ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Το θετικό κλίμα που συνάντησε στην Αγκυρα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας καλλιεργεί προσδοκίες για αναθέρμανση στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Ωστόσο, πίσω από την εγκαρδιότητα και τα χαμόγελα, οι σοβαρές διαφορές ανάμεσα στις δύο χώρες παραμένουν. Ο κ. Τσίπρας, που είχε φροντίσει πριν από την επίσκεψή του στην τουρκική πρωτεύουσα να αναγάγει σε κυρίαρχο ζήτημα το προσφυγικό, προκρίνοντας την ανάγκη λειτουργίας των hotspots στη γείτονα, εισέπραξε την άρνηση του Τούρκου ομολόγου του Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος, εμμέσως, επισημαίνοντας ότι δεν πρόκειται για θέμα της Ελλάδας και της Τουρκίας, έδειξε ότι η Αγκυρα προτιμά να διαπραγματευθεί για το συγκεκριμένο ζήτημα σε άλλο επίπεδο.
Αλλωστε, έχει εξασφαλίσει την έγκριση της Ευρώπης για Σύνοδο Ε.Ε. – Τουρκίας για το θέμα αυτό, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 29 Νοεμβρίου. Ο κ. Τσίπρας εξασφάλισε την υπόσχεση για καλύτερο συντονισμό, με τη λειτουργία κοινών επιτροπών των υπουργείων Εξωτερικών, Μετανάστευσης και Προστασίας του Πολίτη και ενίσχυση της διαδικασίας ανταλλαγής πληροφοριών ανάμεσα στα Λιμενικά Σώματα των δύο χωρών.
Γενικότερα, στο ζήτημα του προσφυγικού η τουρκική πλευρά πιστεύει ότι έχει εξαντλήσει τις δυνατότητες και τους πόρους της. Η Αγκυρα υπενθυμίζει ότι φιλοξενεί εκατομμύρια προσφύγων, τη στιγμή που η Ε.Ε. έχει σημάνει συναγερμό για κάποιες χιλιάδες πρόσφυγες, οι οποίοι βρίσκουν καταφύγιο στα εδάφη της. Η τουρκική πλευρά τονίζει ότι δίχως την αλλαγή του καθεστώτος στη Δαμασκό, η Τουρκία, οι γειτονικές χώρες και η Ε.Ε. δεν πρόκειται να δουν περιθώρια ανάσας στο μεταναστευτικό ζήτημα.
Στο ζήτημα της εντατικοποίησης των ελέγχων στα παράλια του Αιγαίου, οι θέσεις της Αγκυρας είναι σίγουρο ότι έρχονται να δώσουν διαστάσεις στους προβληματισμούς της Αθήνας. Σε αντίθεση με την ελληνική πλευρά, η Αγκυρα προσεγγίζει θετικά την προοπτική λήψης κοινών πρωτοβουλιών σε διπλωματικό και κυρίως στρατιωτικό επίπεδο ανάμεσα στην Τουρκία και την Ε.Ε. στο Αιγαίο. Από την άλλη, σε ό,τι αφορά τις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και ελληνικών χωρικών υδάτων, η τουρκική πλευρά υπενθυμίζει τις παρενοχλήσεις των εναέριων μέσων της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας από τα μέσα της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας…
Απόδειξη ότι, παρά τα μηνύματα φιλίας και συνεργασίας, τα σημαντικά προβλήματα και ζητήματα στα ελληνοτουρκικά παραμένουν στο προσκήνιο. Ετσι, στο Κυπριακό η Αγκυρα το συσχετίζει με το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων και τα ζητήματα του Αιγαίου, κάτι που επισήμανε δημοσίως ο κ. Νταβούτογλου.
