Οταν ζεις σε μια πόλη, μοιραία γνωρίζεις και τα προβλήματά της. Τι μπορεί λοιπόν να σου προσφέρει μια ομάδα νέων αρχιτεκτόνων, ασχολούμενη μόλις για μια εβδομάδα με την πόλη σου; Τη φρεσκάδα των ιδεών της και μια νέα θεώρηση. Αυτή την ευκαιρία ακριβώς προσέφεραν χθες οι 16 νέοι αρχιτέκτονες από την Ελλάδα και τη Γερμανία που ασχολήθηκαν με τις Αχαρνές, παρουσιάζοντας τις προτάσεις τους για μια περιοχή πολύπλοκη από κάθε άποψη, κοινωνική και πολεοδομική.
Οι νέοι αρχιτέκτονες, μεταπτυχιακοί φοιτητές από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ και το Τμήμα Πολεοδομικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου του Ντόρτμουντ συμμετείχαν σε ένα πρόγραμμα που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Γκαίτε και το Iδρυμα Robert Bosch, με θέμα το «άτυπο» στην εξέλιξη των δύο πόλεων. Μετά τη Γερμανία (βλ. «Κ» 29.9.2015), οι δύο ομάδες ξαναβρέθηκαν σε ελληνικό έδαφος, μελετώντας τις Αχαρνές.
Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε χθες, με την παρουσίαση των ιδεών των ομάδων. Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον ήταν ότι και οι τέσσερις ελληνογερμανικές ομάδες είδαν την περιαστική περιοχή ως ένα χρήσιμο για την εξέλιξη της πόλης εργαλείο. Μια ομάδα επέλεξε να χρησιμοποιήσει το φυσικό περιβάλλον ως μέσο άμβλυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων, προτείνοντας καλλιέργειες και κήπους σε περιαστικές και αστικές περιοχές. Μια δεύτερη ομάδα πρότεινε να χρησιμοποιηθούν ορισμένα από τα διάσπαρτα κενά οικόπεδα μέσα στην πόλη για να εξυπηρετηθούν προσωρινές υποδομές σχετιζόμενες με την υγεία, την εκπαίδευση.
Μια άλλη ομάδα πρότεινε να δημιουργηθούν, σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, πειραματικά εργαστήρια για τη γεωργία και να δοκιμαστούν καλλιέργειες υψηλής απόδοσης, μέσα από τις οποίες θα προκύψει μια οικονομία γνώσης. Η τελευταία ομάδα είχε ως πηγή έμπνευσης τις ημιτελείς οικοδομές και πρότεινε μικρές ανεξάρτητες παρεμβάσεις, ως μέσο ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής. «Η χώρα είναι σε μια μεταβατική κατάσταση. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη προοπτική και σταθερές συνθήκες. Ταυτόχρονα, στις Αχαρνές επικρατεί μια στατικότητα, η κρίση έχει σταματήσει τα πάντα, οι κοινωνικές ομάδες παραμένουν περιχαρακωμένες. Αυτά τα δύο έρχονται σε μια αντίθεση, που είναι διάχυτη σε όλο τον δήμο: για παράδειγμα υπάρχει πλήθος ελεύθερων χώρων που όμως δεν εξυπηρετούν καμία κοινωνική ανάγκη», ανέφερε η Ισμήνη Επιτρόπου, μέλος της ελληνικής ομάδας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και το τι εντυπωσίασε τελικά τους Γερμανούς φοιτητές. «Το παράξενο δεν είναι τόσο η έκταση της αυθαιρεσίας. Αλλά το καθεστώς… ημι-παρανομίας που φαίνεται να υπάρχει παντού», λέει η Βάλερι Νίμαν, μέλος της γερμανικής ομάδας. «Δεν είναι ξεκάθαρο τι είναι νόμιμο και τι όχι, ο δήμος δεν δείχνει να έχει εικόνα. Επιπλέον, όπως μαθαίνουμε, οι νόμοι αλλάζουν συχνά».
Στην ελληνική ομάδα, υπό τον καθηγητή Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ Κώστα Μωραϊτη συμμετείχαν οι αρχιτέκτονες Παναγιώτα Κουτρόλικου, επίκουρη καθηγήτρια στο ΕΜΠ, Κωνσταντίνος-Ορφέας Γενιάς, Ισμήνη Επιτρόπου, Αλέξανδρος Ζώμας, Σοφία- Αθηνά Μπαρτζώκα, Μάρα Παραβασιλείου, Καρολίνα Μωρέττη, Κατερίνα Σκιά και Μάνθα- Άλκηστη Κατσικανά.