Ο συνασπισμός αριστερών κομμάτων ενδέχεται να βρεθεί σύντομα στο τιμόνι της φτωχότερης ευρωπαϊκής χώρας και η προοπτική αυτή έχει θορυβήσει την επιχειρηματική και συντηρητική πολιτική ελίτ της Πορτογαλίας, τη στιγμή που φαινόταν να έχει αντιπαρέλθει την οικονομική κρίση. Τα αντίπαλα πολιτικά στρατόπεδα υιοθετούν ακραίες θέσεις και πολλοί θεωρούν ότι αυτή είναι η πιο κρίσιμη περίοδος για την Πορτογαλία μετά την Επανάσταση των Γαριφάλων το 1974 και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας.
Σίγουρα η Πορτογαλία βρίσκεται σε περίοδο πολιτικής αστάθειας και πόλωσης, που θα μπορούσε να υπονομεύσει τις επενδύσεις και την εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη. Η άνοδος της Αριστεράς αντανακλά την αντίδραση κατά της λιτότητας και απειλεί να υπονομεύσει την προσπάθεια της Ευρώπης να εξυγιάνει τα δημόσια οικονομικά της και να αναβαθμίσει την ανταγωνιστικότητά της.
«Η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη», δηλώνει η Σόνια Σίλβα, που διατηρεί ψαράδικο στην αγορά και διαμαρτύρεται για την υψηλή φορολογία και την επιδείνωση στην ποιότητα της παιδείας και της υγείας. Σύμφωνα με τη Σίλβα, οι φτωχοί πιέζονται συνεχώς, ενώ οι πλούσιοι εξακολουθούν να περνούν άνετα. Η πελατεία της έχει μειωθεί καθώς όλο και περισσότεροι προτιμούν τα σούπερ μάρκετ, που είναι φθηνότερα και δέχονται πιστωτικές κάρτες, έστω κι αν τα ψάρια τους δεν είναι τόσο φρέσκα. Και για τα παιδιά της η καλύτερη προοπτική είναι η μετανάστευση.
Για τον Αντόνιο Σαράιβα, πρόεδρο της συνομοσπονδίας επιχειρήσεων της Πορτογαλίας, η αστάθεια θα είναι καταστρεπτική για την οικονομία.
«Η Πορτογαλία πρέπει να προσελκύσει επενδύσεις, ξένες και εγχώριες, γι’ αυτό και χρειάζεται σταθερότητα», σχολιάζει ο Σαράιβα. Εκφράζοντας το σύνολο των επιχειρηματιών, δηλώνει πως ο μεγαλύτερος φόβος τους είναι ότι θα διακοπούν οι μεταρρυθμίσεις που προώθησε η προηγούμενη κυβέρνηση εάν σχηματισθεί κυβέρνηση αριστερού προσανατολισμού. Οταν εκδηλώθηκε η κρίση του ευρώ, το 2010, υπήρχε ανησυχία πως η κρίση μπορούσε να μεταφερθεί από την Πορτογαλία σε μεγαλύτερες χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Εγκωμιάστηκε, όμως, από τους Ευρωπαίους ηγέτες για την προσήλωσή της στη λιτότητα, που συνόδευε δάνειο ύψους 78 δισ. ευρώ το 2011. Ο κύριος αρχιτέκτονας της οικονομικής πολιτικής των Σοσιαλιστών, ο απόφοιτος του Χάρβαρντ Μάριο Σεντένο, έχει δεσμευθεί πως μια κυβέρνηση με κορμό το Σοσιαλιστικό Κόμμα θα τηρήσει το πρόγραμμα λιτότητας γενικά, αλλά θα ανατρέψει μέτρα όπως οι αυξήσεις φόρων και οι περικοπές σε μισθούς και συντάξεις.
Ο Ζοάο Γκαλάμπα, βουλευτής των Σοσιαλιστών, έχει προσπαθήσει να καθησυχάσει τους φόβους για το ενδεχόμενο μιας ρήξης με την Ευρωζώνη. «Εχουμε εγκρίνει ένα μετριοπαθές πρόγραμμα με την πλήρη συμμετοχή της Ευρώπης» τονίζει και προσθέτει ότι η συμφωνία έγινε αποδεκτή από τα κόμματα της Αριστεράς. Κατά τη γνώμη του, η αβεβαιότητα θα ενταθεί εάν ο πρόεδρος, Καβάκο Σίλβα, διορίσει υπηρεσιακή κυβέρνηση και οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές για να αποφύγει μια αριστερή κυβέρνηση.
Οποιος κι αν αναλάβει τη διακυβέρνηση, πάντως, θα αντιμετωπίσει βουνό από προβλήματα. Η ανεργία βρίσκεται περίπου στο 12%, κυρίως μεταξύ των νέων, από το 2011 έως το 2014 εγκατέλειψαν την Πορτογαλία 485.000 άνθρωποι σε μια χώρα με πληθυσμό μόλις 10 εκατ. κατοίκων, ενώ η ανάπτυξη θα κυμανθεί από 1,6% έως 1,7% το 2016 όταν χρειάζεται από 2,5% έως 3%. Υπάρχουν, πάντως, επιχειρηματίες που παραμένουν αισιόδοξοι για το επενδυτικό κλίμα. Ο Μιγκέλ Φονσέκα, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας τεχνολογίας Edigma, εκτιμά πως η μοίρα της επιχείρησής του εξαρτάται περισσότερο από την παγκόσμια οικονομία. «Θα εξακολουθήσουμε να κάνουμε ό,τι κάνουμε έως τώρα», τονίζει και προσθέτει: «Αν η χώρα κινηθεί προς τα αριστερά, είναι εντάξει. Εχω μιλήσει με στελέχη τραπεζών και αισθάνονται το ίδιο».