Για τον πρώτο επίσημο έλεγχο του προγράμματος, ο οποίος τοποθετείται χρονικά τον Ιανουάριο του 2016, παραπέμπεται η ολοκλήρωση του νομοθετικού πλαισίου για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και δη το σημείο που αφορά στο ποιες κατηγορίες θα μπορούν να πωληθούν σε επενδυτικά κεφάλαια (funds και κυρίως στα λεγόμενα distress funds). Πρόκειται, άλλωστε, για το μεγαλύτερο ίσως «αγκάθι» της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές, όπως έγινε άλλωστε σαφές και κατά την πρόσφατη επίσκεψη του «κουαρτέτου» στην Αθήνα. Από την άλλη, όπως προκύπτει από τη δεύτερη λίστα προαπαιτούμενων, η ελληνική κυβέρνηση καλείται ουσιαστικά να προχωρήσει αρκετά πιο πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους στην έκδοση της δευτερογενούς νομοθεσίας που απαιτείται προκειμένου να τεθούν σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2016 οι πρόσφατες αλλαγές στον νόμο 3869/2010, γνωστό ως «νόμο Κατσέλη».
Στις άμεσες υποχρεώσεις περιλαμβάνονται τα εξής: α) έκδοση υπουργικής απόφασης από τους υπουργούς Οικονομίας και Οικονομικών στην οποία θα καθορίζονται τα κριτήρια προσδιορισμού τους ύψους της συνεισφοράς του Δημοσίου και της ελάχιστης συνεισφοράς του οφειλέτη. Σύμφωνα με τον νόμο 4346/2015 το Δημόσιο θα μπορεί να καλύπτει για το 2016 μερικώς το ποσό της μηνιαίας δόσης που δεν μπορούν να καταβάλλουν οι οφειλέτες της κατηγορίας εκείνης που θεωρούνται ότι ανήκουν στις πλέον ευάλωτες οικονομικά ομάδες, β) έκδοση απόφασης από την Τράπεζα της Ελλάδας με την οποία θα ορίζεται η διαδικασία και τα κριτήρια για τον προσδιορισμό της μέγιστης ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη και τον προσδιορισμό του ποσού που θα ελάμβαναν οι πιστωτές σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης της κύριας κατοικίας καθώς και για τον προσδιορισμό της ενδεχόμενης ζημίας των πιστωτών. Με βάση τον νόμο η μεν κοινή υπουργική απόφαση πρέπει να εκδοθεί έως τις 31/12/2015, η δε απόφαση της ΤτΕ έως τις 20/12/2015. Σε κάθε περίπτωση το περιεχόμενό τους θα πρέπει να έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές έως τις 18/12/2015.
Σε ό,τι αφορά τη συνολική διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, η λεγόμενη δεύτερη λίστα προαπαιτούμενων προβλέπει τα εξής:
• Ρυθμιστικό πλαίσιο για την αδειοδότηση και τη λειτουργία μη τραπεζικών ιδρυμάτων που θα διαχειρίζονται μη εξυπηρετούμενα δάνεια, το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1/1/2016. Για αργότερα, ωστόσο, παραπέμπεται το ποιες κατηγορίες δανείων και υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορούν να πωληθούν σε funds. Οι δανειστές επιθυμούν την πώληση σε funds όλων των κατηγοριών «κόκκινων» δανείων, συμπεριλαμβανομένων και των στεγαστικών, κάτι με το οποίο διαφωνεί η ελληνική κυβέρνηση. Για τα τέλη Ιουνίου 2016 παραπέμπεται επίσης η δημιουργία του Γραφείου Πίστης και Πλούτου, της ανεξάρτητης αρχής η οποία θα προσδιορίζει την πραγματική δυνατότητα αποπληρωμής του κάθε οφειλέτη. Αυτό που απαιτείται στην παρούσα φάση από την ελληνική κυβέρνηση είναι να παρουσιάζει ένα λεπτομερές σχέδιο. Για αργότερα, εξάλλου, παραπέμπονται και οι αλλαγές στη νομοθεσία για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό.
• Εκδοση Π.Δ. για την ίδρυση δικτύου ενημέρωσης των δανειοληπτών με 30 γραφεία που θα παρέχουν δωρεάν οικονομικές και νομικές συμβουλές στο πρότυπο του ιρλανδικού Money Advice and Budgeting Service.
• Πρόταση συντονιστικού μηχανισμού που θα εποπτεύεται από την ΤτΕ με αρμοδιότητα τον εντοπισμό των οφειλετών με μεγάλα χρέη προς ιδιώτες και Δημόσιο και διαμόρφωση ειδικής πρότασης αντιμετώπισης αυτών των χρεών.
• Τοποθέτηση από την ΤτΕ ενός ειδικού εκκαθαριστή και εισαγωγή ενός συστήματος αμοιβών, βάσει επιδόσεων, για όλους τους εκκαθαριστές σε συνεργασία με το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Επίσης, το ΤΧΣ πρέπει να ορίσει ένα μέλος διοικητικού συμβουλίου και μιας εσωτερική ομάδα που θα επιφορτισθούν με την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων.
Ακόμα αναζητείται ισοδύναμο για ΑΔΜΗΕ
Ανεφάρμοστο εμφανίζεται το ισοδύναμο σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης έναντι της μνημονιακής δέσμευσης για ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, με τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη να αναζητούν στο «παρά πέντε» νέο ισοδύναμο. Οι πιστωτές έχουν κάνει εξ αρχής αποδεκτή τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης να μην προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση του 66% του ΑΔΜΗΕ, καθώς και το εναλλακτικό ισοδύναμο που προβλέπει τη μεταβίβαση ποσοστού 51% σε εταιρεία που θα ελέγχεται από το ελληνικό Δημόσιο. Το πρόβλημα που προκύπτει και καθιστά σε μεγάλο βαθμό ανεφάρμοστο το ισοδύναμο σχέδιο, είναι η δυσκολία χρηματοδότησης του ποσοστού που καλείται να εξαγοράσει το Δημόσιο. Η αρχική ιδέα, στην οποία στηρίχτηκε και η σύλληψη του σχετικού ισοδύναμου, ήταν η χρηματοδότηση αυτού του ποσοστού με μετοχές που κατέχει το Δημόσιο σε άλλες εταιρείες. Στην πορεία διαπιστώθηκε ωστόσο δυσκολία, καθώς συμμετοχές του Δημοσίου σε εταιρείες που έχουν κάποια αξία είτε έχουν μεταφερθεί στο ΤΑΙΠΕΔ είτε συνδέονται με εταιρείες που βρίσκονται ήδη στο στάδιο της ιδιωτικοποίησης, όπως για παράδειγμα ο ΟΛΠ και ο ΟΛΘ, και μια τέτοια κίνηση θα απομείωνε την αξία τους. Συμμετοχές του Δημοσίου εκτός ΤΑΙΠΕΔ που έχουν εξεταστεί, όπως για παράδειγμα των ΕΛΤΑ, είναι πολύ χαμηλής αξίας και δεν μπορούν να καλύψουν τη μεταβίβαση παγίων ύψους 500 εκατ. ευρώ, όπως είναι του ΑΔΜΗΕ. Η κατάσταση έχει περιέλθει σε αδιέξοδο και ενώ ο χρόνος αρχίζει να μετράει αντίστροφα, έντονες είναι οι ανησυχίες στα κυβερνητικά κλιμάκια για πιθανή επαναφορά του σεναρίου ιδιωτικοποίησης.