Οι πηγές της «Κ», οι οποίες υπογραμμίζουν τη σημασία των προαναφερθέντων, συσχετίζουν τους ελιγμούς της Αγκυρας στα ελληνοτουρκικά με τις αλλαγές που έρχονται στην τουρκική εξωτερική πολιτική μέσα από τη δημιουργία της νέας κυβέρνησης κατά τις επόμενες ημέρες. Κατά τη γνώμη τους, τη νέα περίοδο, η Αγκυρα θα επιχειρήσει να σπάσει τον κλοιό στην εξωτερική πολιτική με «επιθετικές πρωτοβουλίες», οι οποίες ενδέχεται να θορυβήσουν πολλές ξένες πρωτεύουσες.
Για το Κυπριακό
Οσον αφορά το Κυπριακό, ο πρωθυπουργός, σε συνεννόηση με τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, έθεσε προς τον κ. Νταβούτογλου τρεις παραμέτρους: το θέμα των εγγυήσεων και των κατοχικών δυνάμεων, το εδαφικό και περιουσιακό και, για την επανεκκίνηση της ενταξιακής διαπραγμάτευσης Ε.Ε.–Τουρκίας, το άνοιγμα της Αμμοχώστου και των τουρκικών λιμένων και αεροδρομίων για την Κύπρο. Επί τούτων, διαπιστώθηκε θετική ανταπόκριση της τουρκικής πλευράς στο πρώτο θέμα, κάτι που εξηγεί και τη δημόσια αναφορά του κ. Τσίπρα στις κοινές δηλώσεις με τον κ. Νταβούτογλου σε λύση στο Κυπριακό χωρίς εγγυήσεις.
Η τουρκική πλευρά τηρεί στάση σιγής σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο των συζητήσεων με την ελληνική αντιπροσωπεία. Ο τουρκικός Τύπος μεταδίδει πληροφορίες, τις οποίες επιτρέπει με το «σταγονόμετρο» η κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Ωστόσο, μια προσεκτική ματιά στις εντυπώσεις που αφήνει στην Αγκυρα η επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και μια πρώτη επαφή με καλά ενημερωμένες τουρκικές διπλωματικές πηγές, φέρνουν στο προσκήνιο ενδιαφέρουσες πληροφορίες.
Συγκεκριμένα, οι πηγές της «Κ» συμφωνούν ότι στη διάσκεψη της Αγκυρας, οι δύο κυβερνήσεις διαπίστωσαν ότι διαφωνούν σε πολλά σημαντικά ζητήματα. «Παρ’ όλα αυτά το κλίμα στις συνομιλίες υπήρξε φιλικό και η κάθε πλευρά κατέγραψε με ενδιαφέρον και προσοχή τις θέσεις της άλλης πλευράς», επισημαίνει τουρκική πηγή. Στο μεταναστευτικό ζήτημα, στα ελληνοτουρκικά και στο Κυπριακό ένα μεγάλο χάσμα εξακολουθεί να χωρίζει την Αθήνα από την Αγκυρα.
H Αγκυρα υπενθύμισε στην Αθήνα τη σημασία του αναδυόμενου τουρκικού κεφαλαίου, το οποίο υπό κατάλληλες συνθήκες θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Ακόμη, σε περίπτωση που η Ελλάδα υποστηρίξει την άρση των τουριστικών θεωρήσεων στους Τούρκους πολίτες, οι οποίοι επισκέπτονται την Ε.Ε., θα επωφεληθεί στο έπακρο, καθώς τα νησιά του Αιγαίου αποτελούν πόλο έλξης για τους Τούρκους τουρίστες. Επίσης, αφέθηκε να εννοηθεί ότι θα δοθεί ώθηση στη συνεργασία στα ζητήματα της λεγόμενης «χαμηλής πολιτικής», δηλαδή στην ενίσχυση της συνεργασίας σε οικονομία, εμπόριο, τουρισμό, πολιτισμό. Η συμφωνία να πραγματοποιηθεί σύντομα –αρχές Φεβρουαρίου– το τέταρτο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, ενισχύει αυτή την πεποίθηση, καθώς τα θέματα αυτά περιλαμβάνονται στην ατζέντα του Συμβουλίου.