Η χθεσινή παραίτηση του Δημήτρη Μπερτσιμά, Ελληνα διακεκριμένου πανεπιστημιακού στο διάσημο MIT των ΗΠΑ, από τη θέση του προέδρου του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, ήταν προδιαγεγραμμένη από τη στιγμή που η κυβέρνηση ξεκίνησε την προσπάθεια απαξίωσης -χωρίς ουσιαστικές αρμοδιότητες- των Συμβουλίων (Σ.Ι.), ενός οργάνου που θεσμοθετήθηκε το 2011 κατά τα διεθνή πρότυπα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ταχθεί κατά των Συμβουλίων και από τον Ιανουάριο του 2015 ο τότε υπουργός Παιδείας Αριστείδης Μπαλτάς άρχισε την επίθεση: χαρακτήρισε «αφελείς» τους Ελληνες πανεπιστημιακούς του εξωτερικού που μετείχαν στα Σ.Ι., επειδή δεν γνώριζαν τις συνθήκες στα ελληνικά πανεπιστήμια. Χθες επίσης, πλην του κ. Μπερτσιμά, από το Συμβούλιο του ΕΚΠΑ παραιτήθηκε και η πανεπιστημιακός του ιδρύματος Βάσω Κιντή, ένθερμος υποστηρικτής του θεσμού και της μεταρρύθμισης στα ΑΕΙ. Οι παραιτήσεις Μπερτσιμά – Κιντή θα πυροδοτήσουν παραιτήσεις και σε άλλα Συμβούλια, με τα φώτα να στρέφονται στο ΕΜΠ.
«Από τις αρχές του 2015, αισθάνομαι ότι τα Σ.Ι. έχουν γίνει διακοσμητικά όργανα. Ο προηγούμενος υπουργός Παιδείας κ. Μπαλτάς έκανε δηλώσεις για “ρετσινιά της αριστείας” και τα Σ.Ι. ήταν υπό κατάργηση σε νομοσχέδιο που τελικά δεν κατατέθηκε» λέει ο κ. Μπερτσιμάς στην επιστολή παραίτησής του που παρουσιάζει η «Κ». Και συνεχίζει για τον νυν υπουργό κ. Φίλη: «Πέρασε πράξη νομοθετικού περιεχομένου που καταργεί την πιο αποφασιστική αρμοδιότητα των Σ.Ι., δηλαδή τον ρόλο τους στην εκλογή πρύτανη και κοσμητόρων. Επίσης, πιστεύω ότι ο μόνος λόγος που η κυβέρνηση δεν έχει καταργήσει τα Σ.Ι., είναι οι δεσμεύσεις που έχει λάβει λόγω του Μνημονίου». Παράλληλα, ο κ. Μπερτσιμάς επιτίθεται στον πρύτανη του ΕΚΠΑ Θάνο Δημόπουλο: «Ενώ υποτίθεται ότι τα Σ.Ι. έχουν ελεγκτικό ρόλο, οι πρυτανικές αρχές δεν απαντούν ουσιαστικά σε ερωτήματα σχετικά με τα οικονομικά θέματα».
Ο καθηγητής του MIT ολοκληρώνει την επιστολή του προς τα μέλη του Σ.Ι., τονίζοντας: «Δυσκολεύτηκα να πάρω αυτή την απόφαση, γιατί δεν είναι του χαρακτήρα μου να μην τελειώνω κάτι που έχω αρχίσει. Ποτέ στη ζωή μου μέχρι τώρα δεν το έχω κάνει. Αλλά, όπως τα εσωτερικά μέλη του Σ.Ι. ίσως θυμούνται, όταν ο κ. Δημόπουλος (σημ.: τότε είχε εκλεγεί πρώτος Σύμβουλος, εκλεγμένος με τις περισσότερες ψήφους από τους διδάσκοντες του ΕΚΠΑ) με παρότρυνε να θέσω υποψηφιότητα για πρόεδρος, απάντησα ότι δεν επιθυμούσα να είμαι διακοσμητικός, το οποίο έχει συμβεί. Δυστυχώς αισθάνομαι ότι η χώρα μας αυτή τη στιγμή δεν επιθυμεί τη βοήθειά μου».
Από την πλευρά της, η κ. Κιντή στην επιστολή παραίτησης αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι «οι τελευταίες απαξιωτικές δηλώσεις της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, οι επαναλαμβανόμενες παραπλανητικές ανακρίβειες (π.χ., ότι δήθεν το ΣτΕ αποφάσισε ότι η αρμοδιότητα της προεπιλογής υποψηφίων πρυτάνεων και κοσμητόρων είναι αντισυνταγματική όταν αυτό έχει αποφανθεί υπέρ της συνταγματικότητας συνολικά του νόμου), η άρνησή της να συναντήσει αντιπροσωπεία του Συμβουλίου του ΕΚΠΑ και, κυρίως, η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου η οποία με αυταρχικό τρόπο, χωρίς συζήτηση στη Βουλή και χωρίς καμία συνεννόηση με την ακαδημαϊκή κοινότητα, αφαιρεί μία κρίσιμη αρμοδιότητα των Σ.Ι. -αυτή της προεπιλογής των υποψηφίων πρυτάνεων και κοσμητόρων-, όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τα Σ.Ι. καθίστανται εντελώς διακοσμητικά. Η κυβέρνηση θα ήθελε να τα καταργήσει, αλλά δεν τολμά καθώς μία τέτοια ενέργεια συγκρούεται με δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στο νέο Μνημόνιο που έχει υπογράψει, οπότε τα διατηρεί υπό μορφή ζόμπι, δηλώνοντας με κάθε ευκαιρία ότι έχουν αυτοκαταργηθεί». Και η κ. Κιντή καταλήγει: «Η μεταρρύθμιση του πανεπιστημίου εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο και θα εξακολουθήσω να εργάζομαι γι’ αυτήν».
Με την απαξίωση των Σ.Ι. τα πανεπιστήμια χάνουν την ευκαιρία να ανοίξουν παράθυρο εξωστρέφειας στην προσπάθειά τους να αναδείξουν την αριστεία και να αναζητήσουν πόρους πλην της κρατικής χρηματοδότησης. Ωστόσο, το ερώτημα είναι ποια είναι η πρόταση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εως τώρα έχει εξαγγείλει μόνο μείωση της χρηματοδότησης 20% για το 2016 και επιστροφή των κομματικών παρατάξεων στη διοίκηση των ΑΕΙ. Δηλαδή, οι προτάσεις της αποτελούν συνδυασμό του Μνημονίου 2015 διά χειρός ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και του ΠΑΣΟΚικού νόμου-πλαισίου του 1982!