχθεσινή πορεία μετείχαν 15 + 6 χιλιάδες, δηλαδή 21.000 χιλιάδες, αφού και οι αστυνομικοί είναι πια μόνιμο στοιχείο της πορείας και, κατ’ αυτή την έννοια, μετέχουν στην πορεία. (Μη σας πω ότι χωρίς αυτούς δεν γίνεται να υπάρξει πορεία.)
Το δεύτερο ήταν τα συνθήματα ή, μάλλον, ένα από αυτά: «Αδέλφια ζείτε εσείς μας οδηγείτε». Το πρώτο σκέλος (αδέλφια ζείτε) είναι κοινός τόπος. Ναι, ζουν οι περισσότεροι, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι οι νεκροί ήσαν γύρω στους 20 και αρκετοί από αυτούς ήσαν άσχετοι που είχαν την ατυχία να σκοτωθούν στα πέριξ του Πολυτεχνείου από αδέσποτες. Το δεύτερος σκέλος (εσείς μας οδηγείτε) είναι εντελώς ψευδές. Διότι αυτοί που ζουν αποτελούν την πραγματική ιθύνουσα τάξη της χώρας εδώ και χρόνια. Είναι οικονομικά ευκατάστατοι, ζουν στα βόρεια προάστια, προτιμούν τα γερμανικά αυτοκίνητα και τα ιταλικά ρούχα, επισκέπτονται για αναψυχή τη Μύκονο ή, παλαιότερα, επί «αστακομακαρονάδας» τη Νέα Υόρκη για ψώνια. Επομένως, πώς οδηγούν και πού οδηγούν αυτούς που κραυγάζουν το σύνθημα;
Τρίτον, η σημαία. Δεν βλέπετε κάτι περίεργο σε αυτήν; Είναι πεντακάθαρη, θαρρείς ολοκαίνουργια. Τα χρώματά της φωτεινά, ενώ μετά από 42 χρόνια θα έπρεπε να έχουν ξεθωριάσει. Οι γκρίζοι λεκέδες (του αίματος, κατά την ιερά παράδοση) δεν ταιριάζουν με την κατάσταση της σημαίας, που δείχνει του κουτιού. Πώς εξηγείται αυτή η ανακολουθία; Να υποθέσω ότι ο χρόνος δεν αγγίζει τη σημαία, σεβόμενος την ιερότητά της; Μπορεί· τότε όμως γιατί ο χρόνος αγγίζει το αίμα των ηρώων που την έβαψε; Δεν τους καλύπτει αυτούς η ιερότητα; Αλλά εδώ σταματώ, γιατί μπαίνω σε θέματα πίστεως και, αν συνεχίσω, θα φτάσω να συγκρίνω τη σημαία με το λείψανο της Αγίας Βαρβάρας και δεν θα το ήθελα…
Το μυστήριο του «Ι.Κ.»
Από τα διάφορα που διάβασα το Σαββατοκύριακο περί «Ισλαμικού Κράτους» μακράν το καλύτερο είναι η εκτενής ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο New York Review of Books, στο τεύχος της 13ης Αυγούστου 2015. Το όνομα του συγγραφέα της δεν δημοσιεύεται, σύμφωνα με επιθυμία του ιδίου, όμως το περιοδικό διευκρινίζει ότι πρόκειται για πρόσωπο με μεγάλη πείρα στα θέματα της Μέσης Ανατολής, την οποία απέκτησε ως «αξιωματούχος νατοϊκής χώρας» ― αντιλαμβανόμαστε, δηλαδή, ότι αν δεν ήταν στη CIA, θα ήταν τουλάχιστον στη MI-6.
