O ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα κάνει λόγο για αντιπατριωτικές κινήσεις, αναφερόμενος σε κολοσσούς που «εξάγουν» τα κέρδη τους και φορολογούνται εκτός ΗΠΑ. Ωστόσο, πριν από λίγες ημέρες ανακοινώθηκε η μεγαλύτερη συγχώνευση στην ιστορία της φαρμακοβιομηχανίας, η οποία αποφασίσθηκε για φορολογικούς λόγους. Αφορά τη συνένωση του αμερικανικού κολοσσού της Pfizer Inc, της μεγαλύτερης εταιρείας διεθνώς, και της ιρλανδικής Allergan, η οποία είναι γνωστή για τα προϊόντα Botox. Η πρώτη θα εξαγοράσει τη δεύτερη αντί 150 δισ. δολαρίων και πλέον, μεταφέροντας τη βάση της στην Ιρλανδία και εξασφαλίζοντας χαμηλούς φόρους.
Η διοίκηση της Pfizer έχει κινηθεί δυναμικά, ώστε να επηρεάσει ευμενώς το Κογκρέσο. Βασικό επιχείρημά της είναι ότι όσα εξοικονομηθούν από φόρους θα επενδυθούν σε καινοτόμα φάρμακα, θα απασχοληθούν 40.000 άτομα στις ΗΠΑ με την ολοκλήρωση της εξαγοράς, ενώ σχεδιάζεται και η διάσπαση του νέου ομίλου σε δύο μονάδες για νέα σκευάσματα και πώληση των παλαιών. Ο νέος κολοσσός, με ευρεία γκάμα σκευασμάτων από το Viagra, το παυσίπονο Lyrica και το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου Prevenar μέχρι το Βοtox και το Namenda κατά του Αλτσχάιμερ, θα φέρει την επωνυμία Pfizer Plc. Με την εξαγορά αυτή η συνολική αξία των συγχωνεύσεων και εξαγορών του 2015 υπερβαίνει τα 600 δισ. δολάρια. Από τους πρώτους μήνες του 2014, ο κλάδος της υγείας εμφανίζει απροσδόκητα έντονη δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να βρίσκεται στην πρωτοπορία των συγχωνεύσεων, αφήνοντας πίσω την τεχνολογία και την ενέργεια. Η εξαγορά της Allergan τεχνικά θα εμφανιστεί ως εξαγορά της μεγαλύτερης Pfizer από την πρώτη, ώστε να καταστεί δυνατή η μεταφορά της φορολογικής έδρας του νέου ομίλου Pfizer Ρlc στην Ιρλανδία.
Υπάρχει κάτι παράνομο σε όλα αυτά;
Επί σειράν ετών μία από τις θυγατρικές της Pfizer, η Ringaskiddy-Pfizer, στην Ιρλανδία αγοράζει τα δικαιώματα για πατέντες που επινοούνται στις ΗΠΑ. Κατόπιν τις χρησιμοποιεί σε σκευάσματα που μεταπωλούνται εκεί. Αν και καταβάλλει τα δικαιώματα άδειας χρήσης τους, τα σχετικά φάρμακα πωλούνται ακριβότερα από την Pfizer στην αμερικανική αγορά, αλλά τα έσοδά της φορολογούνται στην Ιρλανδία. Μεταξύ αυτών το δημοφιλέστατο Lipitor κατά της χοληστερίνης και το αντιεπιληπτικό Lyrica.
Η Pfizer διατείνεται πως ουδέποτε παραβίασε τη φορολογική νομοθεσία στις ΗΠΑ. Ο Εντ Κλάινμπαρντ, καθηγητής Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Ν. Καλιφόρνιας, τονίζει πως «η Pfizer χαράσσει επιθετική φορολογική πολιτική και φαίνεται πως είναι το ίδιο καλή τόσο στη φαρμακευτική έρευνα, όσο και στη δημιουργία δομών για μείωση φόρων εντός ΗΠΑ».