Οσες φορές κι αν επισκεφθούμε τον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών στο άκρο της αργολικής πεδιάδας εντυπωσιαζόμαστε από την Πύλη των Λεόντων, τα κυκλώπεια τείχη, τους θολωτούς τάφους, τον κόσμο του Αγαμέμνονα, την εντυπωσιακή επιβλητική αρχιτεκτονική. Οι Μυκήνες ήταν ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα ελληνικού πολιτισμού κατά τη 2η χιλιετία π.Χ., ισχυρό στρατιωτικό φρούριο που δέσποζε στη νότια Ελλάδα.
Παντοδυναμία και πλούτο ακτινοβολούν και τα ευρήματα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Εκεί, ο επισκέπτης θαμπώνεται από τον χρυσό. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Μυκηνών όμως, που άνοιξε το 2003 χωρίς τη λάμψη του χρυσού, αποκαλύπτεται μέσα από 2.500 αρχαιότητες (κι άλλες 35.000 στις αποθήκες) η διαχρονική ιστορία αυτού του τόπου.
Ποιοι ήταν αυτοί οι ρωμαλέοι ηγεμόνες; Πώς απέκτησαν τον υπέρογκο πλούτο που τους επέτρεψε να πάρουν στο ταξίδι τους για τον άλλο κόσμο, ανάμεσα στα τιμαλφή, 14 και πλέον κιλά χρυσού με τη μορφή εκπληκτικών έργων τέχνης; Ηθελαν να εκφράσουν με τον τρόπο τους την ιδεολογία της ανερχόμενης νέας τάξης; Σε αυτά τα ερωτήματα και όχι μόνο απαντά με άμεσο τρόπο η δραστήρια αρχαιολόγος Αλκηστις Παπαδημητρίου, η οποία ανέλαβε τη συγγραφή της φετινής έκδοση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση με τίτλο «Μυκήνες». Το 17ο λεύκωμα της σειράς «Ο κύκλος των μουσείων».
Ηταν ηγεμόνες με πολεμικά κυρίως χαρακτηριστικά. «Γνωρίζουμε όμως πως ήταν και ριψοκίνδυνοι ταξιδιώτες που αναζήτησαν ευγενή και πολύτιμα μέταλλα στην κεντρική και τη βόρεια Ευρώπη», προσθέτει η κ. Παπαδημητρίου. «Οπως και ικανοί παραγωγοί που συνδέθηκαν στενά με τους Μινωίτες. Επίσης γνώριζαν τους θαλάσσιους δρόμους προς την Αίγυπτο. Επειδή τίποτα στην ανθρώπινη Ιστορία δεν είναι τυχαίο ή ξαφνικό, θα πρέπει να δεχτούμε πως οι Μυκηναίοι απέκτησαν σιωπηλά αλλά συστηματικά στη διάρκεια των τριών αιώνων της Μέσης Χαλκοκρατίας τη δύναμη που αντανακλούν τα κτερίσματα των βασιλικών ταφικών περιβόλων. Εξασφάλισαν έτσι για τα γένη τους πρωτεύουσα θέση όχι μόνο στην Αργολίδα, αλλά και σε ολόκληρη την Πελοπόννησο και έδωσαν το όνομά τους σε ολόκληρο τον σπουδαίο πολιτισμό της Υστερης Εποχής του Χαλκού».
Τον 15ο αι. π.Χ. κατασκευάζουν για τα μέλη των βασιλικών γενών έξι μνημειώδεις θολωτούς τάφους. Επιλέγουν ένα άλλο είδος τάφου για τα μέλη της λοιπής άρχουσας τάξης, τους θαλαμωτούς, που η κ.Παπαδημητρίου θυμίζει πως έχουν εντοπιστεί σε 27 θέσεις. Στους Ανακτορικούς χρόνους (14ος-13ος αι. π.Χ.) κατασκευάζουν τα κυκλώπεια τείχη, ιδρύουν το μεγαλοπρεπές ανάκτορο με όλα του τα παραρτήματα.
Το βασίλειο θα πληγεί από φυσικές καταστροφές, ωστόσο στους αιώνες κανείς δεν αντιστάθηκε στη λάμψη των Μυκηνών (ήρθε στο φως με τις ανασκαφές αρχικά του μη ειδικού και αμφιλεγόμενου Ερρίκου Σλήμαν και βέβαια των αφοσιωμένων αρχαιολόγων που ακολούθησαν). Οι Μυκήνες, σημειώνει στον πρόλογό του ο υπουργός Πολιτισμού Αρ. Μπαλτάς, «Εζησαν και ζουν ως συμβολικό τοπίο, πρωταγωνιστούν στον Κόσμο των Ιδεών και διατρέχουν διαχρονικά τη Γραμματεία και την Τέχνη», ενώ η Μαριάννα Λάτση υπογραμμίζει ότι το ίδρυμα θα συνεχίσει να εντάσσει στο ευρύ φάσμα των κοινωφελών δράσεων την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. «Αντιλαμβανόμαστε ότι η προβολή του ελληνικού πολιτισμού αποκτά ξεχωριστή σημασία στην τρέχουσα κρίσιμη καμπή της σύγχρονης ιστορίας της χώρας».
Η νέα δίγλωσση έκδοση 328 σελίδων έχει τη σφραγίδα της Ειρήνης Λούβρου των εκδ. ΟΛΚΟΣ (482 φωτογραφίες του Σωκράτη Μαυρομμάτη) και είναι ελεύθερα προσβάσιμη στον ιστότοπο www.latsis-foundation.org.