Ο ανώνυμος αναλυτής εξετάζει μία προς μία όλες τις θεωρίες και τις εξηγήσεις για την επιτυχία του «Ι.Κ.» (σημειωτέον ότι εφέτος εκδόθηκαν περί τα πέντε βιβλία για το «Ι.Κ.», όλα τους σοβαρά και αξιόλογα), για να καταλήξει στο βαθύτατα ανησυχητικό συμπέρασμα ότι δεν ξέρουμε τίποτα για το «Ι.Κ.». Παραθέτω τις δύο τελευταίες παραγράφους, για να πάρετε μια ιδέα:
«Οι διανοητές, τακτικιστές, στρατιωτικοί και ηγέτες του κινήματος που γνωρίζουμε ως “Ι.Κ.” δεν διακρίνονται για τη στρατηγική τους· οι πολιτικές τους είναι συχνά τυχάρπαστες, απερίσκεπτες, ακόμη και εξωφρενικές· ανεξαρτήτως του αν η διακυβέρνηση που ασκούν είναι επιδέξια, ή αναποτελεσματική, όπως υποστηρίζουν άλλοι, δεν παράγει ούτε οικονομική ανάπτυξη ούτε κοινωνική δικαιοσύνη. Η θεολογία, οι αρχές και η ηθική των ηγετών του “Ι.Κ.” δεν είναι ούτε στιβαρές ούτε υπερασπίσιμες. Το φτυάρι της ανάλυσής μας γρήγορα βρίσκει βράχο. Συχνά νιώθω τον πειρασμό να υποστηρίξω ότι απλώς χρειαζόμαστε περισσότερες και καλύτερες πληροφορίες. Αυτό όμως υποτιμά την ανοίκεια φύση του φαινομένου. Για παράδειγμα, πριν από πέντε χρόνια, ούτε οι πιο ακραίοι Σαλαφιστές δεν υποστήριζαν την επαναφορά της δουλείας· το “Ι.Κ.” όμως την επέβαλε.
»Τίποτε, από την εποχή του θριάμβου των Βανδάλων στη ρωμαϊκή Βόρειο Αφρική, δεν ήταν τόσο ξαφνικό, ακατανόητο και δύσκολο να αναστραφεί όσο η άνοδος του “Ι.Κ.”. Κανείς από τους αναλυτές, τους στρατιωτικούς, τους διπλωμάτες, τους κατασκόπους, τους πολιτικούς ή τους δημοσιογράφους μας δεν έχει προσφέρει μια εξήγηση ικανοποιητική που να επιτρέπει την πρόβλεψη. Το κρύβουμε αυτό από τον εαυτό μας με θεωρίες που δεν αντέχουν την εις βάθος ανάλυση και αυτό δεν διορθώνεται με ακόμη περισσότερα στοιχεία. Δεν είναι βέβαιο αν ο πολιτισμός μας μπορεί να αποκτήσει επαρκή γνώση, σθένος, φαντασία και ταπεινότητα για να συλλάβει το φαινόμενο του “Ι.Κ.”. Προς το παρόν, δεν μπορούμε παρά να παραδεχθούμε όχι μόνο τη φρίκη μας αλλά και την αμηχανία μας».
Ο παράγων «μαμά»
Μία μουσουλμάνα αυτοανατινάχθηκε στη μάχη που έδωσαν χθες οι Γάλλοι με τους τζιχαντιστές στο Σεν Ντενί των Παρισίων. Επειδή δεν πήρε και άλλους μαζί της, υποθέτω ότι ισχύει και για την περίπτωσή της ό,τι είπε και η μαμά ενός εκ των τρομοκρατών της Παρασκευής, ο οποίος αυτοανατινάχθηκε κατά παρόμοιο τρόπο χωρίς απώλειες άλλων: ανατινάχθηκε, όχι επειδή ήθελε σώνει και καλά να σκοτώσει άλλους, αλλά εξαιτίας… του στρες. Αυτή ήταν η εξήγηση της μουσουλμάνας μαμάς. Το γεγονός αυτό με οδηγεί στη διαπίστωση ότι το είδος «μουσουλμάνα μαμά» αποτελεί ανώτερη μετεξέλιξη του είδους «Ελληνίδα μαμά» ― που μόνον αυτή, έτσι πίστευα εγώ ο αφελής, θα μπορούσε να υπερασπισθεί τον υιό της με παρόμοιας γελοιότητας δικαιολογίες. Ιδού λοιπόν ένας κρίκος που συνδέει πολιτισμικά τον μουσουλμανικό κόσμο με τον ελληνικό και, συνεπώς, το «Ισλαμικό Κράτος» δεν πέφτει και τόσο έξω όταν εντάσσει την Ελλάδα στην επικράτεια που ονειρεύεται…