Ο ∆ημήτρης Γραμματόπουλος είναι από το 2006 τακτικός καθηγητής, κάτοχος της Εδρας Μοριακής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Warwick.
Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανος ως Ελληνας;
O δυτικός κόσμος όπως τον κατανοούμε σήμερα είναι συνυφασμένος με την αρχαία Ελλάδα. Η κληρονομιά αυτή σε κάνει υπερήφανο, όπως και οι επιτυχίες συμπολιτών μας, ιδίως κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Σε τι σας έκανε καλύτερο η διεθνής εμπειρία σας;
Το «όπου γης και πατρίς» με συνόδευσε πάντα. Η εμπειρία μού άνοιξε νέους ορίζοντες, ενίσχυσε την ικανότητα προσαρμογής και μου επέτρεψε να γνωρίσω υπέροχες χώρες και ανθρώπους. Ακόμη, με βοήθησε να ανακαλύψω και να ξεπεράσω τα όρια του εαυτού μου.
Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία;
Περιέργεια και προσαρμοστικότητα.
Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες;
Οι οικογενειακοί δεσμοί και ο ισχυρότατος κοινωνικός ιστός αποτελούν σημαντικά πλεονεκτήματα των Ελλήνων. Από την άλλη, παρασυρόμαστε από το συναίσθημα χάνοντας την επαφή με τη λογική και την πραγματικότητα και δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας.
Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο;
Πλήρης διοικητική ανεξαρτοποίηση του πανεπιστημίου από το κράτος. Μαζί με κρατικούς φορείς το πανεπιστήμιο πρέπει να χαρτογραφήσει το ρόλο που θέλει να παίξει στην ελληνική κοινωνία – με σχέδιο, στόχους, τρόπους αξιολόγησης και ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία;
Μεγαλύτερη συνεργασία ιδιωτικού φορέα και πανεπιστημίου με έμφαση στην καινοτομία. Θα μπορούσε το κράτος να παίξει ουσιαστικό ρόλο – π.χ. επιβάλλοντας στις επενδύσεις ποσοστό χρηματοδότησης καινοτομίας.
Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα;
Σήμερα θεωρείται κάτι μεμπτό και κατακριτέο και γίνεται προσπάθεια απαξίωσης της έννοιας και των θεσμών. Το αριστεύειν αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του δυτικού πολιτισμού και πρέπει να οδηγεί ιδίως τους νέους Ελληνες.
Τι ουσιαστικό μπορούν να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού;
Πλην ορισμένων εξαιρέσεων, οι περισσότερες προσπάθειες εκείνων που επέστρεψαν απέτυχαν και κατηγορήθηκαν ως μη ρεαλιστικές. Ισως αυτό να συνέβη σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά επίσης δίνει το στίγμα μιας έμφυτης εσωστρέφειας των ελληνικών πανεπιστημίων και αδυναμίας εξέλιξης που εκφράζεται με αποφυγή αξιολόγησης και έλλειψη αξιοκρατίας. Οι Ελληνες επιστήμονες του εξωτερικού μπορούν να δώσουν εμπειρίες, διαφορετικές ιδέες, οργάνωση και εκπαίδευση του νέου δυναμικού, αλλά αυτό θα έχει αποτέλεσμα μόνο ήταν η πανεπιστημιακή κοινότητα και το κράτος αναγνωρίσουν την επείγουσα ανάγκη βελτίωσης.
Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα;
Να έχει υπομονή και ευελιξία για προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα και να σκεφτεί outside the box. Η οικονομική κρίση είναι σημαντικό πλήγμα, αλλά με το χρόνο κι άλλες χώρες, παρότι χτυπήθηκαν, κατάφεραν να επιβιώσουν. Η επαφή με αντίστοιχα ακαδημαϊκά συστήματα θα είχε ευεργετικά αποτελέσματα. Να καταλάβουν οτι η επιστήμη και η μάθηση δεν έχουν σύνορα και να μη φοβούνται να βγούν εκτός συνόρων. Θα μπορούσαν να μάθουν από επιτυχημένους επιχειρηματίες που διαπρέπουν μέσα στην κρίση.
Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση – και ποιο είναι;
Λέγεται ότι μέσα από κάθε κρίση βγαίνουν στην επιφάνεια νέες δυνάμεις και ροπές που ανανεώνουν την κοινωνία. Αυτό ελπίζω να συμβεί στην Ελλάδα.
Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα;
Οταν θα πίστευα ότι η προσπάθειά μου θα έφερνε κάποια μικρή έστω βελτίωση.
Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε;
Την περιέργεια να γνωρίσω και να κατανοήσω τον κόσμο. Να ακούω ελληνική μουσική.
Ο Ελληνας ήρωάς σας.
Η προσφορά πολλών εξαιρετικών Ελλήνων επιστημόνων, όπως ο Γ. Χρούσος, με συνοδεύει 25 χρόνια. Ως ήρωα θα ξεχώριζα τον μοναδικό Νίκο Γκάλη, το ζωντανό παράδειγμα του τι μπορεί κανείς να καταφέρει συνδυάζοντας το φυσικό ταλέντο με πολύ σκληρή δουλειά και προσήλωση στην επίτευξη των στόχων του.
Παιχνίδι με τις λέξεις
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Ηλιαχτίδα πάνω στο μάρμαρο.
Το πρόσωπο που νοσταλγώ.
Γονείς και φίλοι.
Η γεύση που συχνά ανακαλώ.
Γεμιστά, μαγιάτικο στο φούρνο, ψαρόσουπα.
Η πιο ελληνική μου λέξη.
Κιμπάρης, φιλότιμο.
Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας απ’ την Ελλάδα.
Λάδι, ελιές, φέτα, τσουρέκι και… αναμνήσεις.
Σταθμοί της ζωής του
1966
Γεννήθηκε στις Σέρρες.
1990
Στη Μεγάλη Βρετανία για μεταπτυχιακές σπουδές στη Βιολογία.
1998
∆εκαετής Υπoτροφία-Χρηματοδότηση Εταίρου (Fellowship) του Ιδρύματος Wellcome Trust για τη δημιουργία εργαστηρίου στο Πανεπιστήμιο του Warwick για την έρευνα του ρόλου των ορμονών του στρες στη βιολογική επικοινωνία μητέρας – εμβρύου.
1999
Ολοκλήρωση ειδικότητας και ανακήρυξή του ως μέλους του Βασιλικού Κολεγίου των Παθολόγων (RCPAth) στη Χημειοπαθολογία (Chemical Pathology). Θέση Consultant με ειδικότητα στην Κλινική Βιοχημεία και Μοριακή ∆ιαγνωστική στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Coventry and Warwickshire.
2003
1ο βραβείο από τη διεθνή εταιρεία Γυναικολογικής Ερευνας για την έρευνα του ρόλου της ορμόνης CRH στην έναρξη του τοκετού.